پروپ در كتاب ريخت‌شناسي قصه‌هاي پريان كوشيد تعريف روشني از روايت ارايه دهد. به همين منظور پروپ سعي كرد رخدادهاي اساسي هر روايت را بيابد و آنگاه از آنها فهرستي تهيه كند. وانگهي، وي اين رخدادهاي پايه را كاركرد ناميد. در حقيقت، او بر اين اعتقاد است كه قصه‌هاي مورد مطالعه او علي‌رغم شكل متفاوتشان داراي ساختار مشتركي‌اند. از نظر او كاركرد ساده‌ترين و كوچكترين واحد روايتي است. به عبارتي ديگر كاركردها سلسله‌اي از كنش‌هاي شخصيت‌هاي داستان و قصه‌اند كه از كل آنها قسمت‌هاي متفاوت قصه تشكيل مي‌شود. در اين مقاله سعي مي‌شود به عنصر طرح يا پيرنگ در «حسنك وزير» از تاريخ بيهقي پرداخته شود، تا بدين وسيله نگارندگان مقاله بتوانند براي پرسش زير پاسخ مناسبي پيدا كنند: چرا راوي در «حسنك وزير» براي روايت داستانش از چندين راوي استفاده كرده است؟ براي پاسخ به اين پرسش، نگارندگان كار خود را با اين فرض آغاز خواهند كرد: راوي از چندين راوي سود جسته است تا بتواند واقعيت‌پذيري اين اثر ادبي را بيشتر كند (زيرا زبان مورد استفاده در اين روايت، بيشتر زباني ارجاعي است تا عاطفي، به همين خاطر، اين روايت بيشتر ميل به مصداق نشانه‌ها دارد، تا به خود زبان).

منابع مشابه بیشتر ...

62f8fd3ec7000.jpg

درام

لطفعلی صورتگر

نزدیکترین مفهومی که برای این کلمه یونانی در زبان فارسی می توان یافت "کارکرد" است و برای کلمه تیاتر نیز "نمایشگاه" یعنی انجا که مردم چیزی می بینند مناسب خواهد بود. این دو کلمه ما را به یک حقیقتی راهبردی خواهد نمود و آن اینکه "درام" با عمل و حرکت آغاز شده و همه جا کردار را مقدم بر گفتار داشته است. زیرا در آن نخست رقص و پای کوبی و از آن پس سخن گفتن و مکالمه پیش می آید یا اول بدن در جنبش و تلاش می افتد و بعد روح و اراده ما به حرکت و کوشش شروع می کند. شک نیست که با گردش ایام در کیفیت درام تطور و تغییری ایجاد شده و امروز می توان درام های مربوط به روح را که جنبش و حرکت جسمانی آن نهایت مختصر است مشاهده کرد و یا احیانا دارم هایی را که هرگز نمی توان به نمایش آنها اقدام نمود......

6276780d818d9.png

الروایة العربیة والحداثة

محمد الباردی

لقد فتح هذا الکتاب شراعته علی عللیة الروایة والنقد معا، و باتجاه خاصة القراء و عامتهم، بتقدیمه ـ بدایة ـ للمفاهیم و من ثم بمعاینته وجوه الشبه بین نصوص الحداثة الروائیة العربیة والفرنسیة، مما یتصل بالشکل: الحکایة، الحبکة، طبیعة الاطفال والشخوص، تهشیم الزمن، الراوی، صلة المکان بالشخصیة، کذالک مما یتصل بالمعانی: الزمن، الحدث، الحرب، الادویبیة ... و الی ذالک ضم هذا الکتاب العدید من الوثائق الثمنیة، لیکون بحث اضافة محمد الباردی العلمیة والجدیدة والهامة.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

57e971e9830fd.PNG

تأثير تصويرهاي نمادين بر پيرنگ رمان جاي خالي سلوچ

علی عباسی

رمان جاي خالي سلوچ اگر چه از جنبه واقع‌گرايانه بسيار نيرومندي برخوردار است و در روند روايت گاهي آن چنان از تخيل تخليه مي‌شود كه همراهي مخاطب با آن بسيار دشوار مي‌شود ـ البته اين روند با درون‌مايه رمان و توالي كند حوادث سازگار است ـ؛ اما به نظر مي‌رسد با توجه به همين جنبه واقعي، بخش بزرگي از ساختار روايي اين رمان بر پايه شبكه‌اي از تصويرهاي نمادين استوارشده است. در اين مقاله با بررسي دو تصوير نمادين گودي و خانه و تاثير آن بر كنش‌هاي دو شخصيت اصلي، مرگان و سلوچ، به تاثيرگذاري اين تصاوير نمادين بر پيرنگ داستان مي‌پردازيم. همچنين بخش عمده‌اي از تاثيرگذاري اين اثر و هم ذات پنداري مخاطب با آن، بسته به اين تصويرهاست.

پژوهش‌ها/نقد و نظریه ادبی پژوهش‌ها/پژوهش در ادبیات داستانی
مقاله
57c1fe9521e6a.PNG

منشأ فصاحت و بلاغت عبدالله بن المقفع

حجت رسولی

فصاحت و بلاغت ابن مقفع همواره مورد توجه و موضوع بحث مورخان وسخن شناسان متقدم و متأخر بوده است. راز فصاحت و بلاغت و منشأ تعلیمات وی موضوع این مقاله است که در مورد آن اشارات متفاوتی در کتب تاریخ به چشم می‌خورد. عموم محققان بر این عقیده‌اند که: ـ زبان فارسی را در فارس نزد پدرش آموخته است. ـ در بصره با زبان و ادب عربی آشنا شده و با علمای عصر خویش آمد و شد داشته. ـ درولاء ال اهتم به سر برده و این خاندان به علم و ادب شهرت داشته‌اند. ـ از ابوجاموس ثوری تعلیم گرفته. ـ با عبدالحمید کاتب ارتباط داشته و از او تأثیر پذیرفته است. اگر چه هر یک از موارد فوق به نوبه خود در بلاغت ابن مقفع بی‌تأثیر نبوده ولی هیچیک را نمی‌توان علت اصلی بلاغت وی دانست. بلکه منشأ اصلی این امر آشنایی او با خطب و رسائل امام علی بن ابی طالب(ع) است. برای اثبات این مدعا استدلال‌هایی را آورده‌ایم از جمله: ـ تأکید برخی از محققان و صاحبنظران از متقدمان. ـ اعتراف خود ابن مقفع. ـ مقایسه آثار ابن مقفع با خطب و رسائل علی (ع) و دریافت وجوه مشابهت فراوان میان آنها از حیث اسلوب نگارش و اخذ و اقتباس ابن مقفع از علی (ع).

فنون ادبی/بلاغت (بیان، بدیع، معانی) پژوهش‌ها/پژوهش‌ در نثر و متون
مقاله