با اينکه تقريبا همه صاحب نظران معتقدند که در زبان فارسي افعال مرکب نسبت به افعال ساده از تعداد و زايايي بسيار بيشتري برخوردارند، ولي در اين ميان، به آن دسته از افعال که با همکردهاي مرکبي مانند قراردادن، قرارگرفتن، واردکردن، به عمل آوردن و مواردي از اين دست ميآيند، توجه چنداني نشده است؛ بر همين اساس در اين نوشته به توصيف و بررسي ترکيباتي پرداخته شده است که با همکردهاي مرکب قراردادن و قرارگرفتن در فارسي امروز به کار ميروند. براي اين منظور پس از بيان مقدمهاي کوتاه، برخي نظرات مرتبط با موضوع افعال مرکب معرفي و نقد گرديده است؛ در ادامه پس از درنظرگرفتن افعال قراردادن و قرارگرفتن به عنوان همکرد مرکب، طبقهبندي چندگانهاي بر اساس صورت، معنا و کاربرد ترکيبات معرفي شده و درباره ويژگيهاي هر گروه توضيحاتي ارایه ميگردد. در پايان نيز با جمعبندي ويژگي دستههاي چندگانه و ارایه چند فرض به عنوان دلايل استفاده از ترکيبات مورد بحث، پيشنهادهايي براي بررسيهاي بيشتر مطرح ميشود.
مسئله واژهسازی و گزینش واژههای فارسی در برابر واژههای بیگانه سالهاست که مورد توجه ایرانیان قرار گرفته است. این کتاب تلاشی است در جهت هموارتر کردن این راه نهچندان هموار. ساختمان واژه را در بخشی از دستور زبان بررسی میکنند که صرف (ساختواژه) خوانده میشود. ساختمان واژه دارای دو لایه تصریفی و اشتقاقی است که مطالعه آنها صرف تصریفی و اشتقاقی نامیده میشود. هدف اصلی این کتاب مطالعه ساخت اشتقاقی واژههای فارسی است و نه ساخت تصریفی آنها.
هدف از نوشتن این کتاب، تهیه فهرست کاملی از مشتقات و ترکیبات زبان فارسی امروز است تا بتوان دریافت که «وندهای» زبان فارسی با چه تکواژههایی آمده و با چه تکواژههایی استعمال نشدهاند؛ به طوری که بتواند برای برنامهریزی ماشینهای حسابگر فرهنگستان به کار برده شود و در ضمن با ملاکهای آوایی، صرفی، نحوی و قاموسی واژهها را دستهبندی نموده با معیارهای زبانشناسی دستور زبانهای مدون فارسی را ارزشیابی کرد.