عمر داستان به قدمت عمر بشر است. انسان غارنشین، انسان بدوی، انسان ماقبل تاریخ، انسان حتی قبل از پدیداری زبان و تکلم با ایما و اشاره، قصه گفته است. انسان با قصه زاده شده و با قصه زیسته و میزید. تاریخ حیات بشر آمیخته عمیق و نیرومندی با قصه و قصهگویی دارد. هر جا تجمعی از انسانها تشکیل شد، قصهها، متلها و داستانهایی گفته و شنیده شده. باید بدانیم که هم ریشگی History به معنایی تاریخ و Story به معنای داستان از همین حقیقت دیرینه تاریخی نشات میگیرد.
دوست (روایتی بر سرگذشت کیمیا دختر خوانده مولانا) نوشته مورییل مافروی که فریبا مقدم به فارسی ترجمه نموده است. این کتاب در سال 1385 توسط انتشارات حمیدا منتشر شده است.
برخوردار بن محمود ترکمان فراهی متخلص به ممتاز از نویسندگان اواسط دوران صفویه است که به منشیگری اشتغال داشته و در رابطه با شغل خود مسافرتهایی به مرو و هرات و مشهد و اصفهان و قوچان کرده و همه جا از راه زبانآوری و سخندانی و قلمزنی در دستگاه حکام موقعیت مطلوب یافته است. شهرت وی به دلیل کتاب «محبوب القلوب» است. این کتاب شامل هفت بخش به این ترتیب است: در طریق سعادت انسان، در آداب معاشرت و سخن گفتن، در نیکوکاری، در بیان تسلیم و رضا، در بیان آداب مصاحبت و رفتار با خلق، در بیان قناعت و سخاوت و همت و بیان آفت حسد، حکایت رعنا و زیبا و بیان مکر زبان و مردان. در هر باب به مناسبت حکایتها و افسانههای کوتاه و بلند ذکر کرده و گاه به شیوه «کلیله و دمنه» و «هزارویکشب» حکایت در حکایت آورده است. نویسنده در این کتاب حکایتهای «محبوب القلوب» را بیان کرده و افزون بر بیان، آنها را تلخیص نیز کرده است. در این کتاب پارهای کاربردهای خاص وجود دارد و همچنین بعضی واژهها و تعبیرات نسبتا دشوار که بعد از تلخیص و تهذیب نیز باقیمانده که در فرهنگ آخر کتاب توضیح داده شده است.
احمد محمود نویسنده بزرگ و چهره ارزشمند و درخشنده داستاننویسی ایران، بیشک، پیشاهنگ نحله داستاننویسی جنوب ایران و یکی از قصهنویسانی است که «قصه جنوب» را ماندگار کرده است. شاید کسانی بگویند قصهنویس، مثل هر هنرمند دیگری به تمام کشور تعلق دارد و نه به یک منطقه مشخص جغرافیایی. بله، درست است اما باید گفت ضمن تایید این مطلب خصوصیات جغرافیایی، شرایط آب و هوایی، زبان و لهجه، ژئوپلتیک ویژه هر منطقه بیشک در کار هنری و ادبی هنرمند و نویسنده تاثیر میگذارد.
نخستین کوشش برای گردآوری داستانهای شاهان و امیران و پهلوانان قدیم در ایران و یونان صورت گرفته. منظومههای «هومر»، «هزیود» و نیز منظومه نیمه تمام «اندئید» اثر «ویرژیل» شاعر قبل از میلاد مسیح و نیز «شاهنامه»ها و «خداینامه»هایی که در ایران باستان وجود داشته از این گونهاند. البته خلق یک اثر هنری حماسی ـ چه به نثر و چه به نظم ـ با یک گزارش جنگی کاملا متفاوت است. تنها شاعران و نویسندگان هنرمند و زیباشناس و نابغهاند که میتوانند رویدادهای مربوط به میدانهای جنگ را به نحوی ماهرانه، استادانه، رسا، دلنشین، بی اینکه شائبهای از حس انزجار و نفرت در آنها به وجود آید به نگارش یا سرایش در آورند.