نشانه‌شناسی یک فرصت تحلیلی برای ورود به جهان متن است تا به واسط ه دلالت‌های متنی آن، قدرت کشف و شناسایی مفاهیم موجود متنی ایجاد گردد. شعر دفاع مقدس یکی از مقوله‌های ادبیات است که مفاهیم نهادینه شده دین مبین اسلام را به صورت هیپوگرام‌های فرهنگی و ادبی در خود نمود داده است که می‌توان به کمک نشانه‌شناسی، آنها را تاویل کرد. برای تاویل این مفاهیم باید ابتدا زمینه‌های نهادینگی آنها را در مبانی باورمند فرهنگ دینی کاوش کرد؛ سپس به کمک دانش هرمنوتیک به تاویل و تحلیل‌نهایی آنها پرداخت. این مقاله بنا دارد ضمن بررسی زمینه‌های نهادینگی فرهنگ شهادت در اندیشه‌های مذهبی، مضامین برجسته کارکردی آن را در شعر هشت سال دفاع مقدس واکاوی و استخراج نموده؛ سپس بر مبنای هیپوگرام فرهنگ شهادت، مفاهیم بدست آمده را معناشناسی نماید. لذا ابتدا، مضامین اعتقادی بنا به استنادات دینی موجود در فرهنگ اسلامی، مطرح و بعد از آن، این مضامین مطابق با نمونه‌هایی از هیپوگرام‌های مفهومی ادبی شده در برخی از اشعار هشت سال دفاع مقدس، تحلیل می‌گردد.

منابع مشابه بیشتر ...

65f2eb4522afc.jpg

مناسبات دین و فرهنگ در جامعه ایران (مقالات سومین کنگره دین پژوهان)

جمعی از نویسندگان

ایرانیان در گستره فرهنگ و دانش، سابقه ای طولانی دارند. آنان با تلاش های خستگی ناپذیر، گذشته درخشانی را آفریدند و در فرهنگ انسانی، نقش عمده ای ایفا کردند. وزش نسیم آزادی بخش اسلام بر ایران و تلاقی دو فرهنگ ایرانی و اسلامی مناسبات دین و فرهنگ را به همراه داشت و ثمرات میمون و مبارکی برای بشر به بار آورد. این فرهنگ ایرانی-اسلامی پویا، غنی و گسترده بود، به طوری که مرزهای جغرافیایی را درنوردیدند و در شمال آفریقا هند و حتی اروپا راه یافت. بررسی این مناسبات و چگونگی خدمات متقابل ایران و اسلام ازبایسته های پژوهشی روزگار ماست. از همین رو دبیرخانه "دین پژوهان" با دعوت از متفکران و اندیشوران، غوررسی در این موضوع را وجه همت خویش قرار داد و در سلسله مقاله هایی که اینک پیش روی شماست زوایای این مهم را کاوید...

65b8ec0fedfb0.jpg

بینش اسلامی و پدیده های جغرافیایی (مقدمه ای بر جغرافیای کشورهای اسلامی)

عباس سعیدی رضوانی

در این‌ کتاب‌ نخست‌ مؤلّف‌ چکیده‌ای‌ از جغرافیای‌ پیش‌ از اسلام‌ را به‌ منظورمقایسه‌ با جهان‌ بعد از اسلام‌ ارائه‌ کرده‌ و به‌ ارزیابی‌ نیروی‌ ذاتی‌ و توان‌ایدئولوژی‌ و فرهنگ‌ اسلامی‌ پرداخته‌ است‌. وی‌ سپس‌ مقوله‌هایی‌ چون‌مسجد، مدرسه‌، کتابخانه‌، مراکز علمی‌، رصدخانه‌، بیمارستان‌... و نیز بافت‌شهرهای‌ اسلامی‌، نفوذ بینش‌ اسلامی‌، بوم‌شناسی‌، نهاد وقف‌ به‌ منزله‌ یک‌ اهرم عمرانی‌ و فراگیری‌ِ هنر اسلامی‌ را مورد توجّه‌ قرار داده‌ است‌. در پایان‌، فراز ونشیب‌ و شدّت‌ و ضعف‌، توان‌ بینش‌ اسلامی‌ در خلق‌ پدیده‌های‌ جغرافیایی‌ وپی‌ جویی‌ِ علل‌ و عوامل‌ آن‌ به‌ طور گذرا مورد بررسی‌ قرار گرفته‌ است‌.