گاهی اوقات زندگی شعرا در زبان فارسی تأمل بیشتری میطلبد و خصوصا مصائبی که برآنان گذشته است، ترحم خاصی در انسان برمیانگیزد. فردوسی با همه رنج سیسالهاش مورد غضب سلطان محمود غزنوی واقع گردید و مسعود سعد با پشت سرگذاشتن دوره سعادت و مقام در دربار غزنوی گرفتار زندانهایی طاقت فرسا میشود و یا ناصرخسرو از سرزمین خراسان مجبور به فرار میگردد. اگر شعر را تصویرگر حالات درونی و انواع فعل و انفعالات اجتماعی جهان بیرون نمیتواند در تفکر انسان و شاعر بیتأثیر باشد. این نوشتار به آشنایی مختصر با زندگی و حال مسعود سعد سلمان و پاسخدادن به علت گرفتاری او در زندان و بیان بعضی از ویژگیهای لفظی و معنوی شعر او از نکات قابل توجه نگارنده در این مختصر بوده است.
در این مجموعه، لغات، ترکیبات، اصطلاحات و کنایات دیوان مسعود سعد تشریح و تفسیر شده است .این فرهنگ بر اساس تصحیح دکتر مهدی نوریان فراهم آمده و در آن واژهها و اصطلاحات مورد بحث به ترتیب الفبایی تنظیم شده است. معنی هر واژه با یک تا سه شاهد شعری همراه است .صفحات پایانی به فهرست منابع و ماخذ اختصاص دارد.
در فن آرایش سخن و صنایع بدیعی "سوال و جواب" را یکی از محسنات بدیع معنوی به شمار آورده اند و آن چنان است که شاعر در بیتی و یا چند بیت و یا بیش از آن، سخن خود را به صورت پرسش و پاسخ موضوع می کند و این تفنن ادبی، گاه چندان به درازا میکشد که از آغاز تا پایان یک قصیده طولانی را نیز دربر میگیرد. کتاب حاضر که "گفتگو در شعر فارسی" نام دارد بیشترین اشعاری را که تاکنون به شیوه پرسش و پاسخ سروده شده اند، شامل میشود.
روابط فرهنگی میان ايران و شبه قاره هند پیشینه زیادی دارد که به دوران مهاجرت آريايی ها بازمی گردد. با گذشت زمان مبانی مشترک زبان و فرهنگ آنان همچنان پابرجای ماند. پس از اسلام این پيوندها به ویژه با تسخير هند توسط محمود غزنوی رو به پيشرفت نهاد و زبان فارسی به یکی از زبان های مهم شبه قاره تبديل شد. در کتاب پیش رو که به قلم ذوالفقار رهنمای خرمی نگارش یافته است، پیشینه دستورزبان فارسی، پرسش ها و پاسخ ها، دیرینگی و معرفی آثار دستورزبان فارسی، پژوهش های دستورزبان فارسی در شبه قاره ( هند و پاکستان )، بررسی رساله تحقیق القوانین، بررسی رساله چهار گلزار و بررسی رساله صرف و نحو فارسی مورد توجه قرار گرفته اند. این کتاب در سال 1385 توسط انتشارات امیدمهر منتشر شد و در دسترس علاقمندان قرار گرفت.