کتابخانه مجازی ادبیات

سید احمد بهشتی شیرازی، در کتاب شرح جنون: تفسیر موضوعی دیوان خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی، در پی آن است تا با معرفی فرهنگ ادبی که حافظ شیرازی از متن آن برخاسته است و مطالع تطبیقی مضامین اشعار او و دیگر شعرای نامور فارسی‌، نقبی به کنه شعر او بزند. کتاب شرح جنون یکی از کتاب‌های نایاب و قدیمی است که به تفسیر موضوعی غزلیات حافظ می‌پردازد. (متاسفانه به دلیل عدم موجود بودن بخش پیشگفتار و مقدمه، این نسخه بدون صفحات ابتدایی منتشر شده است و محتوا مطابق نسخه نمونه آغاز می‌شود.) درباره لسان‌ا‌لغیب و مشرب او، در تفسیر شاهکارهای شعری وی دو شیوه وجود دارد. عده‌ای رندی‌های او را ظاهری می‌دانند و شراب و شاهد و ساقی او را ظاهری تلقی می‌کنند و عده‌ای از آنچه او گفته تعابیر باطنی دارند. سید احمد بهشتی شیرازی از جمله گروه دوم است.

«علی‌نامه» نخستین تجربه شعر حماسی شیعه اثنی‌عشری است، هم از نظر قدمت تاریخ حماسه‌های شیعی و هم از نظر دربرداشتن نوادر لغات و ترکیبات فارسی کهن اهمیت بسزایی دارد که تاکنون گمنام مانده و در کتب تاریخ ادبیات فارسی به آن اشاره‌ای نشده است. «علی‌نامه» را کهن‌ترین منظومه حماسی شیعی شناخته‌شده برشمرده‌اند و انتشار تصویر نسخه خطی بازمانده آن در سال 1388 با مقدمه محمدرضا شفیعی کدکنی و محمود امیدسالار منتشر و نیز متن حروفی آن نیز به تصحیح رضا بیات و ابوالفضل غلامی در سال 1389 منتشر شده است. نویسنده در این رساله نکاتی درباره مقاله دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی، نکاتی درباره متن عکسی و حروفی علی‌نامه و برخی لغات و ترکیبات آن را مورد توجه و بررسی قرار داده است.

کوششی است از حسین رزمجو و احمد احمدی که شرح زندگینامهٔ شاعران و نویسندگان برجستهٔ تاریخ ادبیات ایران می باشد. سیر سخن، مجموعه ای کامل از شرح حال و زندگینامهٔ نویسندگان و شاعران برجستهٔ قدیم و معاصر ایران می باشد. کتاب حاضر به کوشش آقایان احمد احمدی و حسین رزمجو گردآوری و در سال ۱۳۴۳ توسط انتشارات کتابفروشی باستان در مشهد چاپ و انتشار یافت. کتاب سیر سخن، شامل شرح احوال معروف ترین نویسندگان و شاعران ایران، از قدیمی ترین ازمنه تا عصر حاضر و برگزیده آثار آنان از جمله: آثاری از علی دشتی، ملک الشعرای بهار، سعید نفیسی، رسول پرویزی، محمدعلی جمال زاده، ایرج افشار، عنصرالمعالی کیکاووس، عبدالرحیم طالبوف، ابولفضل بیهقی (تاریخ بیهقی) و سایر شاعران و نویسندگان مطرح ایران می باشد.

ارزش قطرات اشک در حالات و عوالم عرفانی قابل مقایسه با هیچ شئی فاخر و گرانبهایی نیست، بنابراین شاید قطره اشکی را که نگارنده این سطور در نخستین دیدار از آرمگاه متفکر و عارف بلند پایه پاکستانی علامه اقبال لاهوری بر تربت پاک او افشانده است و کتاب حاضر را به یمن این گریستن از سرشوق با عنوان: قطره اشکی بر تربت اقبال نامگذاری کرده است. شایان ذکر است که اغلب این مقالات حاصل تحقیقات مختصری است که نگارنده در فاصله اقامت خود در شهر لاهور و دوران تدریس در دانشکده شرق‌شناسی دانشگاه پنجاب به منظور آشنایی بیشتر با علامه اقبال انجام داده است.