کتابخانه مجازی ادبیات

تفسیر معروف به «تفسیر سورآبادی» تألیف ابوبکر عتیق نیشابوری متوفی به سال 494 هجری، بعد از «تفسیر طبری» و «تفسیر اسفراینی» کهن‌ترین تفسیر قرآن به زبان فارسی است. مؤلف خود آن را «تفسیر التفاسیر» نامیده است. تفسیری است بسیار مفصل شامل ترجمه همه سوره‌های قرآن، شأن نزول و محل نزول آیات، عدد آیات و حروف سور و فضیلت آیات و تفسیر آنها. بیشتر بر اساس روایاتی که از عبدالله بن عباس پسر عم پیامبر به او رسیده بود؛ ولی با توجه به راویان و مفسران دیگر. اهمیت این تفسیر به لحاظ نثر روان و لطیف آن نیز درخور توجه است و از بهترین نمونه‌های نثر ساده و روشن و شیوایی است که از قرن پنجم هجری بازمانده است. همچنین این تفسیر مشتمل بر لغات و اصطلاحات و صورت‌های خاصی از کلمات است که دامنه اطلاع از زبان فارسی رایج در قرن پنجم را می‌افزاید.

تفسیر معروف به «تفسیر سورآبادی» تألیف ابوبکر عتیق نیشابوری متوفی به سال 494 هجری، بعد از «تفسیر طبری» و «تفسیر اسفراینی» کهن‌ترین تفسیر قرآن به زبان فارسی است. مؤلف خود آن را «تفسیر التفاسیر» نامیده است. تفسیری است بسیار مفصل شامل ترجمه همه سوره‌های قرآن، شأن نزول و محل نزول آیات، عدد آیات و حروف سور و فضیلت آیات و تفسیر آنها. بیشتر بر اساس روایاتی که از عبدالله بن عباس پسر عم پیامبر به او رسیده بود؛ ولی با توجه به راویان و مفسران دیگر. اهمیت این تفسیر به لحاظ نثر روان و لطیف آن نیز درخور توجه است و از بهترین نمونه‌های نثر ساده و روشن و شیوایی است که از قرن پنجم هجری بازمانده است. همچنین این تفسیر مشتمل بر لغات و اصطلاحات و صورت‌های خاصی از کلمات است که دامنه اطلاع از زبان فارسی رایج در قرن پنجم را می‌افزاید.

در این مجموعه، لغات، ترکیبات، اصطلاحات و کنایات دیوان مسعود سعد‌‌ تشریح و تفسیر شده است .این فرهنگ بر اساس تصحیح دکتر مهدی نوریان فراهم آمده و در آن واژه‌ها و اصطلاحات مورد بحث به ترتیب الفبایی تنظیم شده است. معنی هر واژه با یک تا سه شاهد شعری همراه است .صفحات پایانی به فهرست منابع و ماخذ اختصاص دارد.

دست يافتن به فرهنگ جامع واژگان و اصطلاحات زبان فارسي ، آرزويي است كه هر فارسي زباني كه به نوعي با انديشه و كتاب سرو كار دارد در فكر خود مي پرورد ؛ و تلاش در اين راه وجهه همت بسياري از خدمتگزاران به فرهنگ و تمدن و ادبيات فارسي و ايراني است. اما اين مهم بدون حصول مقدماتي چند ميسرنمي شود ، يكي از اين مقدمات ، تاليف و تدوين واژه نامه هاي اختصاصي در رشته ها وفنون و علوم مختلف است .البته تدوین فرهنگ اختصاصی برای رشته ای خاص در زبان فارسی سابقه ای بس طولانی دارد و عمر آن کمتر از درازنای تاریخ نظم و نثر فارسی نیست، به گونه ای که یکی از قدیمی ترین کتب منثور زبان فارسی، فرهنگ اختصاصی در مفردات طب است، موسوم به الابنیه عن حقائق الادویه که در واقع توجه پیشینیان ما به این شاخه از فرهنگ نویسی را نشان می دهد.