کتابخانه مجازی ادبیات

جای افسوس است که ما از حیات مرحوم میرزاآقاخان کرمانی و تشبئات و عملیات سیاسی او چیز زیادی در دست نداریم جز آنچه چندین مولف از روی یکدیگر با فرق های جزئی استنساخ کرده و هیچ چیز تازه ای تتبع ننموده اند. بنابراین بهتر آن می دانیم که بجای اینکه در این تذکر سی ساله دوباره به نقل همان عبارات اکتفا کنیم به تشریح و تدقیق نظریات و افکار سیاسی و اجتماعی او داخل شده و بسیاری از مسایل را که در حق او تاریک است روشن نماییم. میرزا آقاخان از حیث سرنوشت نویسندگی خیلی شبیه به خیام است که آثارش بواسطه بغض و نفرت مخالفین متروک و بدون مطالعه آنها با تیر اتهامات به جهل و نادانی منسوب شده است. ولی همانطور که اینک پس از شش هفت قرن خیام میرود جای خود را در ادبیات و فلسفه مشرق و مغرب باز کند میرزاآقاخان هم روز به روز مشهورتذ می شود و یکی بعد از دیگری آثار و تالیفاتش به طبع میرسد و کم کم همان طبقات منوره که با او مخالف بودند مجبورند در اطراف او قلمفرسایی کنند...

«ملامتیه»یکی از فرق صوفیه در تاریخ تصوف ایرانی ـ اسلامی است که‌ گسترش و تأثیر قابل توجهی در میان اهل تصوف، نویسندگان و شاعران عارف‌‌مسلک داشته است. اندیشه ملامت اول بار در نیشابور و از سوی حمدون‌ قصار نیشابوری بروز کرد. ابوعبدالرحمن سلمی که خود در نزد بو عمرو بن نجید درس خوانده و پیرو طریقه ملامتیه بوده است، در کتاب «طبقات الصوفیه» از حمدون قصار نیشابوری و طریقه ملامت سخن رانده است و در این‌ باب مرجعیت بیشتری دارد. در میان اهل تصوف دو گروه شاخص وجود داشتند: اهل صحو، اهل سکر. گروه اول به حفظ ظواهر شریعت و دوری از شطح و سماع اعتقاد داشتند و گروه دوم به ظواهر شریعت اعتنایی نداشتند و اهل شور و سماع صوفیانه بودند، ملامتیه دسته‌ای بودند که نه اعتقاد به سکر داشتند و نه معتقد به اهل صحو بودند. در مقاله حاضر به بررسی بیشتر اندیشه ملامت با محوریت زندگی و تفکر حمدون قصار نیشابوری پرداخته شده است.