این کتاب کوشش میکند تا اطلاعات گوناگونی را در زمینه تاریخ و فرهنگ ایران باستان در اختیار خواننده قرار دهد. خواننده در این کتاب با مجموعهای از فرهنگ عامه و اعتقادات عامیانه ایرانیان باستان آشنا میشود؛ آیینی که با وجود گذشت سالیان دراز همچنان پابرجاست و امروزه نیز در ردیف اعتقادات ملی قرار دارد؛ همچون جشن نوروز، با سابقه باستان آن؛ داستان آرش کمانگیر؛ جشن مهرگان؛ جشن سده؛ جشن سیرسور و .... . اعتقادات عامیانه چون: چگونگی ازدواج، مراسم دفن مردگان، تطهیر آتش، نیایشها و .... .
گنجینه فرهنگ و تمدن کهن سال ایران باستان دانشمندان و پژوهش کنندگان را به تحقیق و تتبع هر چه بیشتر واداشته و هر روز بر دامنه آن افزوده میگردد و در دانشگاههای معتبر جهان شعبه ویژه ای از دروس تحصیلی را تشکیل داده و محققین عمری را در پی جویی آن صرف می نمایند. مستشرقین با بررسی اسناد علمی و مشاهدات عینی، توانسته اند تحقیقات منظمی را دنبال نموده و در دسترس علاقمندان قرار دهند. کتاب حاضر جزئی از این تحقیق به شمار میرود که نویسنده محترم آن سعی نموده است بارزترین آثار را جمع آوری نموده و بنام "گوشه ای از فرهنگ و تمدن ایران باستان" در اختیار ایران دوستان بگذارد. آنچه در این مجموعه گردآوری شده است، نوشته ها و ترجمه هایی است که در مجله های مختلف ادبی و اختصاصی به چاپ رسیده است. این مقالات در طی مدتی کمتر از ده سال از نوشته ها و تحقیقات دانشمندانی که در تمدن و فرهنگ ایران صاحب نظر و متبحر بوده اند و در مجله های مختلف خارجی چاپ نموده اند ترجمه شده اند.
موضوع این کتاب يادداشتهای مربوط به خلاصه يا چکيده پاسخ پرسشی است در سبب اختلاف علما و فقها و انتخاب روش شیخی و بالاسری. در این پاسخ گزارشی از شداید شیخ احمد احسایی و سید رشتی بیان شده و سید میخواهد اثبات کند که حق فقط از خودشان است و دیگران بر باطل و حسادت میورزند.