در کتاب "تاریخ نحو "ابتدا کلیاتی در باب علم نحو، جمع و تدوین لغت، پیدایش نحو، واضع نحو، و مراحل پیشرفت علم نحو درج میگردد ;سپس وضعیت نحو در کوفه و بصره بررسی میشود ;همچنین عالمان نحو در دو مکتب کوفی و بصری، طی قرون اولیه، معرفی میگردند .در بخش دیگر کتاب به اختلافات نحویان و موارد اختلاف آنان در نحو عربی اشاره شده است .نحو در بغداد، نحو در اندلس و مغرب، نحو در مصر و شام، و معرفی آثار برجسته علم نحو از دیگر مباحث این کتاب هستند .
در بخش نخست کتاب با عنوان دستور زبان، فونیتیک لهجهها و آواز و سیلاب و اعراب و .... علامات و دانستنیهایی که متعلم را آگاهی میبخشد، در بیان آورده شده است. سپس تصریف در زبان با همه اصول و فروع آن آغاز مییابد. در قسمت بعدی به نحو میرسد. این مبحث نیز با بیان جمله، اجزاء، ترکیب و انواع آن با توضیحات لازم و بهجا در روشنایی مفید به درک و ذهن و با بیان روشن و اسلوب سهل و نه ممتنع انجام شده است. بخش سوم راهنمای املای درست کلمات است.
مقاله حاضر به معرفی طرحی اختصاص دارد که میتواند مبنای همه پژوهشهایی گردد که در وهله اول، با مقوله صفت و، در نهایت با زبان فارسی ارتباط دارند. در عصر فناوری اطلاعات، که ضرورت دستیابی هر چه سریعتر به اطلاعات مورد نیاز به نحوی بارز احساس میشود، استفاده از فناوری نو برای تحقیق در زمینهها گوناگون علوم انسانی از اهمیت خاصی برخوردار است. طرح واژه ـ دستور زبان فارسی نیز برای برآوردن همین نیاز در فرهنگستان زبان و ادب فارسی آغاز گردید. این طرح که به بررسی ویژگیهای صرفی و نحوی صفتهای زبان فارسی اختصاص یافته است، در کشورهای دیگر، از جمله در فرانسه، پیشینهای نسبتاً طولانی دارد، اما از مرز الگوی اصلی خود فراتر رفته و در واقع یکی از تفاوتهای بارز آن با مشابه فرانسویاش این است که ما ویژگیهای صرفی را نیز در نشر گرفتهایم.
فعل «شدن» به عنوان يك فعل حائل در ساخت گروه عظيمي از افعال شركت دارد و مفاهيم كاربردي متفاوتي به خود ميگيرد كه از جمله آنها ميتوان به بيان تغيير حالت اشاره كرد. معادلهاي فعل «شدن»، در بيان تغيير حالت، توسط افعال و ساختارهاي گوناگوني در زبان فرانسه بيان ميشوند كه عدم استفاده صحيح از اين معادلها و كاربرد آنها با زمانهاي دستوري نا بجا ميتواند باعث بروز سوءتفاهم ميان دو قطب گفته پردازي شود. اين مسئله از بزرگترين مشكلات زبانآموزان ايراني است. در اين تحقيق ابتدا به بررسي تحقيقات انجام شده درباره دو فعل «شدن» و Devenir ميپردازيم، سپس معادلهاي فرانسه فعل «شدن» را معرفي ميكنيم، در ادامه، فعل Devenir در تقابل با ساير افعال تغيير حالت در فرانسه را مورد مطالعه قرار ميدهيم هدف اين تحقيق تعيين چگونگي توزيع فعل «شدن» در زبان فارسي و معادلهاي آن، از جمله فعل Devenir در زبان فرانسه است تا از اين طريق ابزار نظري لازم براي تشخيص موارد كاربرد اين افعال در دو زبان مهيا شود.