این کتاب دربرگیرنده نوشتههایی است درباره رامبراند، ویلیام بلیک، دلاکروا، فرانسیسکو گویا، گوستاو گوربه، پل گوگن، رنه مارگریت و سالوادور دالی، آثار آنها و شیوههایی که به آن منتسب شدهاند. در اینجا ضمن آشناشدن با زندگی این هنرمندان برجسته هنر نقاشی اروپا، از باروک تا سوررئالیسم، بررسیهای تحلیلی پیرامون شیوه نقاشی هر یک از آنها صورت گرفته و توضیحات آورده شده که لزوماً درصدد آن نبوده تا تاریخنگاری صرفی باشد از هنر نقاشی غرب. افزون بر این، تابلوی برجستهای از آثار هر یک از این نقاشان انتخاب و به تجزیه و تحلیل صورت و موضوع از جهت کارکرد عناصر بصری آن پرداخته شده است.
در این کتاب، آثار گروهی از شاعران فرانسه با تقسیمبندی خاصی مورد بررسی قرار گرفته است. در تقسیمبندی شاعران و انتساب آنها به یک شیوه خاص ادبی نظر نقادان فرانسوی نیز همواره با هم یکسان نیست. برای مثال یکی نروال را شاعر رمانتیک به شمار میآورد و دیگر او را پیشرو شاعران تازهجوی پس از خود میداند و این از آنروست که شیوههای گوناگون ادبی، مرز دقیق و مشخصی ندارد. جدول خلاصه مهمترین شیوههای ادبی فرانسه از آغاز شکفتگی ادبیات بر این کتاب افزوده شده و به فصول کتاب پیوند داده شده است.
نویسنده در این کتاب کوشیده تا تفاوت اساسی میان هنر کهنه و هنر نو را بازشناسی کند. در این راه نخست سیر هنر از صورت ابتدایی و جادویی تا شکل والای آن را در دو بخش جداگانه «هنر نخستین» و «هنر نوین» بررسی کرده و ویژگیهای هنر نوین را که تخیل و عصیان هستند، در برابر ویژگیهای هنر نخستین که تقلید و تسلیم هستند، نهاده و دریافته که تخیل پدیدآورنده زیبایی به طور کلی است. اما از آنجا که تخیل خود بر دو گونه ابتکاری و انفعالی است، زیباییشناسی نیز دوگونه میشود؛ یکی زیباییشناسی طبیعی که از تخیل انفعالی نشأت میگیرد و دیگری زیباییشناسی هنری که در تخیل ابتکاری سرچشمه دارد.