کتابخانه مجازی ادبیات

در کتاب حاضر کوشش به عمل آمده تا بسیاری از ناگفته ها، گفته آید و برخی از اسرار هویدا گردد و بر اساس معتبرترین مآخذ تاریخی موجود، هویت کوروش اقدامهای وی و انگیزه ها و رهاورد پیکارهای او بدرستی نه تنها حکایت که تحلیل و تبیین شود. و در این راستا به دستاویزهای کهن و نوین، در نوشته های قدما و متاخرین از مورخان و اهداف طرح آنها، اشاره رفته است و به ناچار در حدّ اشباع پیرامون دوالقرنین؛ اسکندر مقدونی، اذواء یمن، دارا پوردارا و دیگر کاندیداهای این عنوان گفت و گو شده و نیز نمایانده شده است که در این گیر و دار چه کسانی راه درست پیموده اند، ابوالکلام آزاد، علامه طباطبایی، سعید نفیسی، باستانی پاریزی یا محط طباطبایی، حسن پیرنیا و دیگران از معاصرین یا ارباب نظر از عالمان دورانهای پیشین قوم، چون قتاده، معاذ بن جبل، فخر رازی، ابن اثیر، ابن کثیر، ابن خلدون، ابوریحان بیرونی و ... همچنین در این باره غفلتهای شگفت انگیز پاره ای از ارباب تفسیر و تاریخ گوشزد شده و با بهره جستن از منابع گران سخن آخر در این باب عرضه گشته است.

واژۀ «قرن» در بسیاری از زبان‌های کهن سامی با اندکی اختلاف در چگونگی تلفظ، کاربرد داشته است. اگر چه «قرن» در تمامی این زبان‌ها به معنای «شاخ» به کار رفته است، ولی این واژه به جز معنای حقیقی، معانی مجازی دیگری نیز دارد که در هر زبانی با زبان دیگر متفاوت است. از جمله اینکه معنای مجازی قرن در زبان عربی با زبان عبری متفاوت است. با توجه به اینکه یهودیان یثرب سؤالاتی را دربارۀ «ذوالقرنین» مطرح کرده‌اند که خود ریشه در عهد قدیم کتاب مقدس دارد، پس کلید فهم دقیق ترکیب ذوالقرنین را باید در واژۀ قرن و دلالت‌های معنایی آن در زبان عبری، به ویژه در اسفار عهد قدیم جستجو کرد. این امر می‌تواند ما را در یافتن مصداق ذوالقرنین نیز یاری کند. با مراجعه به اسفار متعدد عهد قدیم متوجه می‌شویم که قرن (قِرن) افزون بر شاخ، در معانی دیگری همچون قدرت، زور، شکوه، فرزند و حکومت نیز به کار رفته است. همچنین ذوالقرنین در سِفر دانیال صفت قوچ دوشاخی است که ابتدا به غرب و سپس به شمال و جنوب شاخ می‌زند، یعنی اینکه ابتدا به غرب و بعد به شمال و جنوب تسلط می‌یابد و در همین سفر از این قوچ به «پادشاهان ماد و فارس» تعبیر شده است. بنابراین باید در میان پادشاهان ماد و فارس به دنبال ذوالقرنین بگردیم. از آنجایی که این پژوهش در حوزۀ زبان و ادبیات تطبیقی میان زبان عربی و عبری قرار دارد، ما نیز از روش نقد تطبیقی بهره برده‌ایم.