کتابخانه مجازی ادبیات

تهیه فهرست‌های جامع و دقیق برای تمام کتاب‌های فارسی و عربی که به صورت نسخه‌های خطی و چاپی در سراسر جهان وجود دارد، مقدمه‌ای واجب است برای ارائه و ارزیابی فعالیت‌های که در طی قرون متمادی در کلیه زمینه‌های علمی، دینی، ادبی، اجتماعی و ... در جوامع اسلامی انجام گرفته است. این کتاب معرف کتاب‌های فارسی چاپ سنگی و کمیاب کتابخانه گنج‌بخش ـ مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان است که بیشتر کتاب‌های یادشده در آن در شبه قاره به چاپ رسیده و بسیاری از آنها نیز در این سرزمین تألیف یا ترجمه شده و هر یک گواهی معتبر است بر رواج و رونق زبان ادب فارسی و فرهنگ ایران در منطقه.

در این مقاله به بررسی و شناخت سبک دو نقاش سیاه‌ قلم‌کار گمنام عهد ناصری می‌پردازیم که در تصاویر، خود را «مصطفی» و «میرزا نصرالله» نامیده‌اند. این دو نقاش سبک و شیوه خاصی برای مصور کردن کتاب‌های چاپ سنگی دارند. در آثارشان تأثیر هنر افشاریه ـ زندیه و تا حدی صفویه دیده می‌شود و از فضاهای چند ساحتی مکتب هرات خبری نیست. چهره‌ها در کارهای آنان دارای بیان تصویری هستند و ترکیب بندی خود را بر اساس داستان تنظیم کرده‌اند. در تصاویر کشیده شده توسط میرزا نصرالله از سبک هنر افشاریه اقتباس شده است. اندازه تصاویر در کارهای او به اندازه و تناسبات اروپایی بسیار نزدیک است. در کارهای استاد مصطفی از سبک هنر صفویه بیش‌تر استفاده شده و برش‌های مورب در تصویر و خطوط نرم در پیکره‌ها به کار رفته‌ است.