کتابخانه مجازی ادبیات

این کتاب دربرگیرنده مجموعه‌ای از نوشته‌های پراکنده گاندی درباره «نیایش» است که وجهی دیگر از شخصیت او را به نمایش می‌گذارد. با این حال، آگاهی خواننده از تاریخ مبارزات مردم هند و شیوه منحصربه‌فرد گاندی نیز می‌تواند کمک مؤثری در جهت درک جنبه‌های معنوی وجود وی باشد. به همین دلیل در ابتدای کتاب شرح موجز و فشرده مقطعی خاص از تاریخ هند آورده شده است.

محمد بختاورخان، محرم و ندیم خاص اورنگ زیب عالمگیر بوده است. این کتاب او تاریخ عمومی طبقات سلاطین اسلام و هندوستان است که در آن وقایع سال 1094 نیز دیده می‌شود و مشتمل بر یک مقدمه و هفت آرایش است. «آرایش هفتم» شرح تاریخ سیاسی و اجتماعی و ادبی دوره ده‌ساله اول سلطنت اورنگ‌زیب است و چون مؤلف شاهد عینی این دوره بوده، اطلاعات او دارای ارزش خاصی است. بخشی از این باب، شرح حال مشایخ، علما، خوشنویسان و شاعران متقدم و معاصر و کارنامه مؤلف را دربر دارد که نشان‌دهنده فعالیت‌های فرهنگی آن دوره است. در این کتاب همین بخش از «مرآة العالم» تصحیح شده است.

محمد مهدی واصف (۱۸۰۲- ۱۸۷۴م) از بزرگان مَدراس- جنوب هندوستان – است. هفده سال در "فورت سِنت جورج کالج" در مَدراس، عربی و فارسی تدریس می‌کرد. وی دارای تالیفاتِ زیادی به فارسی است. نامه های فارسی او با نام «رقعاتِ واصفی» در ۷ ربیع الثانی ۱۲۶۴ هجری از کارخانه جامع الاخبار در شهر مَدراس هندوستان به اهتمامِ سید رحمت الله منتشر شد که اکنون بسیار نایاب است. از این چاپ، یک نسخه در کتابخانه «جامعة العلوم الثنائیه» در کَدپا، هندوستان است که دست کم دو ورق آن از بین رفته است. نسخه خطی کاملی از «رقعات واصفی» نزدِ دکتر معین الدین عقیل بود. این نسخه خطی چهار سال پیش از درگذشتِ واصف یعنی در سال ۱۲۸۵ هجری زمانی که واصف در حیدرآباد دکن مقیم بود، کتابت شده بود. این رقعات را واصفی به فارسی و برای سید جام عالَم (مرشدش)، برادرش، فرزندش و دوستش نوشته بود. دکتر معین الدین با مقدمه و تعلیقات به زبان اردو متن فارسی را تصحیح نموده است. در پایان کتاب "شجره‌های خاندان" آمده است.

در این کتاب به این پنج موضوع پرداخته شده است: جهان اسلام: از دوران دست‌‌نویس‌ها تا عصر چاپ، رواج چاپ در شبه قاره و آغاز چاپ آثار فارسی، آغاز چاپ سنگی و رونق چاپ آثار فارسی، انحطاط چاپ فارسی، سیری کوتاه در فهرست‌نویسی کتاب‌های فارسی.