کتابخانه مجازی ادبیات

سرزمین کهنسال دلاوران ایران باختری از نظر جغرافیای تاریخی و تاریخ مرموز و ناشناخته است. اگر آنطور که در خارج از ایران محققانی چون هرتسفلد، دمرگان، مینورسکی، رالنسن، سر ارول استین برای بررسی گذشته های این سرزمین کوشیده اند فضلای کشور نیز توجهی ابراز می داشتند. اینک بسیاری از زوایای تاریک تاریخ چند هزارساله میهن ما روشن شده بد. نخستین کتابی که درباره لرستان به چاپ رسید مجموعه ای از غلامرضا خان والی و انیس المسافر نام داشت. کتاب مذکور در بوشهر به چاپ رسیده و مشتمل بر آگاهی هایی در مورد جانوران شکاری و فرمانروایان لر از حسین خان والی تا زمان مولف است، پس از آن باید از جغرافیای نظامی لرستان تالیف سپهبد رزم آرا نام برد که مشتمل بر جغرافیای مناطق با توجه به جنبه نظامی انها و ورود قوای دولتی به لرستان و سرکوبی عشایر این منطقه می باشد. آقایان بهمن کریمی و محمدعلی امام شوشتری نیز چند صفحه ای از کتابهای جغرافیای تاریخی غرب ایران و تاریخ جغرافیایی خوزستان را به لرستان اختصاص داده اند. با این حال تا به امروز کتابی که منحصر به تاریخ یا جغرافیای تاریخی این قسمت از ایران باختری باشد تالیف نشده است.

سرزمینی که اکنون بلوچستان نام دارد به اسم «مکا» مشهور بوده که یونانی‌ها آن را «گدروزیا» نامیدند.در زمان قدیم در سرزمین بلوچستان باتلاق بسیار وجود داشت و «اراینا» در زبان سانسکریت به معنی باتلاق است و برخی معتقدند از ترکیب این دو کلمه با کلمه «مکا» کلمه‌ای پدید آمد که به مرور زمان به «مکران» تبدیل شد. واژه بلوچستان نیز از زمانی اطلاق شد که بلوچ‌ها در آن سکونت کردند. بلوچ ها یكی از اقوام اصیل و شناحته شدة ایرانی هستند ، كه به زبان بلوچی ( كه از نزدیكترین خویشاوندان زبان فارسی است ) تكلم می كند و بیشترین جمعیت آنان در سه كشور ایران ، پاكستان و افغانستان بسر می برند .بیشترین جمعیت استان سیستان و بلوچستان را بلوچها تشكیل می دهند و بافت اجتماعی آن قبیله ای و طایفه ای است. همه اقوام ایرانی با توجه به اشتراكات فرهنگی دارای خصلت های اجتماعی مشابهی هستند . اما در عین حال بخاطر تأثیر پذیری از شرایط خاص محیطی و قومی خود تفاوتهایی نیز در خصلتها، باورها و آداب و رسوم آنها مشاهده می شود كه ویژگی های خاص هر قومی را تشكیل می‌دهد .

.. تألیف کتاب، تحقیقاً در 1291 شروع شده است. ظاهراً مؤلف تا سنه‌ی 1293 دنباله‌ی تاریخ و جغرافیای خود را می‌نوشته است و آن طور که بنده استنباط کرده‌ام، مرحوم احمدعلی خان وزیری، وقایع را تا حدود سال 1209 (یعنی زمان حرکت آغا‌محمد خان از کرمان) توانسته است برساند و بعد ظاهراً به علت مسافرت به تهران، دنباله‌ی تاریخ قطع شده است و در تهران نیز فوت نموده . احمدعلی‌خان، برخلاف خانواده‌ی خود، در خدمات دولتی داخل نشده و شغل دیوان قبول ننموده ولی به علت این‌که از اخلاف میرزاحسین و آقاعلی وزیر بوده است، مستمری سالیانه‌ی مرتبی از دیوان دریافت می‌داشته. ظاهراً این تاریخ و جغرافیا را مرحوم وزیری، بنا بر دستور اعتمادالسلطنه و بر اساس نهضتی که برای نوشتن تواریخ محلی در اواخر عهد ناصری پیش آمده بود، نوشته است. بعد از این مقدمات، جای آن هست اشاره شود که چون جغرافی مرحوم وزیری حاوی اطلاعاتی در مورد اوضاع اجتماعی کرمان در قرن 18 و 19 هست، کتاب مورد توجه استادان خارجی نیز قرار گرفته و در این میان قسمت عمده‌ی آن توسط آقای پروفسور بوسه، بر اساس چاپ نگارنده به زبان آلمانی ترجمه شده و در مجله‌ی اسلام، شماره 50، در آلمان به چاپ رسیده است. اهمیت جغرافیای وزیری، و رساله‌ی دهات کرمان، بیشتر ازین جهت هم هست که نام آبادانی‌‌های قدیم را در خود دارد؛ آبادی‌هائی که بعد از پیدا شدن تلمبه و حفر چاه عمیق، اغلب به بوته‌ی فراموشی افتاده‌اند و به زودی نام آن‌ها از خاطره‌ها محو خواهد شد. کرمان (نام منطقه در پارسی باستان: کارمانیا یکی از کلانشهرهای ایران و مرکز استان کرمان پهناورترین استان ایران درجنوب شرقی این کشور واقع است.جمعیت این شهر طبق سرشماری سال ۱۳۹۰ برابر با ۵۳۴،۴۴۱ نفر بوده‌است.جمعیت کلان شهر کرمان به دلیل عدم رسمی شدن سکونت گاه های غیررسمی از سوی دولت و استفاده حاشیه نشین ها از امکانات شهری و عدم تناسب بودجه تخصیص یافته با جمعیت واقعی تا ۷۲۰،۰۰۰ نفر هم می رسد. کرمان یکی از پنج شهر تاریخی ایران است. وسعت شهر کرمان ۱۴۰۰۰ هکتار است و به دلیل وسعت شهری و جمعیت کرمان، این شهر جزو کلان‌شهرهای ایران طبقه‌بندی شده‌است.کرمان به لحاظ مساحت شهری هشتمین شهر ایران است. شهر کرمان، یک مرکز جمعیتی و بزرگترین شهر در منطقه جنوب شرق ایران است.کرمان به لحاظ صنعتی، سیاسی، فرهنگی و علمی مهمترین شهر جنوبشرق کشور است. حاشیه‌نشینی مهمترین مشکل کلانشهرکرمان است. کرمان در حال تبدیل شدن به شهری الکترونیکی است و این شهر به عنوان پایلوت دولت الکترونیک انتخاب شده‌است و در برنامه‌های توسعه کشور باید به شهری الکترونیکی تبدیل شود.شهرکرمان با ۱۷۵۶ متر ارتفاع از سطح دریا،سومین مرکزاستان بلند و مرتفع ایران محسوب می شود.و همین امر باعث اعتدال هوای شهرکرمان درفصل تابستان شده است.