این کتاب، پژوهشی است براساس شواهد مهرشناسی عصر ساسانی که به بررسی مهرهای مربوط به چهار "سپاهبد" در آن عصر اختصاص دارد. سپاهبد به معنای فرماندهی سپاه، منصبی نظامی بود که هریک در بخشی از قلمروی ساسانیان انجام وظیفه میکردند. بررسی این مهرها برای اواخر دورهی ساسانی اهمیت به سزایی دارد. تا زمان خسرو انوشیروان، ایران دارای منصبی به نام "ایران سپاهبد" بود که از زمان انوشیروان تشکیلاتی شامل چهار سپاهبد جای این منصب را گرفت. مهرهای بررسی شده در کتاب بیشتر گل مهرهایی است که کالاها را با آن ممهور میکردهاند. این مهرها نامهای سپاهبدان و عنوانهای دقیق قلمروهایی که به آنها واگذار شده بود و همچنین عناوین اندک نظامی را که تاکنون ناشناخته بوده در اختیار مینهد. در پایان کتاب تصاویری از مهرهای بررسی شده و مشخصات آنها آمده است.
این کتاب جلد پنجم از تاریخ ادبیات ایران است و از زمانی حکایت میکند که ملت ایران از امارتهای بومی و فتوحات سردارانی مانند یعقوب لیث و سلطان محمود حیات تازه یافته و زبان فارسی از گوشه انزوا و گمنامی درآمده و تخم فرهنگی آمیخته به آموزش اسلام و سنن ایران کاشته شده که در زمین خراسان به زودی نهال سبز و خرم گشت و در عصر سلجوقی درختی بارور شد. قهرمان این عصر فرخنده فردوسی است که اشعار جانبخش شاهنامه او به اختصار در این نامه در تاریخ سیاسی و ادبی عصر هخامنشی و اشکانی و ساسانی به طبع رسیده است.
یکی از نکات قابلتوجه در نسخه یگانه سفینه تبریز (کتابت میان سالهای 721-736 ق)، وجود اثر چند مهر از دورههای مختلف است. در این گفتار، مهرهای یاد شده به منظور دست یافتن به نکاتی احتمالی در باب سفرها و سرگذشت سفینه و ردیابی مالکان آن، بررسی و شناسانده است شدهاند. مهرهای موجود در سفینه چهار نوع متفاوتاند و دست کم وجود پنج مالک از دورههای ایلخانی تا قاجاری را نشان میدهد. مهمترین و قدیمترین این مهرها متعلق به دوره ایلخانی است. این مهر صنوبری شکل و به رنگ قرمز و با قطر 2/3*3 س م میباشد که متن آن پاک شده است و در جایجای سفینه تبریز، بهویژه در بیشتر انجامهها و نیز به صورت پراکنده در حواشی نسخه (حدود 150 بار) زده شده است و توجه هر بینندهای را به خود جلب میکند. از میان اندک آثار باقیمانده از حروف در برگهای 46،47.246،260 و بهویژه مواردی چون برگ 59.64.85،112 و 348 که نقش وارونه اثر مهر در صفحه مقابل در لابلای خطوط بازمانده و در هنگام امحاء متن مهر از چشم پاک کننده دور مانده است، میتوان نقش مهر را چنین بازسازی کرد: (و فقیه/ مدرسه/ بهاییه) در ادامه مقاله چهار مهر دیگر موجود در نسخه سفینه تبریز معرفی شده و نمونههایی از آن مهرها در چند نسخه دیگر شناسانده شده است.