کتابخانه مجازی ادبیات

جای افسوس است که ما از حیات مرحوم میرزاآقاخان کرمانی و تشبئات و عملیات سیاسی او چیز زیادی در دست نداریم جز آنچه چندین مولف از روی یکدیگر با فرق های جزئی استنساخ کرده و هیچ چیز تازه ای تتبع ننموده اند. بنابراین بهتر آن می دانیم که بجای اینکه در این تذکر سی ساله دوباره به نقل همان عبارات اکتفا کنیم به تشریح و تدقیق نظریات و افکار سیاسی و اجتماعی او داخل شده و بسیاری از مسایل را که در حق او تاریک است روشن نماییم. میرزا آقاخان از حیث سرنوشت نویسندگی خیلی شبیه به خیام است که آثارش بواسطه بغض و نفرت مخالفین متروک و بدون مطالعه آنها با تیر اتهامات به جهل و نادانی منسوب شده است. ولی همانطور که اینک پس از شش هفت قرن خیام میرود جای خود را در ادبیات و فلسفه مشرق و مغرب باز کند میرزاآقاخان هم روز به روز مشهورتذ می شود و یکی بعد از دیگری آثار و تالیفاتش به طبع میرسد و کم کم همان طبقات منوره که با او مخالف بودند مجبورند در اطراف او قلمفرسایی کنند...

جلد پنجم از نامواره دکتر محمود افشار مقاله ها و گفتارهایی است در زمینه های مربوط به تاریخ ایران، قلمرو زبان فارسی، تحقیقات ادبی، مباحث شعر فارسی، مسائل فنی زبان فارسی، عقاید سیاسی دوره قاجار، اسناد تاریخی، وضع فرهنگی و اجتماعی یزد و یادداشتها و اسنادی است که با زندگانی دکتر محمود افشار متناسب است. مقاله ها به ترتیب تاریخ دریافت آنها به چاپ رسیده است.

کتاب تاریخ مردوخ در ۴ بخش از محمد مردوخ کردستانی است.بیشتر حجم این کتاب پیرامون تاریخ خاندان اردلان است. این کتاب اولین کتابی ست که به شیوه نوین درباره تاریخ خاندان اردلان به نگارش درآمده است. که این چهار قسمت به شرح ذیل است: بخش اول در قضاوت عقل بر نقل میباشد. و بخش بعدی دوم که خود 4 زیر مجموع دارد. یعنی منشا کرد و سوابق کرد. خط و زبان و آداب کرد و مذهب آن و زیر مجموع چهارم طوایف و جمعیت کرد, بطور کلی موضوع در قضاوت عقل بر نقل,و قسمت سوم کتاب به آداب و رسوم و خط, زبان, مذهب کرد می پردازد. و در قسمت آخر یا چهارم به طایفه ها و مردم کرد و تعداد ولایتها و مساحت و شهرستانهای کردستان می پردازد.

این کتاب تاریخ مفصل و عمومی کردستان تألیف شیخ محمد مردوخ (1297 ـ 1256 ش) است. بخش نخست به مباحث کلی مانند آفرینش، نژاد بشر و ریشه آریایی نژاد کردها اختصاص یافته و شامل پنج "بند "است: در قضاوت عقل بر نقل، در آفرینش بشر، در بیان نژاد بشر و ذکر قبایل بشری، در بیان نژاد آری [آریا] و قبایل آن، در قبایل و شعب آری [آریا]. در بخش دوم طی چهار "بند " تاریخ کرد و کردستان با این مقولات بررسی می‌شود: منشأ کرد، سوابق کرد (از 360تا 853ق.م؛ از 853 تا 550ق.م؛ از 550ق.م تا دوره اسلامی)، خط، زبان، مذهب و آداب کرد، جمعیت، مردم و طوایف کرد، همچنین مساحت ولایات و شهرهای کردستان. بخش سوم مروری است بر تاریخ ماد، چگونگی تاسیس، قلمرو و پادشاهان آن دودمان حکومت آریایی .آخرین بخش کتاب نیز به اوضاع عمومی و تاریخ سنه (= اردلان = سنندج) اختصاص دارد که از یک مقدمه و سه "بند "تشکیل شده است .بند اول مطالبی است درباره طوایف سنندج، مشایخ مردوخ و سلسله نسب مؤلف. در بند دوم اطلاعاتی در باب موقعیت و ویژگی‌های جغرافیایی سنندج فراهم آمده و بند سوم به معرفی حکام سنندج (اردلان و غیراردلان) از قرن هفتم هجری تا سال 1312ه‌.ش اختصاص دارد.