کتابخانه مجازی ادبیات

جلد پنجم از نامواره دکتر محمود افشار مقاله ها و گفتارهایی است در زمینه های مربوط به تاریخ ایران، قلمرو زبان فارسی، تحقیقات ادبی، مباحث شعر فارسی، مسائل فنی زبان فارسی، عقاید سیاسی دوره قاجار، اسناد تاریخی، وضع فرهنگی و اجتماعی یزد و یادداشتها و اسنادی است که با زندگانی دکتر محمود افشار متناسب است. مقاله ها به ترتیب تاریخ دریافت آنها به چاپ رسیده است.

محمد درخشش در مقدمه کتاب خطابه آقای سیدحسن تقی زاده می گوید: در طی سلسله سخنرانی های سال 1337 باشگاه مهرگان به علت آنکه، نهضت مشروطیت ایران قسمت مهمی از تاریخ کشور ما را تشکیل میدهد اینجانب برای روشن شدن نکات تاریک این نهضت تاریخی از دانشمند محترم جناب آقای تقی زاده درخواست نمودم مشاهدات و اطلاعات خودشان را ضمن یک یاد دو سخنرانی در باشگاه مهرگان برای معلمین بیان نمایند و بسیار از ایشان متشکرم که دعوت بنده را قبول فرمودند و در باشگاه مهرگان به ایراد یک سلسله سخنرانیهای مفید و مهم اقدام نمودند.

این کتاب در دو جلد به بازخوانی تاریخ ایران‌زمین می‌پردازد. مباحثی که در جلد دوم مطرح شده، عبارتند از: شاهنشاهی پارتیان: تشکیل سلطنت در پارت، جنگ‌های ایران و روم؛ نقش تمدن ایران باستان در خاورمیانه: ویژگی‌های فرهنگ ایرانی و سهم آن در تمدن‌سازی، نقش فرهنگ ایرانی در تحول ادیان خاورمیانه؛ شاهنشاهی ساسانی: تشکیل شاهنشاهی ساسانی توسط اردشیر بابکان، شاپور اول احیای شکوه ایران، مانی پیامبر شادی‌ستیز و تبلیغ‌گر زهد و رنج‌کشی، قدرت‌گیری فقیهان و پیامدهایش، شاپور دوم، یزدگرد اول و بهرام گور، گسترش مسیحیت در خاورمیانه و پیامدهایش، بهدین مزدک، خسرو انوشیروان دادگر، هرمز چهارم و شورش بهرام چوبینه، خسرو پرویز آخرین شکوه شاهنشاهی ایران.

این کتاب در دو جلد به بازخوانی تاریخ ایران‌زمین می‌پردازد. مباحثی که در جلد اول مطرح شده، عبارتند از: پیدایش ایران: قوم ایرانی، زرتشت و دین ایرانی، تاریخ ماقبل ماد، پادشاهی ماد؛ شاهنشاهی هخامنشی: کوروش بزرگ، کام‌بوجیه و تسخیر مصر، داستان بردیه و گاوماته، داریوش بزرگ، تئوری سیاسی شاهنشاهی، خشیارشا و یونانیان، اردشیر اول و داریوش دوم، اردشیر دوم و کورش کهتر، اردشیر سوم و داریوش سوم؛ هلنی‌ها در ایران: برآمدن اسکندر مقدونی، تسخیر ایران توسط اسکندر، خاورمیانه پس از اسکندر.