کتابخانه مجازی ادبیات

در مورد موضوع کتاب در مقدمه آمده است: "کار ترجمه کتاب تاریخ الکتاب، اثر سوند دال، نویسنده دانشمند و رئیس هیات امنای دانشگاه کپنهاگ را آغاز کردیم، نویسنده ای که در کتابش سرمایه علمی عظیمی را با تحقیق ژرف فراهم آورده است، به طوری که آن را در ردیف نادرترین کتابها در نوع خود قرار می دهد و شامل بحثی فراگیر و مفصل درباره تاریخ کتاب از ابتدای پیدایش آن و از کهن ترین دوران تاکنون، در سرزمینهای مختلف جهان است. مولف این کتاب بحث را از مصر که گاهواره تمدن و مادر کتاب در چین و آشور و بابل و آنگاه در مورد طومارهای پوستی که به دست یونانیها، رومیها و رهبانان قرون وسطا نوشته شده اند، به تحقیق می پردازد و سپس آخرین مراحلی را که کتاب تا امروز پیموده و به دست ما رسیده است مورد بررسی قرار می دهد. نویسنده، در ضمن این مباحث، کاربرد کاغذ را از ابتدای اختراع آن در چین، تا وضعیت کنونی آن در پیشرفته ترین کشورها بیان می کند. سوند دال در بحث خویش تنها به تاریخ کتاب اکتفا نمی کند، بلکه به همراه آن تاریخچه پیدایش کتابخانه ها را نیز از دوره پیش از میلاد، در زمان تسلط فراعنه بر مصر و هنگامی که کاهنان آمون و رع مدیریت کتابخانه ها را به عهده داشتند بیان می کند. این کاهنان شاگردانشان را چون امروز برای انجام این وظیفه به دقت تربیت می کردند.....خلاصه کلام آن که این کتاب دارای شش بخش مهم است که مباحث تاریخی مفصل را از کهن ترین دوران تا امروز در بردارد به این شرح: 1.ماده کتاب و شکل آن 2. جلد کردن کتاب 3. مصور سازی کتاب 4. تاریخ چاپ کتاب 5. تشکیلات تجارت کتاب و قوانین آن 6. تاریخچه کتابخانه ها در کشورهای مختلف جهان..."

این کتاب دربرگیرنده لغات و اصطلاحات فن کتاب‌سازی است که شامل واژه‌های قسمت خطاطی، نقاشی، جلدسازی و رنگ‌ها می‌شود. در آغاز هر بخش مقاله کوتاهی در همان موضوع آورده شده است. بر این اساس در بحث مربوط به کاغذ، اقسام کاغذها، رنگ‌های آن و اصطلاحاتش یاد شده و در بخش جلدسازی مطالبی درباره جلد، انواع جلدها و ابزار متعلق به این فن آورده شده است. در پایان کتاب نیز رساله «رسم الخط» مجنون رفیقی که رساله‌ای منظوم در فن خطاطی است و به نام مظفر حسین میرزا مصدر شده است، آورده شده است.

رساله بوقلمون ترجمه فارسی رساله‌ای عربی در باب جوهر یا مرکب‌های رنگین یا لیق‌ها یعنی آهارهای کاغذ و قلم است. مقایسه این متن فارسی با رساله عربی عمده الکتاب ابن بادیس نشان می‌هدکه هر دو متن یکی هستند. هر چند که ترجمه فارسی آنها کامل نیست. امِ. لوی [له وی M.Levey] اصل عربی را به انگلیسی درآورده است و ما متن‌های فارسی و عربی را با آن مقابله کرده‌ایم. جوهرها دارای ترکیب‌هایی هستند و در اینجا برخی از مسائل مربوط به آنها و نیز اختلاف‌های میان جوهرها و لیق‌ها بررسی و تحلیل شده است.