سرزمین ایران از دیرباز به دلایل ژئوپلیتیکی وداشتن فرهنگ و تمدن غنی مورد توجه دانشمندان علوم انسانی دنیا و شرقشناسان بوده است. کتابهای بیشماری درباره ایران و ایرانیان از مستشرقانی که به بهانههای مختلف اقتصادی، فرهنگی و مهمتر از همه سیاسی در برهههای مختلف تاریخی به کشور ما سفر کردهاند، در دست است که اطلاعات جالبی درباره کشورمان به ما میدهد. امروز نیز هنوز توجه به این سرزمین کهن در مجامع علوم انسانی کشورهای گوناگون ادامه دارد و مطالعات ایرانی و ایرانشناسی همچنان در دیگر سرزمینها به قوت خویش باقی است. کتاب حاضر به بررسی آثار و مطالعات ایرانشناسان جمهوریهای تشکیلدهنده شوروی سابق پرداخته است. نویسندگان این کتاب عقیده دارند که ایرانشناسان کشورهای یادشده از اشتباهات و معایب دیگر ایرانشناسان به خصوص غربیها برکنار بودهاند، شاید یکی از دلایل آن همسایگی و تعلق خاطر آنها به سرزمین ایران باشد که علاوه بر چشم طمعشان به اقتصاد و ذخایر ایران، چشم تحسینشان را به فرهنگ و تمدن این سرزمین نیز گشوده است. در این کتاب مراکز مطالعات ایرانشناسی، مراکز تدریس زبان فارسی و مراکز کتابها و اسناد خطی فارسی و آثار هنری و باستانی ایران در روسیه، آذربایجان، ارمنستان، ازبکستان، اوکراین، تاجیکستان، ترکمنستان، قرقیزستان، قزاقستان و گرجستان معرفی شدهاند. در ابتدای هر بخش نیز پیشینه روابط تاریخی ـ فرهنگی این جمهوریها با ایران نیز بررسی شده است.
محمد درخشش در مقدمه کتاب خطابه آقای سیدحسن تقی زاده می گوید: در طی سلسله سخنرانی های سال 1337 باشگاه مهرگان به علت آنکه، نهضت مشروطیت ایران قسمت مهمی از تاریخ کشور ما را تشکیل میدهد اینجانب برای روشن شدن نکات تاریک این نهضت تاریخی از دانشمند محترم جناب آقای تقی زاده درخواست نمودم مشاهدات و اطلاعات خودشان را ضمن یک یاد دو سخنرانی در باشگاه مهرگان برای معلمین بیان نمایند و بسیار از ایشان متشکرم که دعوت بنده را قبول فرمودند و در باشگاه مهرگان به ایراد یک سلسله سخنرانیهای مفید و مهم اقدام نمودند.
سرزمین کهنسال دلاوران ایران باختری از نظر جغرافیای تاریخی و تاریخ مرموز و ناشناخته است. اگر آنطور که در خارج از ایران محققانی چون هرتسفلد، دمرگان، مینورسکی، رالنسن، سر ارول استین برای بررسی گذشته های این سرزمین کوشیده اند فضلای کشور نیز توجهی ابراز می داشتند. اینک بسیاری از زوایای تاریک تاریخ چند هزارساله میهن ما روشن شده بد. نخستین کتابی که درباره لرستان به چاپ رسید مجموعه ای از غلامرضا خان والی و انیس المسافر نام داشت. کتاب مذکور در بوشهر به چاپ رسیده و مشتمل بر آگاهی هایی در مورد جانوران شکاری و فرمانروایان لر از حسین خان والی تا زمان مولف است، پس از آن باید از جغرافیای نظامی لرستان تالیف سپهبد رزم آرا نام برد که مشتمل بر جغرافیای مناطق با توجه به جنبه نظامی انها و ورود قوای دولتی به لرستان و سرکوبی عشایر این منطقه می باشد. آقایان بهمن کریمی و محمدعلی امام شوشتری نیز چند صفحه ای از کتابهای جغرافیای تاریخی غرب ایران و تاریخ جغرافیایی خوزستان را به لرستان اختصاص داده اند. با این حال تا به امروز کتابی که منحصر به تاریخ یا جغرافیای تاریخی این قسمت از ایران باختری باشد تالیف نشده است.
امپراتوری عثمانی یک قدرت سیاسی امپراتوری بوده است که از ۱۲۹۹ تا ۱۹۲۲ میلادی در منطقه مدیترانه حکومت میکرده است. این امپراتوری در اوج قدرت خود (قرن ۱۶ میلادی) مناطق آسیای کوچک، اکثر خاورمیانه، قسمتهایی از شمال آفریقا، قسمت جنوب شرقی اروپا تا قفقاز را شامل میشد. قلمرو رسمی حکومت عثمانی در اوج قدرت به ۵/۶ میلیون کیلومتر مربع میرسید. مورخین مرگ سلیمان قانونی (۲۰ صفر ۹۷۴ ق.) را نقطه عطفی در تاریخ عثمانی و سرآغاز فرایند انحطاط تدریجی این دولت میدانند. در واقع این انحطاط هرچند در اواخر سده شانزدهم میلادی، پس از مرگ سلیمان رخ نمود و در نیمه اول سده هفدهم شتاب گرفت؛ ولی بنیانهای اجتماعی آن در دوران حکومت سلیمان و در اوج شکوه دولت عثمانی تکوین یافت. این کتاب در چهار جلد شامل اطلاعاتی کلی است که درباره تاریخ عثمانی ارائه شده است.
امپراتوری عثمانی یک قدرت سیاسی امپراتوری بوده است که از ۱۲۹۹ تا ۱۹۲۲ میلادی در منطقه مدیترانه حکومت میکرده است. این امپراتوری در اوج قدرت خود (قرن ۱۶ میلادی) مناطق آسیای کوچک، اکثر خاورمیانه، قسمتهایی از شمال آفریقا، قسمت جنوب شرقی اروپا تا قفقاز را شامل میشد. قلمرو رسمی حکومت عثمانی در اوج قدرت به ۵/۶ میلیون کیلومتر مربع میرسید. مورخین مرگ سلیمان قانونی (۲۰ صفر ۹۷۴ ق.) را نقطه عطفی در تاریخ عثمانی و سرآغاز فرایند انحطاط تدریجی این دولت میدانند. در واقع این انحطاط هرچند در اواخر سده شانزدهم میلادی، پس از مرگ سلیمان رخ نمود و در نیمه اول سده هفدهم شتاب گرفت؛ ولی بنیانهای اجتماعی آن در دوران حکومت سلیمان و در اوج شکوه دولت عثمانی تکوین یافت. این کتاب در چهار جلد شامل اطلاعاتی کلی است که درباره تاریخ عثمانی ارائه شده است. جلد سوم از فتح استانبول تا مرگ سلطان سلیمان قانونی را شامل میشود.