انقلاب اسلامي ايران، نه تنها در سياست بلکه در عرصه فرهنگ نيز تحولات عظيمي را به نمايش گذاشت. شعر شاعران انقلاب و دفاع مقدس، با خصايص و ويژگيهاي متفاوت با دوران گذشته، دريچهاي جديد بر عرصه ادبيات ايران گشود. از جمله ويژگيهاي مهم و برجسته شعر انقلاب و دفاع مقدس، دگرگوني در عرصه محتواست. بسياري از درونمايههايي که امروز در اشعار شاعران انقلاب مشاهده ميکنيم، در نتيجه همين دگرگوني در عرصه محتوا متجلي شده است. غفلتستيزي، دعوت به بيداري، بازگشت به خويشتن، انتظار موعود، بازگشت به عشق آسماني، بيان رنج طبقات محروم، نکوهش رياکاران و صاحبان زر و زور، پيوند حماسه و عرفان، ياد شهيدان، اندوه و حسرت بازماندن از شهدا، بازتاب شهادت و وفات ياران انقلاب، انعکاس فرهنگ جهاد و شهادت، حضور مذهب و نمادهاي آن، شهادتطلبي و ... از جمله درونمايههايي است که محتواي اشعار انقلاب و دفاع مقدس را تشکيل ميدهد. قادر طهماسبي، متخلص به «فريد»، از جمله شاعران برجسته انقلاب و دفاع مقدس است که بسياري از مضامين فوق را در اشعار خويش متجلي کرده است. تحقيق و پژوهش در محتواي اشعار او، در سه دفتر پري ستارهها، پري بهانهها و پريشدگان، به عنوان بررسي مضامين اشعار يکي از شاعران انقلاب و دفاع مقدس، علاوه بر اينکه به شناخت هرچه بهتر و دقيقتر اشعار انقلاب ميانجامد، به رشد و شکوفايي آن نيز کمک شاياني ميکند.
صور خيال گوهر اصلي شعر است و معيار ارزش و اعتبار هنري شعر را تعيين ميكند. سبك شعر انقلاب و دفاع مقدس كه تنها چند دهه از عمر آن ميگذرد؛ از جهت نامگذاري هنوز در هالهاي از ابهام به سر ميبرد. شايد بتوان اين سبك را به پيروي از سبك مشروطه سبك جمهوري ناميد. بررسي آثار شاعران انقلاب و دفاع مقدس از جمله راهكارهاي مهم و تاثيرگذار در شناخت شعر انقلاب است. مطالعه اشعار فريد، شاعر برجسته انقلاب و دفاع مقدس علاوه بر آشنايي مخاطبان با سبك شاعر، شناخت بهتر و دقيقتر شعر انقلاب و دفاع مقدس را نيز به همراه خواهد داشت. از جمله سطوحي كه در بررسي سبك يك اثر ادبي مورد بررسي قرار ميگيرد؛ سطح ادبي است. در اين مقاله اشعار فريد در سه دفتر پري ستارهها، پري بهانهها و پريشدگان، از نظر صور خيال بررسي و نتايج حاصل از آن به صورتهاي مختلفي مثل ترسيم جدول و نمودار براي خواننده به تصوير كشيده شد. عناصري، همچون تشخيص، تشبيه بليغ (بويژه به صورت تركيب اضافي) استعاره بالكنايه و نماد در اشعار فريد نمود قابل توجهي دارد. كاربرد اين نوع تشبيهات علاوه بر ايجاد نوعي فشردهگويي در حوزه خيال، همانندسازي را به يكسانسازي نزديك و نوعي اغراق در حوزه تشبيه عرضه ميكند.
صور خيال گوهر اصلي شعر است و معيار ارزش و اعتبار هنري شعر را تعيين ميكند. سبك شعر انقلاب و دفاع مقدس كه تنها چند دهه از عمر آن ميگذرد؛ از جهت نامگذاري هنوز در هالهاي از ابهام به سر ميبرد. شايد بتوان اين سبك را به پيروي از سبك مشروطه سبك جمهوري ناميد. بررسي آثار شاعران انقلاب و دفاع مقدس از جمله راهكارهاي مهم و تاثيرگذار در شناخت شعر انقلاب است. مطالعه اشعار فريد، شاعر برجسته انقلاب و دفاع مقدس علاوه بر آشنايي مخاطبان با سبك شاعر، شناخت بهتر و دقيقتر شعر انقلاب و دفاع مقدس را نيز به همراه خواهد داشت. از جمله سطوحي كه در بررسي سبك يك اثر ادبي مورد بررسي قرار ميگيرد؛ سطح ادبي است. در اين مقاله اشعار فريد در سه دفتر پري ستارهها، پري بهانهها و پريشدگان، از نظر صور خيال بررسي و نتايج حاصل از آن به صورتهاي مختلفي مثل ترسيم جدول و نمودار براي خواننده به تصوير كشيده شد. عناصري، همچون تشخيص، تشبيه بليغ (بويژه به صورت تركيب اضافي) استعاره بالكنايه و نماد در اشعار فريد نمود قابل توجهي دارد. كاربرد اين نوع تشبيهات علاوه بر ايجاد نوعي فشردهگويي در حوزه خيال، همانندسازي را به يكسانسازي نزديك و نوعي اغراق در حوزه تشبيه عرضه ميكند.
ادبیات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس با ویژگیهای متعدد و متنوع، هنوز به خوبی تبیین نشده است. بررسی اشعار شاعران انقلاب علاوه بر معرفی سبک شاعر به شناخت هر چه بیشتر و بهتر این جریان ادبی معاصر منتهی میشود. این پژوهش، درباره صورخیال در مجموعه «فرصت نایاب» است. «فرصت نایاب» از جمله مجموعه اشعار عبدالجبار کاکایی است. او سرودن شعر را با به ثمر نشستن انقلاب اسلامی آغاز کرد و در شمار شاعران انقلاب و دفاع مقدس جای گرفت. صورخیال، به عنوان گوهر اصلی شعر، معیار ارزش و اعتبار هنری شعر است. کاکایی نگاه بدیع خویش را درباره عناصر، پدیدهها و جهان اطراف در قلمرو بلاغت و بیان به عرصه ظهور میرساند و با خلق تصاویر شاعرانه وجد و لذت را در مخاطب برمیانگیزد. انواع استعاره، تشبیه بلیع و تشخیص از جمله بارزترین صورخیال به کار رفته در مجموعه «فرصت نایاب» است. زبان موجز و فشرده کاکایی در عرصه خیال، بارز و اشکار است. بسامد قابل توجه انواع استعاره و تشبیه بلیع، نمونههایی از کاربرد فشرده صورخیال در اشعار اوست. به کاربردن استعارههایی زنده، ترکیبسازیهای بدیع که در بطن صورخیال جلوهگر میشود و بسامد قابل توجه جاندارانگاری را میتوان از جمله ویژگیهای بارز صورخیال اشعار کاکایی و نمایشگر نوعی برجستهسازی ادبی به شمار آورد.