بین قرن سوم تا دهم هجری دانشمندان بزرگی در دنیای اسلام ظهور کرده اند که بیشترشان ایرانی بوده اند و یا در مهد تمدن ایران پرورش یافته و از آن خوشه چینی کرده اند. این دانشمندان به سبب آنکه در قلمرو تسلط اعراب می زیسته اند و زبان عربی در آن از لحاظ مذهبی و سیاسی جایگزین زبان فارسی شده بوده است بیشتر آثار خود را به زبان عربی نگاشته اند و همین مسئله سبب شده است که مستشرقین آنان را به فرهنگ عرب نسبت دهند. تا این اواخر ابن سینا در لغت نامه ها و دانشنامه های خارجی عرب خوانده میشد. پس از کنگره ابن سینا در تهران چند سالی است مستشرقین اشتباه خود را تصحیح کرده اند و در کتابها او را ایرانی معرفی می کنند. بیشتر این دانشمندان درباره موسیقی رساله نوشته اند و این بدان جهت است که از دوره های باستانی تا قرون وسطی رشته های مختلف علم و هنر در اندیشه متفکران از یک واحد به نام علوم انسانی منشعب می شده است و مولفان این دوره مانند اقلیدس، نیقوماحسن، بطلمیوس و پلوتارک ابن سینا و فارابی در دنیای اسلام رشته های گوناگون علمی و ادبی زمان خود را در یک واحد و مجموعه تصور کرده اند و بین آنها با سلسله مراتب معینی ارتباط منطقی برقرار ساخته اند. مجموع این علوم فلسفه عمومی را تشکیل می داده و موسیقی همراه ریاضیات تحقیق می شده است. به همین دلیل است که مشاهده می کنیم فارابی بزرگترین فیلسوف قرون وسطی و دنیای اسلام در تمام رشته های علوم نظری زمان خود مانند فلسفه، منطق، اخلاق، سیاست، فیزیک، شیمی، ریاضی و موسیقی تبحر یافته و کتاب نوشته است. در موسیقی تنها کتابی که از او به جا مانده کتاب الموسیقی الکبیر است که به زبان عربی نوشته است. در این رساله چکیده ای از آن کتاب شرح داده می شود.

منابع مشابه بیشتر ...

662cf7002b0c6.jpg

یادگار فرامرز

فرامرز نوریانی

مجموعه حاضر اشعار دکتر فرامرز نوریانی متخلص به "مظلوم" است که در سال 1312 چشم به جهان گشود و تحت تعلیم و تربیت مادری روشنفکر و پدری آزاده پرورش یافت. در سال 1338 موفق به دریافت دکترای پزشکی از دانشکده پزشکی اصفهان شد و در سال 1350 دکترای اعصاب و روان را از دانشکده پزشکی تهران کسب نمود. ایشان در سن 60 سالگی دار فانی را وداع گفت.

6623dcd2e2e7c.jpg

عرفان ایران - جلد 17

مصطفی آزمایش

فهرست شماره 14 عرفان ایران بدین قرار است: در قسمت مقالات، عید مبعث از دکتر نورعلی تابنده؛ تصوف علوی از شهرام پازوکی، فریتهوف شوئون و معنای زیبایی از سعید بینای مطلق؛ تاملی در باب معنای روحانی کار از سیدحسن آذرکار؛ کرامات اولیا در آثار مولانا از محمدابراهیم ایرج پور؛ مجموعه مزار شاه نعمت الله ولی از مهراد قیومی بیدهندی، در قسمت معرفی کتاب تفسیر بیان السعاده فی مقامات العباده از دکتر عادل نادرعلی و ترجمه حسینعلی کاشانی بیدختی معرفی شده است.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

56110ce367927.PNG

اندیشه های علمی فارابی درباره موسیقی؛ مجموعه سخنرانی های مهدی برکشلی

مهدی برکشلی

کتاب حاضر مشتمل بر متن پنج سخنراني ايراد شده به بيان «مهدی برکشلي» درباره انديشه‌هاي علمي محمد بن محمد فارابی (260 ـ 339 ه.ق.) درباره موسيقی است. بدين ترتيب در اين متن شرح حال فارابی، آثار او، موسيقی ايرانی از نگاه فارابی، شباهت‌ها و تفاوت‌های موسيقی فارابی و تنبور خراسانی، اصول اوليه علم موسيقی از نظر فارابی، تفاوت بين ساختن و اجرای آهنگ، اقسام موسيقی، درجه ملايمات فواصل موسيقی از نظر فارابی و... بررسی و معرفی می شود. مرحوم استاد برکشی، نواختن برخی آلات موسیقی را به خوبی می ‏دانست و مدت ها شاگرد استاد علینقی وزیری بوده و از او ویولن درس می‏ گرفت، در همان زمان بود که به پیشنهاد استاد دکتر حسابی، با همکاری چند تن از موسیقی دانان و هنرمندان از جمله استاد وزیری و حاج مخبر السلطنه هدایت و با استفاده از امکانات دانشکده فیزیک-که تحت سرپرستی دکتر حسابی بود-تحقیقات و آزمایشاتی در مورد گام موسیقی ایرانی که گام فارابی است انجام داد. این کار بزرگ حدود سه سال طول کشید و نتایج آن در محافل داخلی و خارجی مطرح و چاپ شد و پایه و اساس همین سلسله سخنرانی ها شد. این کتاب که شامل برگردان منثورِ مجموعه سخنرانی های مهدی برکشلی است در سال 1357 توسط انتشارات فرهنگستان ادب و هنر ایران و زیر نظر پرویز ناتل خانلری و با همکاری پژوهشگاه موسیقی شناسی ایران، در 1200 نسخه منتشر شده است.

هنر/مطالعات عمومی نثر/گفتگو و سخنرانی
کتاب