شاید بعضی ها تصور نمایند که آثار بجای مانده فرهنگی از ادوار مختلف و زمانهای متفاوت فقط مربوط به مردان بوده و زنان هیچگونه نقشی در آفرینش ادب و فرهنگ نداشته اند در صورتیکه زنان زیادی در این جهان پهناور آفرینندگان آثار بزرگی شده اند. وقتی در آثار و احوال بانوان شاعره این کشور شعر و ادب پرور مطالعه می نمائیم و بزرگانی چون رابعه، مهستی و پروین اعتصامی را مانند ستارگان درخشانی در آسمان ادبیات کشور مشاهده می کنیم بر خود می بالیم که در کنار مردان نام آور میدان شعر و ادب بودند زنانیکه کم از مردان نبوده و مایه مباهات و افتخار این سرزمین بوده اند. صاحب لباب الالباب وقتی از رابعه قزداری سخن به میان میآورد گوید: رابعه اگر چه زن بود اما به فضل بر مردان جهان بخندیدی، فارس هر دو میدان و والی هر دو بیان، بر نظم تازی قادر و در شعر پارسی بغایت ماهر...
در این مجموعه نخست مختصری از شرح حال حاج شیخ عبدالسلام تربتی بیان شده سپس گزیده ای از سروده های مولف در موضوعات مختلف اجتماعی عرفانی و مذهبی فراهم آمده است
شاید بعضی ها تصور نمایند که آثار بجای مانده فرهنگی از ادوار مختلف و زمانهای متفاوت فقط مربوط به مردان بوده و زنان هیچگونه نقشی در آفرینش ادب و فرهنگ نداشته اند در صورتیکه زنان زیادی در این جهان پهناور آفرینندگان آثار بزرگی شده اند. وقتی در آثار و احوال بانوان شاعره این کشور شعر و ادب پرور مطالعه می نمائیم و بزرگانی چون رابعه، مهستی و پروین اعتصامی را مانند ستارگان درخشانی در آسمان ادبیات کشور مشاهده می کنیم بر خود می بالیم که در کنار مردان نام آور میدان شعر و ادب بودند زنانیکه کم از مردان نبوده و مایه مباهات و افتخار این سرزمین بوده اند. صاحب لباب الالباب وقتی از رابعه قزداری سخن به میان میآورد گوید: رابعه اگر چه زن بود اما به فضل بر مردان جهان بخندیدی، فارس هر دو میدان و والی هر دو بیان، بر نظم تازی قادر و در شعر پارسی بغایت ماهر...
میرزا علیخان لعلی (1325 - 1252 ق) ملقب به شمس الحکماء، در ایروان زاده شد. در بیست سالگی به همراه پدرش به تبریز مهاجرت کرد و در حین تجارت، به تحصیل علوم مقدماتی پرداخت. بعد از فوت پدر، تجارت را رها کرد و به فراگیری فن پزشکی اهتمام ورزید. سپس به اسلامبول سفر کرد و دکترای این رشته را گرفت. پس از بازگشت، در تبریز به کار طبابت پرداخت و طبیب مخصوص ولیعهد آنزمان (مظفرالدین شاه) شد. وی هنگام اقامت در تهران، جزو ملتزمین رکاب ناصرالدین شاه به اروپا رفت که سرودن مثنوی مفصلی، از جمله آثار این سفر بود. چندین بار دیگر به اروپا و اسلامبول رفت و در آخرین سفرش به اسلامبول، دچار کسالت شد و به تفلیس رفت. در مدت اقامت در تفلیس، دو بار به تبریز بازگشت ولی در تفلیس دار فانی را وداع گفت و در آنجا به خاک سپرده شد. اشعار وی لطیف، مضامینش بکر، سخنانش سنجیده و مشهور بوده است. وی همچنین سریع الجواب و بذله گو بوده و سجع کلام او نشانه هوش و ذوق ادبی اوست. پیش از این چندین بار دیوان اشعار وی، به طور ناقص به چاپ رسیده بود ولی با کشف دیوان کامل اشعار (فارسی و ترکی) وی، آقای محمد دیهیم به چاپ کامل آن اهتمام ورزید و آن را در سال 1322 شمسی به طبع رساند.