57dc73f517b27.jpg

دیوان میرزا علیخان لعلی ملقب به شمس الحکماء تبریزی

به کوشش: محمد دیهیم
مکان چاپ: تبریز ناشر: شرکت سهامی چاپ کتاب آذربایجان تاریخ چاپ: ۱۳۲۲ هجری شمسی نوبت چاپ: چهارم زبان: فارسی

میرزا علیخان لعلی (1325 - 1252 ق) ملقب به شمس الحکماء،‌ در ایروان زاده شد. در بیست سالگی به همراه پدرش به تبریز مهاجرت کرد و در حین تجارت، به تحصیل علوم مقدماتی پرداخت. بعد از فوت پدر، تجارت را رها کرد و به فراگیری فن پزشکی اهتمام ورزید. سپس به اسلامبول سفر کرد و دکترای این رشته را گرفت. پس از بازگشت،‌ در تبریز به کار طبابت پرداخت و طبیب مخصوص ولیعهد آنزمان (مظفرالدین شاه) شد. وی هنگام اقامت در تهران، جزو ملتزمین رکاب ناصرالدین شاه به اروپا رفت که سرودن مثنوی مفصلی، از جمله آثار این سفر بود. چندین بار دیگر به اروپا و اسلامبول رفت و در آخرین سفرش به اسلامبول، دچار کسالت شد و به تفلیس رفت. در مدت اقامت در تفلیس، دو بار به تبریز بازگشت ولی در تفلیس دار فانی را وداع گفت و در آنجا به خاک سپرده شد. اشعار وی لطیف، مضامینش بکر، سخنانش سنجیده و مشهور بوده است. وی همچنین سریع الجواب و بذله گو بوده و سجع کلام او نشانه هوش و ذوق ادبی اوست. پیش از این چندین بار دیوان اشعار وی، به طور ناقص به چاپ رسیده بود ولی با کشف دیوان کامل اشعار (فارسی و ترکی) وی، آقای محمد دیهیم به چاپ کامل آن اهتمام ورزید و آن را در سال 1322 شمسی به طبع رساند.

منابع مشابه بیشتر ...

6621445e5f91c.jpg

زوایا و مدارات

محمد حقوقی

فصل اول این کتاب، شامل دو غزل و یک مثنویست و چند شعری که تقریبا بهترین کارهای او در دوره های پس از دوره نخستین است که میشود به آن ها دوره های سرگردانی گفت. و آغازی برای ادوار بعد. و به همین لحاظ هریک از آنها حاصل یک دوره خاص شعری. هشتمین شعر این فصل از لحاظی برگزیده ایست از دوره سرگرمی با شعر آزاد و نهمین شعر، در بحبوحه بیگانگی و یگانگی با مردان و زنان خانه ای که از در و دیوار آن بوی نماز برمیخاست و گویی برگرد مرگ می گردید و لاله عباسی هایی که پیر میشدند و جوان می شدند و روزمرگ آنان را می شمردند. و شعرهای دیگر این فصل هر یک نمونه ای از دوره هایی کوتاه چند ماهه و سریع که شاید در هریک از آن دوره ها بیش از سه چهار شعر نوشته نشده است. فصل دوم شامل شعرهایی که بیشتر قطعه های کوتاهی است از دوره ای که می توان به ان نام "دوره تماشا" داد. نگاههایی گذرا و تصویرهایی شتاب آمیز: دریای توفانی، چراغهای رنگی، زنی با وحشت باد، وزنی که می رقصد. و در کنار باغ غروب نشستن و کلاغان بازگردانده را نگریستن. دوره ای با حدود بیست شعر که از میان آنها، سرانجام به همین هفت شعر اکتفا شد. فصل سوم شامل شعرهایی که در دوره ای بسیار آموزنده و سرشار به مرحله نوشتن رسید. دوره ای که نحوه نطفه بستن و شکل گرفتن شعر و رسیدن به امکانات دیگر "اگر چه ناقص" او را بیش از پیش به کار خویش دلبسته داشت. در همین دوره بود که کلمات اندک اندک با او مهربان شدند و در عین مهربانی، خشن تر و زبرتر. و همین مهربانی بود که آنها را در شعر راه داد. و نیز در همین دوره بود که با بازگشتی به تاریخ دور و نزدیک و مردانی و حوادثی که در فضای مبهم شعر او چهره نمودند. به مرحله لمس آن کلمات رسید و بخصوص از نظر مکالمات شعری و خط داستانی شعر تجربیاتی فراوان کسب کرد. فصل چهارم شامل دوره ای که دید او را نسبت به شعر به گونه ای محسوس تر از دوره قبل تغییر داد. و در برخی ازشعرها کم و بیش شبحی از فرمی را که بسیار دنبال آن گشته بود دید. اما در دنیاهایی مختلف و با حالاتی متفاوت: اندیشیدن به مفهوم زمان، و ساعتی که به اقتضا در پهنه کویر می ایستد سفری به روستا و آسیابی که خاکستر می شود، حرکتی در غرفه ها و خورندگان و نوشندگانی که به جبر مرگ تن در می دهند و شبها و روزهای مستی و خستگی و تحیر بازیچگان و تمسخر بازیگران. و همه اینها در قالب هایی که از دوره فصل سوم پیش بینی شده بود و اینکه تا یافتن راهی پیشرفته تر تنها راه ادامه کار اوست...

65e47fcb0f4e9.jpg

سرود عشق

شمس آفاق نما

مولف در پیشگفتار کتاب میگوید: چون اولین اثری است از سروده های خویش که بنام سرود عشق انتشار داده ام آنرا با زبان کودکانه خود به یگانه مادر مهربان و سرچشمه الهامم تقدیم می دارم نظر به آنکه هیچ چیز و هیچ کس بی نقص نیست جز ذات اقدس الهی جل شانه الکمال از این رو خالی از نقصان نیست ...

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

65c232b5697b7.jpg

مجموعه گلها یا تذکره بانوان شاعره ایران از پروین اعتصامی تاامروز - جلد دوم

محمد دیهیم

شاید بعضی ها تصور نمایند که آثار بجای مانده فرهنگی از ادوار مختلف و زمانهای متفاوت فقط مربوط به مردان بوده و زنان هیچگونه نقشی در آفرینش ادب و فرهنگ نداشته اند در صورتیکه زنان زیادی در این جهان پهناور آفرینندگان آثار بزرگی شده اند. وقتی در آثار و احوال بانوان شاعره این کشور شعر و ادب پرور مطالعه می نمائیم و بزرگانی چون رابعه، مهستی و پروین اعتصامی را مانند ستارگان درخشانی در آسمان ادبیات کشور مشاهده می کنیم بر خود می بالیم که در کنار مردان نام آور میدان شعر و ادب بودند زنانیکه کم از مردان نبوده و مایه مباهات و افتخار این سرزمین بوده اند. صاحب لباب الالباب وقتی از رابعه قزداری سخن به میان میآورد گوید: رابعه اگر چه زن بود اما به فضل بر مردان جهان بخندیدی، فارس هر دو میدان و والی هر دو بیان، بر نظم تازی قادر و در شعر پارسی بغایت ماهر...

شرح حال/تذکره و تراجم
کتاب
65c230e719776.jpg

مجموعه گلها یا تذکره بانوان شاعره ایران از پروین اعتصامی تاامروز - جلد اول

محمد دیهیم

شاید بعضی ها تصور نمایند که آثار بجای مانده فرهنگی از ادوار مختلف و زمانهای متفاوت فقط مربوط به مردان بوده و زنان هیچگونه نقشی در آفرینش ادب و فرهنگ نداشته اند در صورتیکه زنان زیادی در این جهان پهناور آفرینندگان آثار بزرگی شده اند. وقتی در آثار و احوال بانوان شاعره این کشور شعر و ادب پرور مطالعه می نمائیم و بزرگانی چون رابعه، مهستی و پروین اعتصامی را مانند ستارگان درخشانی در آسمان ادبیات کشور مشاهده می کنیم بر خود می بالیم که در کنار مردان نام آور میدان شعر و ادب بودند زنانیکه کم از مردان نبوده و مایه مباهات و افتخار این سرزمین بوده اند. صاحب لباب الالباب وقتی از رابعه قزداری سخن به میان میآورد گوید: رابعه اگر چه زن بود اما به فضل بر مردان جهان بخندیدی، فارس هر دو میدان و والی هر دو بیان، بر نظم تازی قادر و در شعر پارسی بغایت ماهر...

شرح حال/تذکره و تراجم
کتاب