کتابخانه مجازی ادبیات

طبیعت نامحدود صورت متناسبی است از حقیقت خود یا اصل وجود. دامنه دانش وسیعتر از ملاحظاتی است که در زمانها پایه علمی قرار می گیرد، زیرا دانش طبیعت به وسعت همه طبیعت است که بشر در زمانها به قدر ترازوی خود آنرا می سنجد و به همین جهت است که عمر قوانین علمی جاودان نیست و آن مقرراتی هم که نسبتا صاحب زمان بیشتری هستند معادلات آن نزدیک تر یا متکی به اصل ثابت وجود و فطرت می باشد. مولف کتاب سعی دارد ضمن رساله خود تا انجا که ممکن است رابطه و اتصال بی فاصله فیزیک و متافیزیک را که نتیجه یک اشتباه کوچکی است از میان بردارد و واقعیت طبیعت را بنابر شایستگی های او توضیح دهد.

در این سفینه دیباچه رساله ایست موسوم به انیس الارواح در فن موسیقی شامل مطلع و سه مقصد و خاتمه الصلاح، تالیف میرزا ابراهیم بن کاشف الدین محمد یزدی که بنام شاه عباس اول نوشته است. از احوال مولف اطلاعی در دست نیست و ظاهرا وی فرزند کاشف الدین محمد طبیب است. به گفته احمد گلچین معانی، از رساله انیس الارواح نشانی در دست نیست ولی دیباچه آن که در دست است، از آغاز تا انجام براعت استهلال است و مولف در ضمن ادای مطلب، یکصد و سی و چهار فقره از اصطلاحات موسیقی را در کمال هنرمندی بکار گرفته و یا استخدام کرده است و این خود نشانه احاطه کامل وی بر دقایق فن موسیقی است. نگارنده برای احیای این اثر نفیس و کم نظیر فرهنگی از اصطلاحات موسیقی آن تنظیم کرده، با شرح، معنی و شواهد منظوم و ترتیب حروف تهجی به دنبال دیباچه آورده شده تا پژوهندگان در ضمن آنکه نمونه ای از نثر دوره صفوی را مطالعه می کنند معنی هر کلمه را با رجوع به فرهنگ مزبور دریابند.