در عرصه گسترده و متنوع مضامین در ادبیات جهان، موضوع «سفر» خوش نشسته و بر مبنای آن آثار درخور توجهی پدیدار شده است. علاوه بر قطعات شاعرانه بیشمار در وصف ـ غالبا ـ افسونگری و دل انگیزی سفر؛ حماسهها، قصهها، رمانها، داستانها و سفرنامههای بسیار مبتنی بر این پدیده دیرینه زندگی بشر، در پهنه ادبیات به منصه ظهور رسیده است. بخشی از این آثار که در شمار مشهورترین آثار ادبی است، بر پایه سفرهای دریایی و بحرپیمایی شکل گرفته است. سعی نگارنده در این مقاله، معرفی برخی از مهمترین آثار در این زمینه و نیز مقایسهای است میان آثار کلاسیک و متقدم ادبیات فارسی و اروپایی (یونانی و لاتینی) و بر شمردن مشترکات و تفاوتهای این گونه آثار در دو حوزه مهم ادبیات جهان. در این بررسی، در مییابیم که در حوزه ادبیات فارسی نیز آثاری ارزشمند به نظم و نثر، به دست توانای ادیبان خوشقریحه و خیالپرداز مجال ظهور یافته که با آثار طراز اول ادبیات جهان در این گستره، قابل قیاس و شایان بررسی است. در زمره مهمترین ویژگیهای این آثار، میتوان: رویارویی با موانع و رخدادهای طبیعی و ماورای طبیعی، شگفتانگیزی، استقبال از خطر و ماجراجویی، ورود قهرمانان به جزایر و عرصههای ناشناخته و پدیده «کشتی شکستگی» را بر شمرد.
آبنوس مطالبی است از موریس کرانستون درباره هربرت مارکوز و نگرشی به فروید و فلسفه اجتماع؛ برانیمیر اسکپانویچ (مرگ آقای گلوزا)؛ شاهراه از ری برادبری؛ دیر شما را نمی بینم از رد برادبری؛ تجدید دیدار از جان چی ور؛ کاریکاتور از داود شهیدی؛ اندیشه های پراکنده از آلبر کامو و ....
مجلد چهارم مجموعه هفتاد سخن با نام شیوه های نو در ادبیات جهان، سراسر به داستاننویسی و نوپردازی در شعر معاصر اروپا و آمریکا و آسیا اختصاص دارد و در آن مکاتب ادبی قرن بیستم، اعم از فوتوریسم، سورآلیسم، دادائیسم، کوبیسم و عموما مدرنیسم، تعریف و تشریح و بررسی شده است. دکتر خانلری که خود از نادره های روزگار ما در نقد علمی و یکی از مطرح ترین مکتبشناسان چند دهه اخیر است، در این مجلد که مشتمل است بر 3 بخش، با ده ها گفتار و نمونههای فراوان از داستانهای کوتاه و شعرهای معاصر فرانسه، شوروی (بخش اروپایی و بخش آسیایی) انگلستان، آمریکا، آلمان، اتریش، اسپانیا، پرتقال، ایتالیا، یونان، اروپای شرقی، هند، چین، ژاپن و خاور دور الگویی ارایه کرده است برای همه کسانی که سالک و مشتاق این راهند
ادیبان کُرد همواره شعر فارسی را به دیده اعجاب و تحسین نگریسته و از آن متأثر بودهاند. نمودهای گوناگون این تأثیرپذیری را در قالب تضمین، ترجمه و صورخیال مشابه و مضامین مشترک میتوان دید و از این میان، شعر حافظ بیش از دیگر اشعار مورد توجه ایشان بوده است. در این مقاله پس از مقدمهای درباره تأثیرپذیری ادیبان کُرد از شعر فارسی، به ناری، شاعر عار فمسلکی که در همین سدههای اخیر میزیسته، پرداختهایم. برای ترسیم خطوط چهره حافظ در دیوان شاعر کُرد، ابتدا به سراغ موضوعات و مضامین و مفاهیم مورد علاقه دو شاعر رفته و در نهایت چهار مخمس ناری، که در آنها غزلیات حافظ را، تضمین کرده است، بررسی کردهایم.
آنچه «خسرو و شيرين» نظامی را به عنوان يکي از شاهکارهاي زنده و پوياي زبان و ادب فارسي در يک رابطه بينامتنيت با متوني قرار میدهد که ريشه در انديشههاي کهن بشري دارد و از آبشخور ناخودآگاه جمعي و مفاهيم نمادين آن بهرهمندند، بخشهايي است که در هالهاي از نمادها پيچيده شده است و کشف استعارات غريب و پيچ و خمهاي آن جز با فرا رفتن از بافت غنايي متن ممکن نيست. يکي از اين بخشهاي برجسته، داستان به گنجخانه رفتن خسروپرويز و خوابي است که پيش از آن میبيند. در يک رويکرد نمادين به اين بخش از منظومه خسرو و شيرين، مجموعهاي گسترده از مفاهيم نمادين و رازناک به دست میآيد که تمامی آنها نمودگر کهنالگوي باززايي يا به تعبير يونگي آن، فرايند فرديت است؛ کهنالگويي که درونمايه اصلي منظومه را تشکيل میدهد. گنجخانه، گنجهاي پنهان، کليد طلايي، صندوق مرمرين درون طاق، طلسم طلايي و شمايل حضرت محمد (ص) از برجستهترين نمادهاي موجود در اين بخش از منظومه خسرو و شيرين است که درونمايه سمبليک داستان را شکل میدهد و مفاهيم نمادين آنها ارتباطي عميق با کهنالگوي نوزايي و نتيجه حاصل از آن، يعني دستيابي به کمال دارد.