مشارب الاذواق شرح قصیده خمریه ابن فارض مصری است در بیان محبّت، از عارف کبیر قرن هشتم هجری امیر سید علی همدانی ملقب به علی ثانی با مقدمه و تصحیح محمد خواجوی به زبان فارسی. ابن فارض را قصیدهای است تائیه به نام نظم السلوک که در آن از علوم دینی و معارف الهی و سیر و سلوک و ذوق خود و کاملان اولیاء و بزرگان عرفا فراوان گرد آمده است. آن قصیده 765 بیت است. ابن فارض در آن قصیده عشقش را به جمال محبوب بیان کرده است. بر آن قصیده، شرحهای گوناگون فارسی و عربی نوشته شده است؛ مشارق الدراری به زبان فارسی و منتهی المدارک به عربی از سعیدالدین فرغانی، کشف الوجوه الغر لمعانی نظم الدّرّ عزدالدین محمود کاشانی معروف به شرح شیخ عبدالرزاق کاشانی، شرح رکنالدین شیرازی و دو شرح دیگر از شاگردان سعیدالدین فرغانی از جمله این شروح هستند. اما قصیده میمیه خمریه وی از قصاید مشهور خمریات است که در کتابها و سخنان بزرگان متداول و مشهور است و بر آن شروحی نوشته شده که مشهورترین و بلکه برترین و نخستین آنها به فارسی مشارب الاذواق امیر سید علی همدانی و دیگری لوامع ملا عبدالرحمن جامی است. امیر سید علی همدانی مشارب الاذواق را در شرح الفاظ و عبارات و کشف رموز و اشارت این قصیده نوشته شده و در آن شراب محبت را که مطلوب نهایی است، به عالیترین اسلوب و زیباترین نظم بیان داشته است.
قصیده تائیه دعبل بن علی خُزاعی، بلندترین شعر دعبل خزاعی شاعر شیعی قرن دوم و سوم در ستایش اهل بیت و بیان فضائل، خلافت، ولایت و مصائب ایشان سروده است. او این شعر را در محضر امام رضا(ع) خواند،امام از شعر او تمجید کرد و به او پاداش داد. برخی شمار ابیات را تا ۱۳۰ بیت نوشتهاند. قصیدههای مهم را در ادبیات عرب بر مبنای قافیه مینامند مانند میمیه فرزدق. از این رو، این قصیده دعبل را تائیه نامیدهاند. دعبل حدود ۱۵ قصیده و قطعه شعر با قافیه «ت» سرود و طولانیترین و مهمترین قصیدهاش نیز با همین قافیه است. این قصیده در کتابها با نام «التائیه الکبری» و «التائیه الخالده» نیز نامگذاری شده است. نام دیگر این قصیده، «مدارس آیات» است که گفتهاند این نامگذاری از خود دعبل است. چون این عبارت در یکی از بیتهای قصیده آمده، دعبل آن را بدین عنوان نامیده است.
میان معاصران از پژوهشگران عرب بیش از پنجاه شاعر و مترجم و محقق مشهور از اقصا نقاط سرزمینهای عرب دامن همت بر کمر بسته و به ترجمه رباعیات خیام یا رباعیات منسوب به او از انگلیسی و فارسی به شعر و نثر فارسی پرداختهاند و گاهی برای بهدستآوردن نسخه یا نسخههای چاپی و خطی از رباعیات به سفرهای دورودراز تن داده و سالها در زبان و ادب و فرهنگ ایران غور کردهاند. در این کتاب بعد از مقدمهای درباره فن رباعیسرایی در فارسی و ترجمه رباعیات خیام و همچنین ترجمههای عربی رباعیات خیام، 33 مورد از موارد ترجمههای عربی رباعیات خیام به همراه مترجمین آنها مورد بررسی قرار گرفتهاند.
در این کتاب میخوانیم که نزار قبانی از روزگار دانشآموزی به فرهنگ و ادبیات فرانسوی معرفت پیدا کرد. بعد طی 21 سال کار در وزارت امور خارجه سوریه، در بسیاری از نقاط جهان اقامت گزید. چند زبان عمده غربی را آموخت و در آثار ادبی آنها غور نمود. از فرهنگ هر قوم بهرهها گرفت و فکر و دیدش وسعت یافت. اما با همه برخورداری از معارف و ادبیات غرب، شرقی و عرب باقی ماند و این نکتهای است باریک که شاعر و هنرمند باید از رگ و ریشه به منش و فرهنگ و مرزوبوم خویش پیوسته بماند تا آثارش اصالتی داشته باشد. از اینرو از موطن خویش عاشقانه سخن میگوید یا شاعران و هنرمندانی که اندیشه و عواطف و دید شاعرانه خود را از مکتبهای غرب به عاریه میگیرند، در نظر او به شکل سنژون پرس ـ شاعر فرانسوی ـ جلوه میکنند، با چهره و دهان و زبان عربی که در یکی از محلات بیروت به سر میبرد، یعنی با مردم خویش بیگانهاند.