کتابخانه مجازی ادبیات

ترجمه دعای کمیل در سیاق نثر-دررشته نظم از نصیرالدین امیرصادقی در سال 1373 انجام شده است.

معارف نهج‌البلاغه در شعر شاعران تألیف محمد دشتى در این مجموعه به تأثیر معارف نهج‌البلاغه و پند و اندرزهای امام علی(ع) در ادبیات فارسی، به ویژه ادبیات منظوم پرداخته شده است. مؤلف با بررسی اشعار شاعران بلند آوازه ای چون فردوسی، مولوی، حافظ، سعدی، سنایی، عطار، ناصر خسرو، بسطامی، فیض کاشانی، اقبال لاهوری، دهخدا و امام خمینی(ره)، اثرپذیری این سخن سرایان را از کلمات گهربار امیر مؤمنان(ع) در دو بخش قالبی و مضمونی تشریح کرده است. وی ابتدا به فرازی از سخنان امیر مؤمنان(ع) در نهج‌البلاغه اشاره می‌کند و سپس، ابیاتی از سخن سرایان ادب فارسی را ذکر نموده و نشان می‌دهد که چگونه این ناموران شعر پارسی، در قالب اشاره، اقتباس، استعاره، تضمین، ترجمه و تلمیح از قالب و محتوای معارف نهج‌البلاغه سیراب شده‌اند و غنای شعر خود را دو چندان کرده‌اند. نویسنده، در پایان به فهرست موضوعی مدخل‌هایی پرداخته که شاعران یاد شده از کلمات علی(ع) اقتباس کرده‌اند و نشانی خطبه‌ها، نامه‌ها و کلمات قصار را نیز، در کنار آن ذکر کرده است. این مدخل‌ها که افزون بر صدها موضوع می‌شود، در باره مسائل اعتقادی، اخلاقی، سیاسی، پند و اندرز، دنیا و آخرت، فضایل و مناقب اهل بیت(ع)، بعثت پیامبر، آموزش و پرورش، تواضع و فروتنی، دستگیری از تهیدستان عبرت از روزگار و مقام و منزلت علی(ع) است

در این مقاله پس از شرح حال مختصر بحتری، شاعر قصیده، تمام ابیات قصیده، ذکر و لغات هر بیت به فارسی ترجمه شده است. در پایان، نکات صرفی، نحوی و بلاغی به طور مشروح آمده است. ابیات به گونه‌ای شرح شده است که برای خواننده اطلاعات ذیل حاصل‌ می‌شود: 1. علت مهاجرت بحتری از شام به عراق. 2. مقایسه بین سرزمین ایران و شبه جزیره عربستان از نظر آب و هوا و همت مردم آن، در آباد کردن سرزمینشان. 3. شرح اجزاء مختلف کاخ و توصیف نحوه‌ معماری و هنرهای تزیینی که در آن به کار رفته‌ است. 4. چگونگی ملاقات خسرو پرویز با هیأت‌های نمایندگی که از نقاط مختلف به آنجا می‌آمده‌اند. 5. بیات 6. بیان عزت و شوکت ساسانیان و چگونگی ذلیل‌شدن آنها. 7. جنگل‌های ایرانیان در زمان ساسانیان و موارد بسیار دیگر که در مقاله به آن اشاره شده است.

از آنجایی که نگارنده مقاله، اخیراً یک طرح تحقیقاتی درباره دیوان متنبی تحت عنوان «بررسی استعاره و تمثیل در دیوان متنبی» انجام داده است و در این تحقیق تمام دیوان را بیت به بیت از نظر گذرانده است و ابیاتی را که به نظر وی دارای استعاره و تمثیل بوده است استخراج کرده است و هر بیت را ابتدا به فارسی شرح داده، سپس وجوه بلاغی آن را بررسی کرده است و برای این امر بدیهی است که به بسیاری از شروح دیوان مراجعه کرده است، لذا دریافته است که اشعار متنبی را از دو جهت می‌توان بررسی کرد: 1. تاریخی 2. موضوعی. هر چند دیوان متنبی بارها به عربی شرح داده شده است و مقالات زیادی پیرامون آن نوشته شده است ولی برای آشنایی بیشتر با بازتاب مسائل تاریخی و بلاغی در شعر متنبی ضروری می‌نماید که مقالاتی هم در این زمینه نوشته شود تا این شاعر بزرگ بیش از پیش به اهل ادب معرفی گردد. در ین مقاله اشعار متنبی از این جهت بررسی می‌شود ولی چون برای ذکر شواهد زیاد در این مقاله مجالی نیست، تنها به ذکر یک یا دو مورد اکتفا می‌شود وگرنه پر واضح است که برای هر مورد چندین نمونه می‌توان ذکر کرد.