با استفاده از روش گفتگو و ضبط مصاحبه با گویشوران کلیایی، واژهها و اصطلاحاتی گرآوری و در طبقهبندی شدهاند که در این گویش بر انواع انگور، درخت انگور و بخشهای مختلف آن، ابزارهای مورد استفاده در باغ انگور و ضربالمثلهای مرتبط با آن دلالت میکنند. این دادهها حاصل سفرهای پیاپی به شهرستان سنقر و روستاهای مجاور و صرف ساعات متمادی گفتگو و نظر خواهی از گویشوران کلیایی بوده است. محققان بر این عقیدهاند که شاید با انجام چنین تحقیقاتی در مورد گویشهای زبان کردی بتوان به جنبههایی از فرهنگ و تاریخگویندگان آنها پیبرد.
ایل کلهر از بزرگترین ایلات کرد ایران است که از دیرباز در کوهپایههای زاگراس سکونت داشتهاند. مسکن و محل کوچ ایل کلهر در دورههای مختلف تاریخی بنا بر استعداد ایلی و قدرت محلی آنان، از لحاظ وسعت و حدود، متفاوت بوده است. این محدوده را ازجنوب شهر کرمانشاه تا حوالی بغداد و از سومار و نفتشهر تا خانقین و مندلی باید در نظر داشت. سرزمینی که زیستگاه ایل کلهر، در حال حاضر بدان محدود شده است به دو ناحیه سردسیری و گرمسیری تقسیم میشود. جامعه روستایی کلهر، با تمام پیشینه یکجانشینی، به دلیل گلهداری، هنوز دارای خصوصیات زندگی کوچنشینی است. گلهداران، جتی اگر یکجانشین باشند، موقع لازم خانه و کاشانه را رها میکنند و همراه گله به دامان سرسبز طبیعت پناه میبرند تا دام خود را در مراتع سرسبز بچرانند.
گیلانغرب از توابع استان کرمانشاه است و در جنوب غربی آن قرار دارد. در جهت شمالی آن و در حد فاصل بین گیلانغرب و سرپل ذهاب منطقهای به نام گلین واقع شده که سخنوران آن به گویش کلهری از زبان کردی تکلم میکنند. هدف از نگارش این مقاله گردآوری و طبقهبندی برخی از واژهها و اصطلاحاتی است که در این گونه از گویش کلهری بر انواع انار، بخشهای مختلف انار، درخت انار و محصولاتی که از انار به دست میآید دلالت میکند.