کتابخانه مجازی ادبیات

در آيين مزديسنا ايزدان و فرشتگان نگهبان آسمان و زمين و هر آن چه نيک و نغز و از آفريدگان پاک مزدا به شمار مي‌آيد، سمت ردي يا سروري دارند. در اکثر آثار ديني زرتشتي و متون پهلوي نيز رد به معناي پيشواي ديني زرتشتي و رهبر روحاني به کار رفته است. در شاهنامه فردوسي هم رد از لغات پرکاربردي است که فرهنگ‌نويسان براي آن معاني مختلفي چون دانا، خردمند، دلير و پهلوان را ذکر کرده‌اند؛ اما نکته مهمي که اکثر شارحان به آن نپرداخته‌اند، پيوند رد و موبد و علت کاربرد زياد اين دو واژه در کنار يکديگر در مشهورترين حماسه ملي ايران است. رد در شاهنامه در بيشتر موارد، همچون متون اوستايي و پهلوي، همان دستور است که در سلسله مراتب مذهبي ايران باستان جايگاه مهمي داشته است، بنابراين ردان و موبدان هر دو از اعضاي جامعه ديني محسوب مي‌شدند. نگارندگان مقاله مي‌کوشند با تکيه بر شاهنامه فردوسي، نقش و جايگاه رد و پيوند آن با موبد را در سه فصل بررسي کنند: 1. واژه‌شناسي رد 2. رد در شاهنامه 3. پيوند رد و موبد.

در زبان‌شناسی شناختی، وجود رابطه یک به یک بین عناصر جهان خارج و صورت‌های زبانی زیر سوال می‌رود. زبان‌شناسان شناختی معتقدند که یک موقعیت واحد را می‌توان به صورت‌های مختلف در زبان بیان کرد و طرق مختلف شناسه‌گذاری (کد‌گذاری) یک موقعیت واحد، متضمن مفهوم سازی‌های متفاوت است. از سوی دیگر، گاه یک صورت زبانی، مفهوم‌سازی‌های متفاوتی را شناسه‌گذاری می‌کند. واژه پیش در زبان فارسی، در کنار معانی متعدد مکانی خود، دارای دو معنای زمانی هم هست که به ظاهر با هم متضادند. «پیش» گاه دلالت بر قبل و گذشته دارد گاه به آینده ارجاع می‌دهد. این نوشتار در پی پاسخ به این پرسش است که چرا واژه «پیش» در حوزه معنایی زمان، دارای دو معنای کاملاً متضاد است. نگارندگان نشان می‌دهند که به کمک آموزه‌‌های معناشناسی شناختی و به طور خاص، به کمک «استعاره‌های مفهومی» و «طرح‌واره‌های تصوری» پیشنهادی لیکاف می‌توان این واقعیت زبانی را به‌درستی تبیین کرد.

هدف از این مقاله بررسی فاعل نحوی بی‌آوا (pro) و انواع آن در زبان فارسی نوین در چارچوب رویکرد اصول و پارامترهاست. در این مقاله نشان داده می‌شود که pro در زبان فارسی می‌تواند هم ارجاعی و هم غیرارجاعی باشد. غیرارجاعی بودن این مقوله تهی، در زبان فارسی، به ساخت سببی با فعل «دادن» و ساخت متعدی غیرشخصی/غیرارجاعی محدود می‌شود. بدین ترتیب نگارنده پیشنهاد می‌کند که در نظریه پارامترهای رویکرد اصول و پارمترها، در مورد رخداد این مقوله تهی می‌بایست شرطی را ملحوظ دانست که وی آن را «محدودیت عدم بروز مقوله بی‌آوای pro» می‌نامد.