کتابخانه مجازی ادبیات

ویژگی اصلی این پژوهش، کنکاش باستان‌شناسانه و روان‌شناسانه درباره‌ی شخصیت‌ها و فضای اجتماعی و سیاسی داستان‌های "شاهنامه" است. به باور نگارنده: "شاهنامه دارای دو بخش است که به طور کامل با هم تفاوت دارند. ویژگی‌های ساختی، زبان شناسی، جهان‌بینی و مانند این‌ها در هر دو بخش چنان ناهماهنگ و ناهمخوانند که می‌توان گفت دارای دو اندیشه، دو استعداد، و دو پسند جداگانه و نایکدست‌اند. برای نمونه در یک بخش سستی و ناپایداری جهان، بنیان جهان‌بینی است و در بخش دیگر آزپرستی و زیاده‌خواهی اساس جهان‌بینی است و در بخش دیگر آزپرستی و زیاده‌خواهی اساس جهان‌بینی نویسنده را می‌سازد؛ ..... بر این اساس می‌توان شاهنامه را بر دو بخش جداگانه بخش‌بندی کرد بخش نخست از آغاز شاهنامه تا پایان شاهنشاهی (= امپراتوری) کیخسرو به همراه داستان رستم و اسفندیار است که شاهنامه‌ی اصلی نامیده می‌شود و بخش دوم از آغاز پادشاهی لهراسب تا پایان شاهنامه (بدون داستان رستم و اسفندیار) است که آن را شاهنامه افزوده نام نهاده‌ایم. شاهنامه‌ی افزوده نوشته‌ی فردوسی است؛ اما شاهنامه‌ی اصلی نویسنده‌ی دیگری دارد که باید برای یافتن نامش در تاریخ و تاریخ ادبیات کاوش کرد. کتابی که پیش رو دارید کوشیده تا این نظر را که کل شاهنامه نوشته‌ی یک تن نیست به اثبات برساند".

تقریبا در همۀ اموری که بدانها دست می زنیم ترکیبی از عاطفه و هوش است که وارد عمل می شود و این ترکیب همان است که تخیلش می نامیم . اسطوره ها زمانمند هستند و بر اساس خواست و میل انسان رفتار می کنند. حتی در عصر مدرنیته ای که در آن زندگی می کنیم اسطوره ها بی خبر از ما زایش دارند. ممکن است حتی یک آگهی تبلیغاتی «روغیلا سرخیلا فامیلا... تا مصرف یک نوع آدامس و تماشای یک سریال نیز ما را در احاطۀ اسطوره ها قرار دهد. آنچه در این بین زیباست غنا و آسودگی ناشی از ملاقات و بهره مندی از اسطوره است که انسان را انسان تر می کنداين كتاب متضمن كوششي است براي فرهم آوردن نمونه و مبنايي منطقي براي نظرگاه هاي گوناگون معاصر درباره نقد ادبي، و داراي تاثيرقابل توجهي نيز بوده است..... پس ادبیات دنیایی رویایی نیست،‌بلکه متضمن دو رویاست: یکی حاوی تحقق بخشیدن به امیال ما و دیگری رویای دلهره ها.این دو چون دو عدسی یک دوربین با یکدیگر میزان شده اند و بینشی کاملا خودآگاه از آن ها به بار می آید.به گفته افلاطون، هنر رویایی است برای ذهن های بیدار شده.فقط و فقط ادبیات است که کل حیطه و فراخنای تخیل بشری را در حال نظاره کردن بر خویش در اختیار ما می گذارد و از این رو ادبیات مصداق دقیق (تخیل فرهیخته) است. نورتروپ فرای، فیلسوف، اسطوره‌شناس، نظریه پرداز و منتقد ادبی در ۱۴ ژوئیه ۱۹۱۲ متولد شد. فرای در «شربروک» از توابع «کبک» متولد شد و در «نیوبرونسویک» رشد پیدا کرد. نوروتروپ فرای در سال ۱۹۳۳ در رشته فلسفه از دانشگاه تورنتو مدرک کارشناسی دریافت کرد. ابتدا کشیش شد، اما این شغل را رها کرد و در سال ۱۹۳۹ مدرس زبان انگلیسی شد. در آن دوران او مجذوب اشعار ویلیام بلیک شد و به مطالعه اسطوره روی آورد. یکی از مهم‌ترین منابع نورتروپ فرای در تحلیل‌های اسطوره شناختی کتاب مقدس بود. او در نقدهای خود دائما به متن کتاب مقدس نقب می‌زد و مناسبات جدیدی در بینامتنیت‌های متون ادبی با این کتاب می‌یافت. فرای کتاب مقدس را به نوعی چارچوب اسطوره غربی می‌دانست و به این باور داشت که مسیحیت تمام سنت کلاسیک را در خود جذب کرده است. به گمان او، این یک واقعیت تاریخی است که ادبیات ما به مستقیم‌ترین شکلی از اسطورۀ کتاب مقدس سرچشمه گرفته است. فرای با بررسی «اسطوره‌های خصوصی» بلیک، فهمید که کتاب مقدس دارای ساختاری اسطوره‌‌ای است که زمانش از آفرینش تا مکاشفه و مکانش از بهشت تا دوزخ است و این گیتی چارچوبی از تصویرسازی را برای تمام شاعران اروپایی تا زمان خود فرای شکل داده ‌است.

نگارنده با بررسی مقاله های پراکنده که گاه از ویژگی ها و تازگی هایی برخوردار بوده اند، اما شاید کمتر در نگاه و دسترس پژوهندگان بوده، سعی کرده تا با گردآوری سیاهه ای از مقاله ها که در جاهای گوناگون آمده است گامی کوچک در این زمینه بردارد. به دلیل گستردگی کار در دو بخش انجام شده است؛ بخش اول یا همان جلد نخست درباره بقاع متبرکه، ابنیه و آثار باستانی، تاریخ، جغرافیا، گویش و . . است که در سال 1364 منتشر شده است. جلد دوم آن در سال 1368، توسط انتشارات کتابخانه گوهرشاد منتشر شده است. بخش اول جلد دوم درباره رجال خراسان است. طبق اظهارات نویسنده در مقدمه کتاب مقالاتی در باب رجال خراسان به زبان های انگلیسی، فرانسه، آلمانی و ... نیز فراهم شده است که به عنوان بخش پایانی این مجموعه است. بخش دوم جلد دوم این کتاب در سال 1372 منتشر گردیده است. در تکمیل بخش نخست، فهرست مقالات و بزرگان خراسان در این قسمت آورده شده است. در پایان کتاب نیز نمایه های اشخاص و مکان ارائه شده است.

نگارنده با بررسی مقاله های پراکنده که گاه از ویژگی ها و تازگی هایی برخوردار بوده اند، اما شاید کمتر در نگاه و دسترس پژوهندگان بوده، سعی کرده تا با گردآوری سیاهه ای از مقاله ها که در جاهای گوناگون آمده است گامی کوچک در این زمینه بردارد. به دلیل گستردگی کار در دو بخش انجام شده است؛ بخش اول یا همان جلد نخست درباره بقاع متبرکه، ابنیه و آثار باستانی، تاریخ، جغرافیا، گویش و . . است که در سال 1364 منتشر شده است. جلد دوم آن در سال 1368، توسط انتشارات کتابخانه گوهرشاد منتشر شده است. بخش اول جلد دوم درباره رجال خراسان است. طبق اظهارات نویسنده در مقدمه کتاب مقالاتی در باب رجال خراسان به زبان های انگلیسی، فرانسه، آلمانی و ... نیز فراهم شده است که به عنوان بخش پایانی این مجموعه است. بخش دوم جلد دوم این کتاب در سال 1372 منتشر گردیده است. در تکمیل بخش نخست، فهرست مقالات و بزرگان خراسان در این قسمت آورده شده است. در پایان کتاب نیز نمایه های اشخاص و مکان ارائه شده است.