کتابخانه مجازی ادبیات

در اين مقاله درصدد هستيم كه تنوع در ترتيب واژگاني در زبان‌هاي فارسي، عربي، و انگليسي را در چهارچوب نظريه حاكميت و مرجع گزيني تبيين نماييم و نشان دهيم كه برخي از تنوعات زباني حاصل فرآيندهاي كلامي مانند مبتداسازي در انگليسي و قلب نحوي در زبان فارسي و عربي است. ما به ويژه به تفاوت اين دو فرآيند كه اولي مربوط به زبان‌هاي مطبق مانند انگليسي است و دومي مربوط به زبان‌هاي مسطح مانند عربي و فارسي است، تاكيد نهاده‌ايم و بر اساس نظريه «سايتو 1982» زبان‌هاي فارسي و عربي را در پيمانه ‌آوايي مسطح و در رساخت مطبق فرض نموده اين. آنگاه براساس نظريه «زير مجموعه برويك 1982» چنين فرض كرده‌ايم كه ژ- ساخت در زبان‌هاي مذكور به صورت svo است و در ر- ساخت مي‌تواند به صورت svo يا sov ظاهر گردد. در نتيجه تنوع در ترتيب واژگاني حاصل دو گونه فرآيند است كه يكي حركت گروه اسمي است كه ميان ر- ساخت و پيمانه آوايي عمل مي‌كند و عملكرد اين گشتاور اختياري است و ديگري حركت هسته است كه ميان ژ- ساخت و ر- ساخت عمل مي‌كند و عملكرد آن اجباري است.

تحقیق حاضر با اتخاذ روش تحلیلی ـ توصیفی و تبیین برخی از ویژگی‌های فعال آوایی و فرایندهای واج‌شناختی گویش مازندرانی می‌پردازد. منظور از فرایندهای فعال، فرایندهای واجی از قبیل فرایند تشدید عارضی، همگونی و تضغیف یا نرم‌شدگی است. گویش مازندرانی در حاشیه سواحل جنوبی وجنوب غربی دریای خزر رایج است. از دیگر گویش‌های خزری می‌توان گیلگی، تالشی، تاتی و سمنانی را نام برد. در گردآوری داده‌های این تحقیق، داده‌های زبان پهلوی از فرهنگ کوچک زبان پهلوی نوشته دیوید نیل مکنزی و ترجمه مهشید میرفخرایی و داده‌های زبان مازندرانی مبتنی بر تحقیق میدانی نگارنده است که خود گویشوار این گویش است.

تحلیل انتقادی استعاره، روی‏کردی است که جنبه‏های مختلف تحلیل انتقادی گفتمان، تحلیل پیکره‏ای، کار‏برد‏شناسی و زبان‏شناسی شناختی را در یک مجموعه گرد می‏آورد. کار‏کرد‏های اصلی استعاره در گفتمان، عبارت‏اند از برجسته‏سازی و حاشیه‏رانی ایدئولوژی‏ها، و باز‏نمایی و باز‏تولید ایدئولوژی در رسانه‏ها. در پژوهش حاضر، این کار‏کرد‏ها را در روز‏نامه‏های داخلی، بررسی کرده‏ایم؛ بدین شرح که نخست، روی‏کرد‏های مختلف را درباره تحلیل انتقادی استعاره، معرفی کرده‏ایم و سپس نمونه‏هایی از استعاره‏های گفتمانی استخراج‏شده از روز‏نامه‏های رسالت، کیهان، ایران، مردم‏سالاری و آفتاب یزد را بر‏اساس روی‏کرد‏های تحلیل گفتمان انتقادی وندایک و استعاره گفتمانی کامرون، تجزیه و تحلیل کرده‏ایم. یافته‏های تحقیق، حاکی از آن است که نقش‏های اصلی استعاره در گفتمان رسانه‏ای، باز‏نمایی و باز‏تولید ایدئولوژی و همچنین برجسته‏سازی و حاشیه‏رانی ایدئولوژی‏هاست و نمونه‏های بر‏گرفته از روز‏نامه‏های یاد‏شده نیز فرضیه‏های تحقیق را تأیید می‏کنند؛ علاوه‏ بر آن، تحلیل داده‏های تحقیق نشان می‏دهد که راه‏برد‏های ایدئولوژیک استعاره نظام‏مند در گفتمان بدین شرح‏اند: قطبی‏سازی، برجسته‏سازی نقاط قوت خودی‏ها و نقاط ضعف غیر‏خودی‏ها، توصیف کنشگر، غیریت‏سازی، مثال و تشریح، گواه‏نمایی، خود‏بزرگ‏منشی ملی، اجماع، تکرار، تلویحات، تشریح و واژگان‏گرایی.