وجود اختلاف در جايگاه اجتماعي، ديني و سياسي افراد، آنها را به سمت شيوهاي خاص از سخن گفتن سوق ميدهد تا به اين ترتيب، متکلم در کنش زباني خود به جايگاه و منزلت مخاطب لطمه وارد نکند. از نظر مسلمانان، عاليترين مقام هستي، خداوند است و مسلمانان هنگام سخن گفتن با او ميکوشند تا از سازوکارهاي خاصي براي حفظ و رعايت جايگاه اين مخاطب والامقام استفاده کنند. در اين راستا، مساله اين پژوهش آن است که دريابد انسان هنگام صحبت کردن با خدا از چه سازوکارهاي ادب ورزياي بهره ميگيرد. از اين رو، جستار حاضر با رويکردي توصيفي ـ تحليلي و بر اساس نظريه ادب ورزي براون و لوينسون به بررسي راهبردهاي ادب ورزي در ادعيه شيعه ميپردازد تا به سوال يادشده پاسخ گويد. نتايج اين تحقيق نشان ميدهد که افراد در هنگام طرح خواسته خود با خداوند، از سازوکار «کوچک داشت خود» و «بزرگ داشت ديگري» استفاده کرده، تلاش ميکنند تا با ذکر صفات مخاطب خود، والابودن جايگاهش را نشان دهند.
مُصادَقَةُ الإخوان (به معنای دوستی برادران دینی) کتابی حدیثی نوشته شیخ صدوق (متوفای ۳۸۱ق). این کتاب مجموعه روایاتی است که از حضرت رسول خدا (ص) و ائمه معصومین(ع) روایت شده و درباره رابطه میان افراد مؤمن با یکدیگر است و همچنین حقوقی که برادران دینی بر هم دارند. این اثر برای شناخت حقوق برادران دینی بر یکدیگر نگاشته شده است. محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی مشهور به شیخ صدوق، از بزرگترین علمای قرن چهارم هجری قمری نویسنده این کتاب بوده است. کتاب، شامل ۱۲۵ حدیث است که در ضمن ۴۳ باب تنظیم شدهاند. اقسام برادران، برادری مؤمنان با یکدیگر، حقوق برادران، پاداش خوشرویی و شاد کردن مؤمن، آزمایش برادران، دوست داشتن برادران از جمله عناوین این کتاب است.
ملا محسن بن شاه مرتضی بن شاه محمود مشهور به فیض کاشانی (م 1081ق) از بزرگان حکمت و عرفان، صاحب بیش از 80 جلد تصنیفات است. وی از خانواده ای اهل کمال و معرفت بود. پدر وی شاه مرتضی از فضلای مشهور و صاحب کتابخانه ای معروف و مفصل بوده است. ملامحسن در فنون علمی و علم اخلاق بی نظیر بوده و مشرب آنجناب با مشرب ابوحامد غزالی شباهتی تام داشت و با علامه سبزواری دوستی و صمیمیتی عمیق داشته تا جایی که برخی علمای معاصر بر او خرده می گرفتند. وی علم حدیث را نزد سید ماجد بحرانی و اصول، حکمت و عرفان را در خدمت صدرالمتألهین شیرازی فرا گرفته و به دامادی وی مفتخر شده بود. کتاب حاضر سه رساله از رسائل فراوان وی است که شامل رساله ترجمه الصلوة، الفت نامه و آیینه شاهی شده. تصحیح این رسائل را بهمن کریمی به عهده گرفته و آنها را در سال 1320 ش به طبع رسانده است. گفتنی است رساله آیینه شاهی به نام شاه عباس ثانی در دوازده باب نوشته شده است.
يکي از کارکردهاي زبان، برقراري ارتباط ميان تفکرات و نگرشهاي افراد است. اين کارکرد زبان، به عنوان بخشي از رويدادهاي ارتباطي و اجتماعي مانند نوشتن سرمقاله مشهود است. متن سرمقالهها نه تنها از طريق زنجيره جملات، بلکه از طريق يک ساختار سلسله مراتبي سازماندهي ميشوند. اين ساختار به واحدهايي به نام «اپيزود» تجزيه ميشود که هم از لحاظ ساختاري و هم از لحاظ معنايي، ماهيتي يکپارچه دارد و از نظر زباني، مرزهاي آن مشخص است. از آنجا که اپيزودها، واحدهاي معنايي گفتمان تلقي ميشوند، ميتوان آنها را بر حسب اصطلاحات معنايي، همچون گزاره تعريف کرد. مساله و هدف اين پژوهش، شناسايي سطوح گزارهاي در متون سرمقالات غربي در باره فعاليت هستهاي ايران است. بر اين اساس، در اين مقاله با استفاده از الگوي اپيزودي ون دايک (1981) و روش توصيفي و تحليلي کوشيدهايم تا با تحليل نمونهاي از سر مقالات روزنامه «اينديپندنت» چاپ انگليس، به اين پرسش پاسخ دهيم که چگونه ميتوان فرايند سازماندهي سرمقاله را در قالب يک الگوي منسجم از گزارهها توصيف کرد؟ يافتههاي اين تحليل نشان ميدهد که کلان گزارههاي کلي در اولين جملات درونمايهاي تجلي يافته و خلاصهاي از متن که همان سياست آمريکا نسبت به فعاليت هستهاي ايران است را ارائه ميکنند. درونمايه فرعي متن که مشتمل بر نظرات و واکنشهاي دولتهاي قدرتمند و نيز ايران نسبت به اين سياست است، در پاراگرافهاي متن و به ترتيب در ساختار کلي متن سر مقاله آمده است.