کتابخانه مجازی ادبیات

راویان و ناقدان ادب عربی در اینکه قصیده «بانت سعاد» از زیباترین و مشهورترین قصاید عربی است، اجماع و اتفاق دارند و اعتقاد به اینکه در زبان عربی هیچ قصیده‌ای به این درجه از اعتبار و اعتنا و اشتهار نرسیده، از مسلمات می‌شمارند. اوج اشتهار و مزیت این قصیده عربی که مورد اقبال و اهتمام بسیاری از لغویان و نحویان مستشرقان بوده و در شرح و ترجمه آن به زبان‌های مختلف و در تضمین و تخمیس و تشطیر آن عنایت خاص و سعی بلیغ به کار بسته‌اند، مورخان آن را جزء سیرت رسول‌الله آورده‌اند. در این کتاب این قصیده به انضمام قصایدی چند از ابوالعلاء معری و متنبی با شرح لغات و مفردات و ترکیب و ترجمه ابیات آورده شده است.

هرگاه پژوهش کنندگان تاریخ دوره ساسانی برای تحقیق درباره ادبیات این دوره، منابع تحقیق خود را به همان آثار معدود و محدودی که به زبان پهلوی از آن دوره یا از دوره‌های نزدیک به آن در دست است منحصر کنند و از یکی از منابع مهم تحقیق در این زمینه، یعنی ادبیات عربی عصر عباسی که قسمتی از آن تحول یافته همان ادبیات دوره ساسانی است، غفلت ورزند. هرگز توفیق نخواهند یافت که چهره واقعی ادبیات دوره ساسانی را چنان که باید ترسیم کنند و آن را چنان که بوده بشناسند و بشناسانند. زیرا بدون تردید یکی از مهم‌ترین منابع برای جستجو و تحقیق در ادبیات دوره ساسانی، همین ادبیات عربی دوره عباسی است که از خلال آن نه تنها می‌توان تا حدی با کیفیت و انواع و رشته‌های مختلف ادبیات دوره ساسانی آشنا گردید. بلکه همچنین می‌توان با دقت و موشکافی بیشتر و با صرف وقت و شکیبایی، آثار ارزنده‌ای از ادبیات آن دوره را هم لااقل در ترجمه عربی آنها به دست آورد. این مقاله ضمن اشاره به اثر نافذ و مستقیم آثار فرهنگی و علمی و ادبی عهد ساسانی در ادبیات عربی و معرفی نمونه‌های بارز و شاخص منابع مهم و معتبر در زبان عربی، کوشیده است راه شناخت تاریخ ادبیات دوره ساسانی را از خلال همین منابع باز نماید.