اشعار سهراب سپهري از رازناکترين و پيچيده‌ترين آثار ادبيات نوين فارسي است. اين پژوهش نشان مي‌دهد که سپهري در چند دفتر آخر عميقا تحت تاثير ديدگاه‌هاي پديدارشناختي قرار داشته شخصيت فکري، محتوا، زبان و سبک شعر او نيز دچار دگرگوني فراگير شده بود. بسياري از توصيه‌هاي نظري او همخوان با آموزه‌ها و آراي پديدارشناسان بويژه ادموند هوسرل (1938-1859) است. حضور قاطع «من» متفکر شاعر در تعريف پديده‌ها و ارائه گزاره‌ها، ابراز ترديد در آموزه‌هاي عرفي، سنتي و علمي، به تعليق درآوردن پيش فرض‌ها و رجوع به عين اشيا، تاکيد بر فهم و ادراک پديده‌ها، باز تعريف پديده‌هاي مادي و انتزاعي، عادت‌گريزي، داشتن نگاه چند بعدي و توصيه به کشف و بعد پنهان پديده‌ها، تعليق دلالت واژگان، ارائه صورتگرايي متفاوت و تحولات بنيادگرايانه در محور همنشيني و جانشيني زبان و نيز ماهيت متفاوت «تنهايي» در پنج دفتر اخير شعر سهراب سپهري از نشانه‌هاي رويکرد پديدارشناختي اوست. پژوهش نشان مي‌دهد وجود پربسامد و گاه هنجارشکنانه کلماتي مانند سفر، عبور، معني، يعني، آگاهي، تجربه، فهم، ادراک، بعد، جهت، سمت، ضلع، پشت و مواردي از اين دست در اشعار اخير سپهري در شبکه نشانه‌شناختي پديدارشناسي قرار مي‌گيرد.

منابع مشابه بیشتر ...

6537d3bcd84cb.jpg

بازخوانی دو منظومه‌: ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد فروغ فرخزاد، مسافر سهراب سپهری‌

عنایت سمیعی

در این اثر، نگرش و دیدگاه‌های سهراب سپهری و فروغ فرخزاد که در آثارشان انعکاس یافته، بررسی شده است .برای این منظور، نگارنده شعر ((مسافر)) سهراب سپهری را برگزیده، ابتدا ساختار درونی و بیرونی آن را تشریح و سپس بنیان‌های فکری و معرفت‌های عرفانی، روان شناختی و تاریخی آن را بیان می‌کند .در بخش دوم نیز برای بررسی و تبیین نگاه فروغ فرخزاد به مجموعه هستی، منظومه ((ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد)) انتخاب و بعد از بازخوانی، ساختار آن شروع و بیان شده است.

613d83ba404df.png

سهراب شاعر نقش‌ها

منوچهر آتشی

نیما، شاملو، اخوان، فروغ و سهراب شاعرانی نیستند که بتوان گفت درباره آنها گفتنی‌ها گفته و نوشته شده است. آنها جهانی دیگرگونه از شعر خلق کردند و همین ویژگی بود که شعر ایران را وارد مرحله‌ای تازه کرد. نویسنده در این کتاب برای بررسی شعر سهراب، به سراغ هشت کتاب او رفته و دوره شاعری او را به سه بخش تقسیم کرده است. در ادامه با توجه به هشت کتاب سهراب، شعر او را بررسی کرده است.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

57d1043d27f74.PNG

تحلیل اساطیری حکایت شیر و گاو در کلیله و دمنه بر پایه نظریه یونگ و نورتروپ فرای

علی اکبر سام خانیانی

حکایت شیر و گاو در کلیله و دمنه زیبایی‏های ادبی فراوانی دارد که با نقدها و خوانش‏های نو، می‏توان عوامل هنری و تأثیر آن را در جامعه مخاطبان روشن کرد. تحلیل اساطیری یکی از این شیوه‏هاست که نشان‏دهنده برجستگی‏های ویژه این حکایت است. در این پژوهش با استفاده از نظریه «یونگ» درباره کهن‏الگوها و نمادها و تلفیق آن با نظریه «نورتروپ فرای» در مورد میتوس‏های شکل‏دهنده اثر ادبی، حکایت شیر و گاو تحلیل شد. به این منظور پس از ذکر چارچوب نظری و روش، نمادها و کهن‏‎الگوهای بخش‏های مختلف این حکایت با تحلیلی اسطوره‏ای شکافته و بررسی ‏شد و سپس ارتباط آن‏ها با میتوسِ شکل‏دهنده آن بخش از حکایت بیان ‏شد. در پایان روشن شد که این حکایات دارای سه بخش ساختاری شامل زمینه، گره‏افکنی و گره‏گشایی است که منطبق با میتوس‏های تابستان، زمستان و بهار است که به ترتیب نشان‏دهنده انواع ادبی رُمانس، آیرونی و کمدی است.

پژوهش‌ها/پژوهش‌ در نثر و متون پژوهش‌ها/نقد و نظریه ادبی فرهنگ و تمدن/اسطوره و فرهنگ
مقاله
57a82194c0261.PNG

تحلیل میتوس‌های روایی لشکرکشی کیکاوس به مازندران در شاهنامه

علی اکبر سام خانیانی

روایت‌های شاهنامه به ویژه در قسمت پهلوانی دارای ساختاری مشابه است که از اصلی اسطوره‌ای در شیوه روایت پیروی می‌کند. شخصیت‌ها، کنش‌ها و ترتیب وقایع در این روایات به طور فراوانی همساز و همگام با بخش‌های روایت آنها است. در این مقاله کوشش شد خوانشی نو با تکیه بر کهن الگوها و نمادهای نظریّه یونگ و تلفیق آن با نظرِ نورتروپ فرای درباره میتوس‌های شکل‌دهنده اثر ادبی، در بافت روایت منظومِ "حمله کیکاوس به مازندران" در شاهنامه فردوسی ارائه شود. به همین سبب نمادهای اسطوره‌ای این حکایت بررسی و مفاهیم آن به استناد بیان شد، سپس نقش این نمادها در پیرفتِ بخش‌های مختلف حکایت در ارتباط با میتوس‌های فرای بیان شد. در پایان روشن شد روایت مذکور داری سه بخش ساختاری است که بیانگرِ میتوس‌های تابستان، زمستان و بهار در نظریه نورتروپ فرای است و نمادها و کهن الگوهای هر بخش در خدمت ساختار میتوس همان بخش هستند. چنین رویکردی در دیگر روایت‌های شاهنامه هم چون حمله کیکاوس به هاماوران هم به روشنی قابل مشاهده است.

پژوهش‌ها/نقد و نظریه ادبی مشاهیر ادبیات فارسی/فردوسی/پژوهش درباره فردوسی
مقاله