تصحیح متون کهن همواره موردِ توجّه ادب دوستانی بوده که دغدغهشان فراهمکردن ِمتنی منقّح و نزدیک به گفتارِ مؤلف است. یکی از متونِ بحث برانگیز از لحاظ تصحیح، کلیّاتِ شمس تبریزی از جلالالدّین محمّد مولوی است. این اثر سترگ به دلیل حجمِ گسترده آن و مشوّشبودنِ نسخِ موجود از آن، هنوز متنِ کاملاً قابلِ اعتمادی از جهتِ تصحیح ندارد، در سال 1344ـ1336 توسط مولویشناسِ گرانقدر استاد بدیعالزمانِ فروزانفر به شکلِ انتقادی تصحیح شده و همواره موردِ بحثِ پژوهشگرانِ مختلف قرار گرفتهاست. در این پژوهش، تحتِ عنوانهای زیر، برآنیم که لزوم تصحیحِ دوباره غزلیاتِ شمس و نقد تصحیحهای موجود را مورد بررسی قرار دهیم و آرایِ بزرگانِ ادب را در این مورد برشماریم؛ این عناوین عبارتند از: 1. مقدّمه و پیشینه تصحیح غزلیات شمس، 2. تصحیحِ استاد فروزانفر و نقد آن، 3. تصحیح دکتر توفیق سبحانی و نقد آن، 4. نکاتی درباره دیوان مصحَّح استاد فروزانفر و دکتر توفیق سبحانی.
در این مجموعه، دو رساله کوتاه از حکیم "عمر خیام"، متن عربی و ترجمه فارسی به طبع رسیده است .در رساله اول، سه مسئله مطرح و پاسخ داده شده است .این مسائل درباره نفوس ناطقه، حوادث امکانی باطل، و اثبات وجود زمان به حرکت و حد حرکت، و سپس قائم نبودن حرکت به ذات خود، است .رساله دوم نیز "پرتوی عقلانی بر موضوع علم کلی "نام دارد .
کتاب حاضر نظریات تمام مکاتب مختلف جهان و فلاسفه ای را که در زمینه ارائه مدل انسان کامل سخن گفته اند، بررسی نموده و بالاخره در درس پنجم انسان کامل از دیدگاه: فارابی - عرفا - مولوی (متفکران اسلامی) ارائه شده است.
شيخ شطاح، روزبهان بقلي شيرازي، عارف بزرگ قرن ششم، به قول كارل ارنست، «شخصيتي فراموش شده در پژوهشهاي صوفيانه است» كه طريق وصول به كمال معنوي را در عشق و زيباپرستي ميجست. وي با تاليف بيش از چهل اثر، به خصوص كتاب عبهرالعاشقين، توانست برخي از بديعترين انديشهها، تصورات و مكاشفههاي عرفاني را با نثري زيبا و شاعرانه و البته ديرياب، بيان كند و بزرگاني چون ابن عربي، عراقي، سعدي و حافظ ... را تحت تاثير خود قرار دهد. ما در اين مقاله، ضمن معرفي اين شخصيت برجسته، به بررسي اجمالي تاويلهاي قرآني وي در دو اثر معروفش: عبهرالعاشقين و تفسير عرايس البيان، بر اساس مكتب عشق و جمال پرستي ميپردازيم.
یکی از آثاری که در طولِ تاریخ بارها استنساخ شده و نسخِ گوناگونی از آن به دست ما رسیده، غزلیات شمس اثر مولانا جلال الدین محمّد است. جامعترین تصحیح موجود از این اثر، به حدود نیم قرن پیش برمیگردد که بدیع الزمان فروزانفر بدین کار همّت گمارده است. از میانِ نسخِ متعدّدِ غزلیات شمس ـ چه نسخههایی که فروزانفر در اختیار داشته و معرفی کرده و چه نسخههایی که در دسترس ایشان نبوده است ـ تا اواخر قرن نهم، 12 نسخه، ترقیمه دارد. در این تحقیق، اجزایِ مختلفِ این ترقیمهها اعم از زبانِ ترقیمه، تاریخِ کتابت، نامِ کاتب و... مورد بررسی قرار گرفته است. یکی از مهمترین کارهایی که در زمینه نسخهشناسی بایسته است، ارائه تصاویر ترقیمهها به مخاطبان است؛ هرچند این مسأله در فهرست نگاری نسخ خطّی تا به امروز رعایت نشده است. در این پژوهش پس از بررسی دقیق اجزای مختلف ترقیمهها به نکاتی دست یافتیم که پیش از این مغفول مانده بود؛ از آن میان میتوان به ترقیمه نسخه قره حصار اشاره کرد که اختلافهایی در خواندن تاریخ این ترقیمه وجود داشت؛ امّا به کمک شواهد درونی و بیرونی تاریخ صحیح ترقیمه استخراج شد و از این طریق قدیمیترین نسخه ترقیمهدار، مشخص و معرفی گردید.