در این جستار در بخش نخست نگارنده به کنش و واکنش حاکمیت استبدادی ایران و قدرتهای نزاعگر و متخاصم در جنگ دوم جهانی و سرانجام تصمیم دولتهای متفق به اشغال ایران در شهریورماه 1320 خورشیدی پرداخته است. در بخش دوم به گونهای تحلیلی، علل و عوامل وقوع حادثه مذکور در زمینهها و عرصههای سیاسی، اقتصادی و نظامی مورد تبیین و بررسی قرار گرفته و در پایان مقاله با معرفی یادداشتها و کتابشناسی پایان یافته است.
کتاب با حماقت بجنگیم نوشته دکتر هاشم مخیر ایرانی است که در سال 1372 منتشر شده است و موضوع کتاب در مورد ایران و جمعیت ایران و سبک و شیوه زندگی مردم در ایران اشاره دارد
این کتاب نتیجۀ سه فصل کاوش پروفسور دیوید استروناخ و همکارانش در پاسارگاد بوده و یکی از بهترین منابع موجود برای شناخت «هنر عتیق» هخامنشی و مقایسۀ آن با دوران قبل و همچنین با «هنر کلاسیک» زمان داریوش به بعد به شمار میرود. شهر پاسارگاد شاید تنها نمونۀ شهر کاملی باشد که در صورت ادامۀ پژوهشهای باستانشناسی و در مرحلۀ اول صیانت از آن، بتوان در مرحلههای بعدی ضمن مرمت و ثبت و ضبط مدارک و غور در خصیصههای ماندههای آن، پایه و اصول طراحی معماری و برنامهریزی شهری و همچنین مبانی شهرسازی ایرانی را در درازمدت استخراج و معرفی کرد، نیز بر حسب مورد طرحی برای قابل مراجعهکردن فضای آرام و موقر آن با قید احتیاط تدارک دید. مطالب کتاب حاضر فراتر از دستاوردهای استروناخ از کاوش و پژوهشهای باستانشناسی پاسارگاد در سال های 1961-1963 است، در حقیقت نامبرده کارنامهای از کلیۀ فعالیتهای باستانشناسی فراهم آورده که از سال 1905 آغاز شده بود. این کتاب پانزده سال پس از انجام آخرین کاوشهای باستانشناسی پاسارگاد در سال 1978 به چاپ رسیده است. محتوا و فضای کتاب آکنده است از مدارک و استناد فرهنگی، هنری، معماری و شهرسازی مردم بومی این سرزمین که زمینههای معرفی هویت تاریخی هر یک از آنها نیز در خلال این فرصت پانزدهساله به نحوی شایسته فراهم آمده است.
عالم آرای نادری، اثر محمدکاظم مروی از برجستهترین آثار تاریخی عبرتانگیز و تجربهآموز در قرن دوازدهم هجری و دربردارنده حوادثی چون شورش محمود افغان، سقوط اصفهان پایتخت صفویه، ظهور نادر و کسب پیروزیهای بزرگ و سرانجام اوست. در این جستار سعی بر آن بوده تا چگونگی کاربرد و استفاده مؤلف عالم آرای نادری از شعر و انواع آن در توصیف و تبیین حوادث و رخدادها مورد بررسی قرار گیرد. یافتهها بر آن دلالت دارد که مورخ ذکر شده، در نگارش و زینت بخشیدن هرچه بهتر به دست نوشتههای خود، منوط و معطوف به ماهیّت رخدادها و مباحث از انواع شعر استفاده نموده و از درهمآمیختگی نظم و نثر اثری گرانسنگ و جذّاب به یادگار گذاشته است.
امام علی (ع)، در زمره نادر شخصیتهایی است که زندگانی، سیره، سخن و عمل او در عرصههای گوناگون و در تمامی عصرها، برای بشریت به عنوان الگو پایدار مانده است و خواهد ماند. سیاست نظامی آن حضرت و مباحث مرتبط و زیرمجموعه آن، در دوران قریب به پنج سال فرمانروایی و حاکمیت بر جهان اسلام، در منظر مسلمانان و نامسلمانان، تا روزگار ما، بحثهای فراوانی را به خود اختصاص داده است. از میان مطالب و موضوعات زیر مجموعه سیاست نظامی یاد شده، کیفیت بسیج جنگجویان و ایجاد مقاومت و پایداری در آنان، یکی از مهمترین مباحث قلمداد میشود. در این نوشتار، سعی شده است تا روشها و شیوههای تهییج و بسیج سپاهیان و ایجاد پایداری و مقاومت در آنان، قبل از نبرد و در جریان آن، از سوی امام علی (ع) و نیز اصحاب و فرماندهان ایشان مورد بررسی، توصیف و تحلیل قرار گیرد. یافتهها دلالت بر آن دارد که آن حضرت در سیاست و برنامهریزیهای نظامیشان در رویارویی با مخالفان، به این موضوع اهتمام ویژه و حتمی نشان داده و به روشهای مختلف و متنوع و معطوف به اعتقاد راسخ دینی و با رویکردی الهی و معنوی و مبتنی بر معیارهای قرآنی و سنت نبوی، سپاهیانشان را به تهییج و مقاومت در برابر مخالفان وا داشتهاند.