هدف مقاله حاضر بررسي اوزاني است که هم در شعر عربي و هم در شعر فارسي به کار ميرود. در اين راستا نظريه گلستون و رياد (1998) درباره اوزان شعر سنتي که منطبق بر نظريه خليل بن احمد، «عالم نحو و واضع علم عروض» است، مورد بحث و نقد قرار ميگيرد. نظريه گلستون و رياد يکي از نظريههاي تاثيرگذار در شرح و طبقهبندي علمي نظريهالخليل است که در چارچوب وزنشناسي نوايي نوشته شده است. اين نظريه در اصل بر اساس اوزان شعر عربي است، اما به روشني ميتوان آن را به اوزان شعر فارسي اعمال کرد. واحدهاي شعر در اين نظريه عبارتند از: هجا، پايه، مترون، و مصراع که مشخصه بارز آنها دو عضويبودن است. در اين تحقيق ابتدا تمامي ابعاد اين نظريه طرح ميشود و مورد بحث و بررسي قرار ميگيرد. پس از آن به بررسي الزامات نظري اين چارچوب براي بررسي وزن شعر فارسي و کفايت يا عدم کفايت آن در اين حوزه ميپردازيم. نتايج تحقيق حاضر نشان ميدهد که درک و دريافت متفاوت فارسي زبانان و عرب زبانان از شعر فارسي و عربي مبناي واجشناختي دارد.
پژوهش حاضر به بررسی وزن اشعار عامیانه فارسی براساس نظریه وزنی بروس هیز اختصاص دارد. شعر عامیانه فارسی وزنی تکیهای ـ هجایی دارد؛ یعنی وزنی که براساس تکرار تکیهها در فواصل هجایی مساوی بهوجود میآید. نظریه وزنی که یکی از شاخصههای منشعب از واجشناسی زایشی است، سلسله مراتب وزنی را در شعر تعیین میکند و آنها را بر نمودارهای درختی نشان میدهد. در این مقاله پس از شرح نظریه وزنی، شعر عامیانه فارسی را که به ترتیب، مصراع، شطر و پایهها هستند، بر نمودارهای درختی نشان میدهیم و قواعد مطابقه وزن تکیهای ـ هجایی را در این نوع اشعار ارائه میکنیم.
در زبانشناسی مقابلهای اعتقاد بر این است که ساخت ها و الگوهای زبان مادری فراگیران، در روند یادگیری زبان خارجی اثر گذارند و منشا بسیاری از خطاهای زبانی به شمار میروند. از اینرو آگاهیهای حاصل از مقابله ساختهای دو زبان، به دستاندرکاران آموزش زبان خارجی و افرادی که متون و مطالب درسی را تهیه میکنند کمک میکند تا هم بطور مستقیم و هم غیرمستقیم تفاوتهای دو زبان را به فراگیران یادآور شوند و نسبت به خطاهای زبانی که به طور ناخودآگاه مرتکب میشوند آگاه کنند. همچنین با استفاده از دادههای حاصل از مقابله زبانها معلمان زبانهای خارجی میتوانند در تمرینهایی که برای فراگیران در نظر میگیرند بر مشخصههای متفاوت زبان خارجی تاکید بگذارند تا فراگیران بر به کارگیری این مشخصهها تسلط کافی پیدا کنند. در همین زمینه مقاله حاضر به مقایسه مشخصههای زبر زنجیری دو زبان فارسی و ژاپنی اختصاص دارد. در این پژوهش، نویسنده میکوشد بر اساس مراحل کار در زبانشناسی مقابلهای ابتدا مشخصههای زبرزنجیری را در زبانهای فارسی و ژاپنی توصیف کرده و سپس ضمن مقایسه آنها پیشبینیهایی را درباره مشکلات دانشجویان فارسی زبان در یادگیری تلفظ و گفتار زبان ژاپنی انجام دهد
بودا بیش از 2500 سال پیش در حالی که زیر درختی نشسته بود، با اشراقی عظیم به بیداری رسید و به معرفت تعیینکننده درباره سرنوشت آدمی راه برد و با یقینی تزلزلناپذیر پی برد که خود از رنج آن سرنوشت رهایی یافته است. با گذشت زمانی چنین بلند گوئی غبار زمانه از شفافیت پیام و اشراق بودا نکاسته است. افسون بودا هنوز در ما کارگر است و نه در ما که حتی در پیشتازترین اندیشمندان امروز فرهنگ غرب از جمله کلود لوی اشتروس. اما چرا؟ و آیا این خود قابل دفاع است؟ آیا اهل رازی از دیار شرق که در نیمههای هزاره نخست پیش از میلاد در دل شرایط تاریخیای به کلی بیگانه و متفاوت از روزگار ما میزیست چه در چنته دارد تا امروز و اکنون برای دنیای معاصر به ارمغان آورد؟
این کتاب ترجمه فارسی «زبان» اثر لئونارد بلومفیلد زبانشناس بلندآوازه آمریکایی است. این کتاب در حوزه بررسیهای زبانی جایگاهی ممتاز دارد. چه از یکسو انتشار آن موجب رونق بیش از پیش مطالعات زبانشناختی و تأسیس گروههای مستقل زبانشناسی در دانشگاهها شد و از سوی دیگر خود آغازگر دورانی طولانی، به نام «عصر بلومفیلد» و رویکردی خاص به نام «مکتب بلومفیلد» در تاریخ تکوین زبانشناسی همگانی گردید که تا ورود چامسکی به صحنه پایید. این کتاب برای نخستین بار تصویر جامع، منظم، منسجم و سخت عالمانهای را از نظام زبان و سطوح مختلف ساختار آن به دست میدهد و آن با انواع اطلاعات پیرامونی ولی ضروری همراه میکند؛ از جمله اطلاعات درباره پیشینه مطالعات زبانی، نقش زبان، جوامع زبانی، زبانهای جهان و بالاخره جایگاه دانش جدید زبانشناسی ساختگرا و توصیفی در میان دانشهای زبانی دیگر مثل زبانشناسی تاریخی و تطبیقی، گویششناسی و نظایر آن.