از آنجا که ایران و فلسطین، در طول تاریخ خود، همواره با حوادث فراوانی، دست به گریبان بودهاند، لذا ادبیات پایداری در این دو سرزمین، به شکلی بسیار برجسته رواج یافته است. بیان شاعرانه حس وطندوستی، مبارزه علیه استبداد و استعمار، و فداکاری در راه وطن، از ویژگیهای بارز این گونه ادبی بوده که در شعر پایداری این دو سرزمین، بازتابی گسترده داشته است. در جای جای دیوان اشعار، شاعر آزادیخواه ایرانی، ملکالشعرای بهار، و شاعر ملیگرای فلسطینی، ابراهیم طوقان، احساس عشق به وطن و جان بازی در راه آزادی آن، به خوبی متجلی است، و به دلیل اینکه درونمایه اصلی شعر میهنی این دو، تحریک حس وطن دوستی و تکیه بر ملیگرایی، به منظور خلق روحیه پایداری در میان مردم است، لذا شعر اجتماعی و سیاسی این دو، وجوه اشتراک فراوانی با هم یافته است.
نویسنده این کتاب از خردی ایرانی بار آمده و از همان بچگی که به دبستان و دبیرستان میرفته همیشه شور و عشق میهن در سر و دل داشته و هر پایه ای که بالاتر می آمده گاهی هم در میهن پرستی فراتر می نهاده دانش کشاورزی را نیز بدین منظور فراگرفته است. از ایران و برای ایرانی است. پیوسته می کوشد که راهی برای آزادی و بزرگی ایران بیابد و کاری کند که نام از دست رفته ایران دوباره باز آید. بررسی هایی در این زمینه نموده و به حقیقت بزرگی ایران و نیاکان خود پی برده و سر آنرا دریافته است. به عقیده خود راه چاره را یافته و امروز از روی ایمان می گوید: ایران آزاد و بزرگ می شود.
در دوره ساسانیان تجرات به رکن اساسی و تعیین کننده سیاست دولت مبدل شد. بدین معنا که ساسانیان با وامداری میراث پیشینیان، بویژه اشکانیان، دریافتند که تجارت می تواند به عنوان حربه ای موفقیت آمیز بر علیه رقیب دیرینه خود یعنی امپراطوری روم شرقی مورد استفاده قرار گیرد. بدون شک در مخاصمات این دو دولت عامل کسب منافع اقتصادی نقش اساسی داشت. با دقت نظر در طولانی بودن جنگهای ایران و بیزانس درمی یابیم که این دو قدرت از لحاظ سیاسی- نظامی نیرویی نسبتا‘‘ برابر داشتند. به همین دلیل جنگهایشان از حالت فرسایشی برخوردار بوده و هیچ گاه هیچ کدام از آنها پیروز واقعی میدان نبودند. در نتیجه تنها چیزی که سرنوشت این منازعات را تعیین می کرد، تجارت بود از این رو پادشاهان ساسانی با تغییر تاکتیک و تکنیک جنگ به مجرای تجارت آوازه امپراطوری بیزانس را تحت الشعاع قرار داده و موفقیت های شایان به دست آوردند. با در پیش گرفتن این سیاست از طرف پادشاهان ساسانی بازرگانان مورد احترام واقع شدند و تجارت گسترشی چشمگیر یافت. این دستاوردها با شروع بحران های جانشینی و منازعات خانوادگی در اواخر دوره ساسانیان رو به افول گذاشت، اما با ورود اسلام به ایران و تثبیت اوضاع، این میراث بار دیگر شکوفه زد و رضایت خود از ریشه هایش را- که در ایران باستان نهفته بود- در صحنه تاریخ به آیندگان نشان داد
از رهگذر ادبيات مقايسهاي، در اين پژوهش، تلاش نمودهايم تصاوير و مضامين به کار رفته در غزليات شريف رضي و سعدي را با هم مقايسه کنيم و تطبيق دهيم. علي رغم اينکه تفاوتهاي زيادي در سبک غزل سرايي و نوع نگرش آنها نسبت به مساله عشق، وجود دارد؛ عناصر و مضامين مشترک فراواني در غزليات اين دو شاعر ديده ميشود که اگر اين مساله را نه از باب تقليد سعدي که از باب توارد بدانيم؛ باز هم دلايلي چون آشنايي سعدي با زبان عربي و تاثيرپذيري وي از اديبان نامدار عرب از يک سو و شهرت شريف رضي به عنوان برجستهترين غزل سراي ادب عربي از ديگر سو، احتمال متاثرشدن سعدي از شريف رضي را فزوني ميبخشد. از ديگر نتايج پژوهش مذکور اين است که غزل شريف، خشن و يادآور سبک جاهلي است. در مقابل، شعر سعدي به خاطر محيط جذاب شيراز، زيبا و دلنشين است و در غزل وي علاوه بر تشبيهات زيبا، آرايههايي چون تناسب، تضاد، جناس، ايهام و ... از بسامد بالاتري برخوردار است.
بدر شاکر السياب شاعر عراقي و خليل حاوي شاعر لبناني، هر دو نسبت به زندگي و وضعيت نابسامان جامعه خويش که در گرداب عقب ماندگي، جهل و استبداد غرق بوده، به شدت بدبين بودهاند. به کارگيري هنرمندانه ميراث گذشته و اسطورهها و از آن جمله، وصف افسانه سفرهاي ماجراجويانه سندباد در شعر اين دو، ابزاري مناسب براي بيان واقعيتهاي تلخ جامعه آن روز بوده است. سياب، هرچند در آغاز اميدوار بود و اسطوره را براي بيان مقاصد انقلابي خود به کار ميبرد، اما طولي نکشيد که روحيه ياس بر او غالب شد. قصايدي که در آن نقاب سندباد را بر چهره زده، متعلق به اين دوره است. سندباد در واقع، توصيف دردهاي جسمي و روحي شاعر و پژواک صداي عراق معاصر است که تغييرات سياسي و اجتماعي آن، با ناکامي روبرو شده است. اما خليل حاوي با استفاده از اين اسطوره، از يک سوي مانند سياب به بيان دردها و رنجهاي خود و ملت خويش ميپردازد و از سوي ديگر، سندباد نزد او بعدي ديگر نيز مييابد و تبديل به نماد تمدني جديد ميگردد. بنابراين، سندباد خليل حاوي با انجام سفرهاي مخاطره آميز و موفقيت در آنها، به اهدافي دست مييابد که سندباد سياب از عهده آنها برنيامده است. در يکي، رويارويي بين اميد و نواميدي آشکار است و در ديگري، ياسي مطلق بر همه جا سايه افکنده است.