کتابخانه مجازی ادبیات

بانو اطرایی از معدود هنرمندانی است که دارای مدرک درجه یک هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. ایشان در زمینه ی معرفی و شناساندن ارزشهای موسیقی اصیل ایران خصوصا ردیف ها و دستگاه های موسیقی ملی و سنتور نوازی معاصر و همچنین آثار و اندیشه های بزرگانی چون پایور و صبا سال ها تلاش نموده و تالیفات و مجموعه آثار ارزشمندی را به جامعه موسیقی کشور تقدیم داشته است.

یکی از مشکلات اساسی که در زبان فارسی وجود دارد، کلمه‌های هم‌تلفظ یا واژه‌های هم‌صوت است؛ برای مثال کلمه «باغی» به معنای سرکش و نافرمان و کلمه «باقی» به معنای پایدار و جاوید. این مسئله سبب به‌وجودآمدن غلط املایی می‌شود. با توجه به این نیاز در جامعه، نویسنده این کتاب را با عنوان «فرهنگ واژه‌های هم‌صوت» به نگارش درآورده است.

استاد محمدرضا شفيعي کدکني، محقق، منتقد و پژوهشگر زبان و ادبيات فارسي، از شاعران موفق و صاحب سبک نسل دوم شعر نيمايي به حساب مي‌آيد. او تاکنون با انتشار 12 دفتر شعري که در قالب دو مجموعه آيينه‌اي براي صداها و هزاره دوم آهوي کوهي به چاپ رسانده، برگي از دفتر قطور شعر معاصر را به خود اختصاص داده است. اين پژوهش ميزان اثرپذيري اشعار شفيعي را از آثار قدما مورد بررسي قرار داده است. برخي از منتقدان معتقدند که شفيعي بيشتر شعرساز ماهري است تا يک شاعر، چراکه اشعار او از مضامين، ترکيبات، واژگان و صورخيال تکراري و قدمايي پر است. يافته‌هاي تحقيق بيانگر اين واقعيت است که هرچند رگه‌هاي ژرفي از سروده‌هاي بزرگاني چون حافظ، مولانا، سعدي، رودکي و ... و نيز نشانه‌هايي از شعر شاعران معاصر همانند اخوان ثالث، شاملو و ... در اشعار او ديده مي‌شود، اما خلاقيت شفيعي در اين بين نقشي مضاعف عمل کرده، چنان که او را از ورطه تقليد صرف رهانيده است و اين انتقاد جز در مواردي نادر بر قامت اشعار او راست نمي‌آيد.

متناقض‌نما يا پارادوكس در شعر، هم در حوزه زبان و هم در حوزه معنا باعث آشنايي‌زدايي و برجستگي كلام مي‌شود. اين شگرد ادبي از ديرباز مورد توجه شاعران بوده است؛ در شعر معاصر، به تبع پيشينه آن در ادبيات كلاسيك فارسي و نيز با آشنايي و توجه به ادبيات غرب، مورد استقبال شاعران معاصر قرار گرفت. فروغ فرخزاد در دو مجموعه واپسين شعر خود از متناقض‌نمايي براي برجسته‌سازي و ايجاد ابهام هنري كه جلب توجه مخاطب را در پي‌ دارد، استفاده ي زيادي مي‌كند فروغ اين شگرد شعري را براي اهدافي هم چون معناگريزي، ايجاد بار عاطفي، بيان طنز، ريشخند و ... به كار مي‌گيرد. اين شيوه تاثير زيادي بر خواننده دارد و زيبايي خاصي را مي‌آفريند. در اين مقاله متناقض‌نمايي در شعر فروغ در دو بافت مورد بررسي قرار گرفته است: 1) بافت زباني كه بيشتر باعث اختلال در زبان مي‌شود، 2) بافت موقعيت كه علاوه بر زبان، باعث آشنايي‌زدايي در معنا و پيش فرض‌هاي قراردادي ذهن جمعي مي‌شود. نمونه‌هايي از شعر فروغ كه با اين شيوه بياني به كار رفته، آورده شده است. اين جنبه از شعر فروغ علاوه بر معناگريزي و ايجاد ابهام نشانگر يكي از وجوه زيبايي شعر اوست.