کتابخانه مجازی ادبیات

بوستان، همتای جاودانه‌ی گلستان، با این تفاوت که منظوم است. این منظومه‌ی چهارهزار بیتی همانند گلستان داستان به داستان و مواعظ شیرینی در آغاز یا انجام هر داستان در آن آمده است. وزن این منظومه، همانند شاهنامه‌ی فردوسی (بحرمتقارب) است. این اثر درخشان هم‌مانند گلستان مخاطب عام و خاص دارد و مطبوع هر طبعی است، و بیش از هفتصد سال است که در اقلیم فارسی زبان (علاوه بر ایران، شبه قاره‌ی هند، افغانستان و آسیای میانه به ویژه سمرقند و بخارا و تاجیکستان) در مکتب‌خانه‌ها و سپس در عصر جدید در آموزشگاه‌ها و مدارس عالی و دانشکده‌ها کتاب درسی آموزشی است و مهمترین درسی که می‌دهد درس زندگی است. بوستان مشتمل بر 10 باب است : 1. در عدل و تدبیر و رای 2. در احسان 3. در عشق و مستی و شور 4. در تواضع 5. در رضا 6. در قناعت 7. در عالم تربیت 8. در شکر بر عافیت 9. در توبه و راه صواب 10 .در مناجات و ختم کتاب.

کتاب تحقیقی است درباره سقاخانه‌های تهران که با مقدمه‌ای درباره تاریخچه سقاخانه و سقایی در تمدن اسلامی و نقش و اهمیت و جایگاه فرهنگ سقایی نزد ملل مسلمان آغاز می‌شود ;سپس مباحث کتاب در فصل سامان می‌یابد .در فصل اول تاریخچه تحولات مناطق ری، قصران و تهران به اختصار بررسی شده است .در فصل دوم وضعیت سقاخانه سازی و چگونگی سقاخانه‌های مناطق یاد شده، بررسی می‌گردد .در این فصل با پژوهش درباره ویژگی‌های کل سقاخانه‌های تهران، سعی شده تا ضمن مطالعه جایگاه اجتماعی این پدیده در گذشته و حال، ضرورت وجود آنها در مقطع زمانی بررسی شود .سقاخانه‌هایی که در این فصل بررسی شده‌اند عبارت‌اند از :سقاخانه‌های آستان حضرت عبدالعظیم (س) و بازار و سایر سقاخانه‌های شهر ری .سقاخانه‌های تهران :سقاخانه آقا شیخ هادی، آینه کوچه ارامنه، کوچه ظهیرالاسلام، بازار بین‌الحرمین، خاتم‌النبیین در بازار، مسجد امام، مسجد جامع، مسجد آقا سید عزیزالله، بقعه امامزاده سید اسماعیل، امامزاده سید نصرالدین، امامزاده زید، امامزاده یحیی معیر در کوچه احمدیان، معیر در کوچه شهید معیر، نوروزخان و برخی دیگر . در فصل سوم از ویژگی‌ها و مشخصات سقاخانه‌ها مانند معماری، تزئینات، کتیبه نویسی، اسباب‌ها و تامین آب سخن رفته است .فصل چهارم به بحث درباره جنبه هنری سقاخانه و مباحث مطرح شده در محافل هنری با عنوان "مکتب سقاخانه "اختصاص دارد .در آخرین فصل، نتیجه‌گیری مباحث آمده است .کتاب با کتابنامه و عکس‌هایی از سقاخانه‌های تهران و شهر ری به پایان می‌رسد .

در عصری که تراکم جمعیت، رشد صنعت و توسعه تکنولوژی، به نحو چشمگیری از تفرج و انبساط بشر کاسته و تنش‌های عصبی، فشارهای مختلفی را بر او تحمیل نموده و بیش از پیش موجبات افسردگی و فرسودگی او را فراهم کرده است، بررسی و تحلیل مقوله شادمانگی و معرفی عوامل افزایش آن از منظر شاعران ایرانی، از موضوعاتی است که می‌تواند به ترویج و تعمیق شادزیستی و خوشباشی و شادمانگی روحی بشر کمک کند. البته ذهن و زبان شاعران ایرانی در دوره‌های مختلف، واژه شادی و مترادفات و عوامل ایجاد آن را رواجی تمام داده است که در این مقاله به اختصار به آن اشارت رفته است اما آنچه به طور خاص مورد تحلیل این مقاله است عوامل مشترک شادمانگی از منظر سه شاعری است که پرداختن به آن به دلیل اختلاف مبنایی در فکر و اندیشه آنان، به ظاهر متناسب نمی‌نماید، چرا که خیام به معنی خاص عارف نیست و مولانا صد درصد عارف است و نظامی با مولوی ـ هرچند کمتر از خیام ـ متفاوت است و لیکن از آنجا که هر سه شاعر از معدود بزرگانی‌اند که ساحت بسیاری از معتقدات عمومی را شکسته و خارج از دسته‌بندی‌های مشربی، با پویایی رای و فکر و نظر و با معرفتی به معنای اعم به مسایل مهم، اساسی و والای انسانی پرداخته‌اند؛ نگارنده تا حد مقدور فارغ از مُهری که به عنوان حکیم یا عارف بر پیشانی هر یک خورده است به بررسی و تحلیل عواملی که در این سه منظومه متلاقی دیده است خواهد پرداخت و به روش تحلیل مقایسه‌ای عوامل مشترک شادمانگی را در شعر خیام، مولوی و نظامی جستجو خواهد کرد.

عشق و امید از مضامینی است که همواره در شعر شاعران ایرانی مطرح شده است. کارکرد این واژه‌ها در سلامت روانی جامعه و ایجاد زندگی سالم و بدون دغدغه موثر است، بویژه در جوامع پر از گرفتاری و تنش امروز، خوشبینی و امید به عنوان کیفیتی اساسی و ارزشی می‌تواند زیربنای رفع بسیاری از موانع و معضلات زندگی باشد. با توجه به این مهم، نگارنده بر آن است در این مقاله به تلاش‌های شاعران معاصر که با گسترش این ارزش‌ها توانسته‌اند از آفاق انسان دوستی فرهنگ کهن ما را به چشم اندازهای انسانی جدید پیوند دهند، بپردازد و گوشه‌ای از افکار و اشعار آنان را در برابر ناامیدی و انفعال و نفی حرمت‌ها و فروداشت‌هـا بنمایاند. روش تحقیق در این مقالــه بررسی و تحلیل اشعـار امید بخش آن دسته از شاعران معاصر است که با وجود تمام ناگواری‌ها و تلخکامی‌های خود، برای لحظاتی مخاطبان خویش را به گلزار فرح بخش امید هدایت نموده‌اند.