اینکه از شیخ بهایی به جز تألیفات متعدّد به زبان عربی، آثاری نیز به زبان فارسی به جا مانده، امری مسلّم است. امّا طیّ گذشت زمان آثار دیگری نیز باشتباه به وی منسوب شده است. این مقاله باختصار به معرّفی این آثار منسوب و بررسی موارد انتساب آنها خواهد پرداخت. آثاری که در این نوشتار مورد بحث قرار گرفته است، عبارتند از: «طوطی نامه»، «نان و پنیر»، «نان و خرما»، «مثنوی شیخ ابوالپشم»، «منظومه در تعبیر رؤیا»، «مثنوی رموز اسم اعظم» و رساله منثور «پند اهل دانش و هوش به زبان گربه و موش».
در این مجموعه مولف نگاهی کلی اما در عین حال کلیدی دارد به نثر و نظم پارسی از آغاز تا معاصر، به گونهای که خواننده ضمن آشنایی با نمونههای ادب پارسی تا حدودی با چگونگی تحول آن نیز در طول زمان آشنا میشود. مولف در این بررسی از تقسیم بندی متداول ادبیات کلاسیک ایران در محدوده سه سبک خراسانی، عراقی و هندی و یا تکیه بر مقاطعی به نام "بازگشت ادبی" عدول کرده است. نثر پارسی را در سه مقطع از آغاز تا دوره انحطاط (قرن چهارم تا نیمه دوم قرن هفتم ه.ق)، از دوره انحطاط تا نهضت مشروطه (نیمه دوم قرن هفتم تا قرن سیزدهم)، و از مشروطه تا معاصر (تا سقوط سلطنت پهلوی) بررسی کردهام و شعر در چهار مقطع یعنی از آغاز تا اواسط قرن ششم هجری، از اواسط قرن ششم تا قرن یازدهم، از قرن یازده تا نهضت مشروطه و از نهضت مشروطه تا معاصر (سقوط سلطنت) کندوکاو شده است. و شعر معاصر هم در بررسی در سه دوره استبداد بیست ساله (1300-1320)، از 1320 تا 28 مرداد 1332 و از 28 مرداد تا سقوط سلطنت را در بر میگیرد. کتاب یکم نظم و نثر فارسی را تا مقطع مشروطه دربرمیگیرد.
کتاب حاضر نسخه ای کهن از فالنامه منسوب به شیخ بهایی است که در سال 1372 توسط انتشارات ارم به چاپ رسیده است و ناشر طریقه گرفتن فال را نیز در ابتدای کتاب توضیح داده است
از ویژگیهای منحصربهفرد سفرنامه ناصرخسرو بر خلاف دیگر سفرنامهها، شروع با حادثه داستانی، برخوردار بودن از زبان روایی ـ ادبی، حکایتهای دلنشین، دقت و جزئینگری است. اگر چه ساختار کلی قالب سفرنامه با داستان و رمان تفاوت دارد اما سفرنامه ناصرخسرو به دلایل منحصربهفرد روایی و ساختاری بیشتر ساختاری شبیه به قصه و داستان دارد تا سفرنامه و گزارش. بسیاری از ویژگیهای ساختاری داستان، از جمله وضعیت اولیه، نیروی تخریبکننده، وضعیت میانی و موقعیت پایانی، ساختار متفاوتی به این سفرنامه داده است. علاوه بر این، گونههای روایی خاص این اثر موجب شده است تا مخاطب به آسانی جذب آن گردد. این پژوهش کوششی است برای تبیین ساختار طرح و گونههای روایی در سفرنامه ناصرخسرو. بدین منظور از رویکرد روایتشناختی نوین ژپ لینت ولت بهره بردهایم. نتایج پژوهش حاضر نشان میدهد که بر اساس نظریه ژپ لینت ولت ناصرخسرو، برای بیان دیدهها و شنیدههای خود از الگوی روایتی همسان(راوی = کنشگر) و از دو گونه زاویه دید درونی و صفر استفاده نموده است.
حفظ اسرار دولتي در مکاتبات اداري از مسائل مهم حکومتها در همه دورهها به حساب ميآيد و هر روز به اهميت آن افزوده ميشود، به طوري که دانشمندان کوشش ميکنند، شيوههاي تازهاي براي رمز کردن اطلاعات و کشف رمز نوشتجات خصم به دست آورند. امروزه در دانش رياضيات و رايانه رشتهها و گرايشهايي براي رمزنويسي ايجاد کردهاند. پيشينه اين کار بر اساس منابع و اسنادي که به جا مانده است، به تمدن يونان بر ميگردد. در بين برخي طبقات مردم همانند خلافکاران، زندانيان و گدايان حرفهاي نيز زبانهاي رمزي به کار ميرود که در اصطلاح زبانشناسان، به زبان آرگو (Argo) معروف است. درباره زبان و خط معما و پيشينه و انواع آن در ادب فارسي تقريبا هيچ کار علمي صورت نگرفته است، حتي در دايره المعارفهاي فارسي مدخلي به اين عنوان وجود ندارد. دليل عمده آن، يکي کمبود منابع و ماخذ اين موضوع بوده و ديگر اين که اصول اين دانش را در اختيار عموم قرار نميدادهاند، تا اسرار آن برملا نگردد. مقاله حاضر درآمدي است، بر رمزنگاري مکاتبات و شيوههاي آن در فرهنگ اسلامي و نيز معرفي انواع قلمهاي رمزي و مرکبهاي نامريينويسي و اصطلاحات مربوط به اين دانش که اسرار آن را پوشيده و مخفي نگاه داشتهاند.