کتابخانه مجازی ادبیات

سید رضی مولف نهج البلاغه کتابی است به زبان فارسی در شرح زندگانی سید رضی، نوشته حجت الاسلام علی دوانی از نویسندگان معاصر. مولف این کتاب را به مناسبت تشکیل کنگره هزاره نهج البلاغه در تهران در سال ۱۳۵۹ ش. به نگارش درآورده است. قرن چهارم هجری، عصر طلایی تاریخ اسلام به شمار می‌رود؛ عصری که دانشمندان بزرگ اسلام، شیعی، سنی، زیدی، اسماعیلی و... و حتی دانشمندان غیرمسلمان در عراق، مصر، سوریه، ایران و دیگر نقاط جهان اسلام، سرگرم درس و بحث و تالیف و تصنیف بودند و مرکز تمام تبادلات علمی، شهر بغداد بود. محمد بن حسین معروف به سید رضی یا شریف رضی در سال 359 هجری در بغداد به دنیا آمد. او از کودکی هوش و استعداد سرشاری داشت و در نهایت با تالیف نهج‌الباغه به امتیاز و شهرتی خاص دست یافت. او در محضر استادانی بزرگ به تحصیل صرف، نحو، قرائت، انساب، حدیث، کلام، فقه، اصول، عروض و... پرداخت به طوری که می‌گویند در بیست سالگی از تحصیل تمامی علوم متداول عصر بی‌نیاز شد. سید رضی در سن 41 سالگی نهج‌البلاغه را تالیف کرد و در سال 406 هجری در سن 47 سالگی درگذشت.

از زمانی که انسان تمدن خود را آغاز نهاد و نوشتن آموخت و خواست که از گذشته خود مطلع باشد و آیندگان را از حال خود و گذشتگان خویش باخبر سازد، به نگارش سرگذشت طولانی بشریت و نمایاندن تمدنهای بشری پرداخت، این اصل را احساس کرد که نیاز به مشخص کردن زمان وقایع و حوادث بر تمام مسائل برتری دارد... در بخشی از این کتاب گفتارهای ما اختصاص دارد به بیان و توضیح چگونگی آشنایی انسان به این قبیل قضایا و حل مسائل مربوط به آن و کشف رموز طبیعت و استفاده از آنها جهت اختراع تقویم. در بخشی دیگر از این کتاب گفتار ما در خصوص تقویمهایی است که به این منظور از قدیم الایام در عرصه گیتی در میان و اقوام و صاحبان ادیان پیدا شده اند و بیان خصوصیات فرهنگی و جنبه های دینی و قومی آنها منظور نظر می باشد. در بخشی دیگر از کتاب از اصول و قواعد استخراج تقویمها سخن رفته است، این امر اگرچه به طور اجمال و به صورت اختصار بیان شده است ولی خالی از فایده نخواهد بود زیرا کتابها و آثاری که از اصول استخراج تقویمها سخن می گویند متاسفانه هنوز در قفسه های کتابخانه ها خاک می خورند کمی آشنایان به علم نجوم و بی توجهی که از زمانهای قبل به این علم شده است علاقمندان را مایوس ساخته و تلاش آنان به جایی نمی رسد ....

ابن هاني (320- 363 هـ.ق) يكي از بزرگترين شاعران شيعي و متبحرترين شاعر اندلسي است، كساني كه در كتب مختلف ادبي، مختصري از ابن هاني نگاشته‌اند، وي را به سبب افراط در مدح متهم به كفر و ارتداد نموده و بي‌بند و بار شمرده و معتقدند كه دست به كارهاي حرام مي‌زده است. و عده‌اي بيان مي‌دارند او تا زماني كه در اندلس مي‌زيسته هيچ اعتقادي به مذهب شيعه اسماعيلي نداشته است، و مرگ او را ناشي از ميگساري و اعمال ناشي از آن شمرده‌اند. اين مقاله بر آن است تا به ابهام‌ها و اتهام‌ها و سوال‌هاي برآمده از آنها پاسخ گويد.

ابو هلال عسکري در ميان علماي نقد و بلاغت قبل و هم عصر خود، اولين کسي است که مباحث نقد و بلاغت را در کتاب الصناعتين در هم آميخته، ويژگي بلاغت و پيام رساني هر سخن را مورد نقد قرار داده، معتقد است که متکلم براي الهام‌بخشي و تأثير بر روح و روان مخاطب، علاوه بر نياز به ابزار فني، نيازمند آن است که خداوند موهبتي طبيعي و فطري در او به وديعه نهاده باشد، و هر گونه سخنش به تکلف و تصنع متصف مي‌گردد. به همين جهت براي تلائم ميان لفظ و معناي ذاتي و تجربه شعوري و بار احساسي که بايستي مورد تعبير قرار گيرد، مي‌گويد: لفظ نبايد متکلفانه بر زبان جاري شود، بلکه بايستي از اعماق جان نشأت گرفته، بطور طبيعي بر زبان جاري شده، و متکلم در ارائه آن دچار مشقت و خستگي نگردد؛ در غير اين صورت نه خيري بر الفاظ مترتب است و نه لطفي بر معاني. لذا سعي ما در اين نوشته اين است که به بيان ويژگي‌هاي سخن مطبوع و متکلف از ديدگاه ابوهلال بپردازيم و بيان داريم كه الفاظ و معاني براي الهام بخشي از چه شرايطي بايستي برخوردار باشند.