کتابخانه مجازی ادبیات

کسانی که در ادب فارسی از روی صدق و تانی و نه از سر هوی و تمنی، تاملی مستمر و بی وقفه به منظور کشف اصول و موازین حاکم بر ادب و فرهنگ ایران داشته اند، نیک می دانند که از جمله مظاهر توانایی شگفت آور سخن سرایان بزرگ و افسونگر فارسی زبان، آنست که با قدرت استفاده از قانون تجرید و تعمیم ذهن خلاق و آفرینشگر خویش، بخوبی توانسته اند با رویت مناظر در صحنه حیات و اندیشه در کار روزگار و ژرفکاوی در پدیده های گیتی و ترکیب آن ها با یادها و خاطره ها و خوانده ها و شنیده ها و در یک کلام دانسته ها آمیزه ای از عبرت و حکمت پرداخته و با عرضه دستاوردهای تامل و تجربه در قالب سخنان منظوم و منثور خوانندگان آثار خویش را از چشمه سار زلال ذوق سلیم خود سیراب ساخته و قریحه جمال پرست آن ها را نوازش داده، آدمیان را از زادگان طبع جویای کمال خویش برخوردار و کامیاب گردانند...

کتاب اساطیر یونان اثری است از ف. ژیران به ترجمه دکتر ابوالقاسم اسماعیل پور و چاپ انتشارات مکتوب. کتاب حاضر به معرفی اسطوره های یونانی که موجوداتی فرازمینی با ویژگی های شگفت آور بودند می پردازد و تحلیلی از تاثیراتی که این اسطوره ها بر فرهنگ بشری و ادب و هنر یونان و جهان برجای گذاشته اند ارائه می دهد. “اساطیر یونان” مطالبی درباره چگونگی پیدایش ایزدان و اطلاعاتی پیرامون ایزدان زمین، ایزدان قهرمان و اسطوره هایی چون آتنا، هرا، آپولن، هرمس، آرس، آفرودیت، پوزئیدون، ایزدبانوی جهان زیرین و… در اختیار می گذارد و داستان ها و افسانه هایی را که پیرامون آن ها وجود دارد ارائه می دهد.

از آنجایی که در مشرق زمین و بخصوص ایران، همواره مدار حکومت بر اراده‌ خدایگان‌های مستبد می‌گشته، شاخه مهمی از ادبیات شکوایی را حبسیه یا زندان‌نامه‌ها تشکیل داده است. در اقسام شعر غنایی که بیشتر اجزایش را شکایت و حسب‌ حال(بث الشکوی) تشکیل می‌دهد، این قسمت در کتاب «شعر بی‌فروغ، شعر بی‌نقاب» دکتر زرین کوب، جزو مرثیه قرار گرفته است. چه رثاء نوحه و ندبه بر مرده و فقدان چیزی‌ است که وجودش برای ما، گرامی باشد و در اینجا سخن در سوگ آزادی و حریت از دست رفته است. حسبیه، فغان و فریاد انسان یست که در مغازه کوه‌ها یا سیاه چال‌های محصور به میله‌‌های آهنی، در زیر شکنجه همجنسان دیو سیرت خود، دست و پا می‌زند و با عفریت‌ گرسنگی و فقر و آلودگی دست به گریبان است.

تعریف که در جواب ماهیّت و چیستی اشیاء و پدیده‌ها می‌آید، بیش‌تر در فلسفه و منطق شناخته شده است. امّا در ادبیات نیز از تعریف برای کارکردهای گوناگونی، از جمله تعلیم، طنز و بیان هنری استفاده شده است. تعریف در شعرِ معاصر نوعی اسلوبِ بیان است که در کتاب‌های بلاغت سنتی و جدید توجّه چندانی بدان نشده است. هر چند تعریف‌های هنری در شعر معاصر خالی از ارزش زیبایی‌شناختی و تصویر‌گری نیستند، امّا اهمیت این شیوه و الگوی بیانی در شعر کلاسیک بیش از آنکه زیبایی‌شناسانه باشد، فکری و محتوایی است. از این‌رو، تعریف دریچه‌ای برای درک جهان‌بینی و افکار شاعر است. در این نوشتار به بررسی انواع تعریف، چه از نظر محتوایی و چه از نظر ساختارِ صوری آن در ادبیات پرداخته می‌شود. ساختار جملات تعریفی در ادبیات معاصر به صورت «بدل»، «جمله اسنادی» و «سه‌جزیی بی‌فعل» نمایان شده است.