کتابخانه مجازی ادبیات

در مقالۀ حاضر، به بررسی این مسئله پرداخته‌ایم که آیا می‌توان رمان معروف طبل حلبی ، اثر گونتر گراس را طبق آنچه بیشتر ادعا می‌شود، یک اثر رئالیسم جادویی نامید. بررسی تطبیقی عناصر تشکیل‏د‌هندۀ سبک هنری- ادبی به‌کار‏رفته در این رمان و مقایسۀ آن با مؤلفه‌ها‏ی به‌کارگرفته در رمان یکصد‏ سال تنهایی از گابریل گارسیا مارکز، به‏‌ویژه دربارۀ به‏‌کار‏نگرفتن عنصر خموشی نویسنده و نیز به دلیل نبود دو عنصر قلت و آنیت، نشان می‌دهد که نمی‌توان طبل حلبی را در ‏زمرۀ آثار رئالیسم جادویی قرار داد. در این پژوهش، با استفاده از روش دقیق‌خوانی و مقایسه با رمان یکصد‏ سال تنهایی مارکز و نیز روش تمثیل و نمونه‌آوری، بخش‌ها‏یی از متن هر ‏دو رمان را بررسی کرده و به این نتیجه رسیده‌ایم که تنها ویژگی شاخص و روشن رئالیسم جادویی، یعنی خموشی نویسنده، در رمان گراس، آشکارا نادیده گرفته شده است؛ علاوه بر آن، وجود تردیدی پایدار و پیوسته در‏طول اثر، سرانجام اعتبار رئالیسم جادویی بودن آن را مخدوش و منتفی می‌کند. بر‏اساس گفتۀ معروف فرانتس رو دربارۀ حیات پنهان نیروهای خارق‌العاده در جهان پیرامون، دو نتیجه به دست می‌آید: نخست، عنصری جدید که آن را قلت نامیده‌ایم. مراد از این عنصر آن است که رخداد‏های غیر‏عادی و ماوراءالطبیعه نمی‌توانند پیاپی و به تناوب رخ دهند؛ دوم آنکه اینگونه وقایع باید به‌فوریت و آنیت ظاهر شوند و بی‌درنگ پایان یابند؛ بنابراین کنترل‌شدنی نیستند؛ حال آنکه در این رمان، قدرت حیرت‌انگیز اسکار نه‌تنها بار‏ها استفاده می‌شود، بلکه در هر زمان که وی اراده کند، در ‏دسترس و کنترل‌شدنی است.