کتابخانه مجازی ادبیات

کتاب حاضر مشتمل بر دو گفتار به زبان فرانسوی، به خامه توانای استادان گرامی دکتر صفا و لیوه روسای محترم دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران و استراسبورگ و یک مقدمه از نویسنده در معرفی کامل نسخه خطی کتابخانه ملی و دانشگاهی استراسبورگ و شرح یکصد و شصت و هشت بیت از مثنوی گلشن راز که متاسفانه شارح عارف آن تاکنون ناشناخته مانده است. و در آخر تعلیقاتی که برای حل مشکلات و توضیح و تعریف لغات و مصطلحات عرفانی و فلسفی به کوشش نویسنده فراهم گردیده است.

در مورد این گزیده با توجه به این شعر که "شعر حافظ همه بیت الغزل معرفت" است و انتخاب غزلهایی که بین غزلها کاری بس دشوار می نمود، با توجه به روایی بعضی از غزلها در اذهان و با عنایت به کلیدی بودن بعضی از این غزلها این صد و ده غزل انتخاب و شرح شد، به طوری که اگر کسی این صد و ده غزل را با دقت با شرح آنها بخواند تا حدودی می تواند تمامی غزلهای حافظ را بفهمد و شرح کند. در اول، وزن هر غزل و بحری که در آن سروده شده، ذکر شده و احیانا در مورد ارزش موسیقایی این وزن نیز بحث شده است. با توجه به مآخذ موجود و دیوان شاعران پیش از حافظ، تا حد امکان شاعرانی که در ان وزن و قافیه غزل یا غزلهایی داشته اند ذکر و مطلع غزلها اورده شده است. در صورتی که شاعری پیش از حافظ یا بعد از او، مضمون بیت او را آورده است، شعر و شاعر آن شعر ذکر شده است. لغات و ترکیبات و کنایه ها و استعارات بر اساس معتبرترین بیت او را آورده است، شعر و شاعر آن شعر ذکر شده است. لغات و ترکیبات و کنایه ها و استعارات بر اساس معتبرترین فرهنگها معنی شده و احیانا معنی خاصی که حافظ از انها اراده کرده است بیان شده است. مفهوم عرفانی لغت، یا بیت، تا آنجایی که به افراط و تفریط کشیده نشود، ذکر شده است. تلاش شده که شعر حافظ با شعر حافظ معنی شود مضمونی را که حافظ در ابیات دیگر آورده است، در کنار بیت مورد نظر ذکر شود تا خواننده توسّع و گستردگی آن و مفهوم و مضمون را در شعر حافظ دریابد

مقصود از این مقاله، بررسی برداشت صائب از عوامل روحی و رفتارهای شگفت‌آور این گروه است. امیدواریم مطالعه این وجیزه به شناخت قسمتی از دهنیت صائب. در نتیجه فهم عمیق‌تر اشعار وی بینجامد. براستی باید این موضوع گفته شود که شعر صائب منشور چندضلعی است. هیچ کس نمی‌تواند با دیدن یک وجه از وجوه مختلف آن ادعا کند که شعر صائب را فهمیده است. لذت بیشتر شعر صائب در شناختن وجوه مختلف و تلفیق آن وجوه نهفته است. به طور کلی باید دانست که در شعر صائب کمتر کلمه‌ای بدون ارتباط با حوزه باورهای مردمی و نیز بدون ارتباط با کلمات اطراف خود در آن بیت بکار رفته است. لازم است که هر کس شعر صائب را بخواند یا تدریس کند این دو اصل را پیوسته مدنظر داشته باشد.

این مقاله حاصل تفکرات تنهایی و خصوصی اینجانب است که فقط بر اساس مطالعات و تجربیات شصت ساله درباره یکی از موضوعات بسیار مهم: نماد و نمادسازان که تاکنون از سوی دانش‌پژوهان گرامی سخت مورد بی‌مهری و غفلت واقع شده روی کاغذ نقش بسته است. در طی این مقاله ابتدا انسان‌ها را به سه گروه: 1. عقل‌گرایان 2. احساساتیان 3. انسانهای متعادل(نمادسازان) تقسیم کرده آنگاه پس از بیان ویژگی‌های هر گروه جامعه نمادسازان را به عنوان جامعه برتر و مدینه فاضله معرفی کرده برای شهرسازی و زیباسازی قیافه و مبلمان شهرها و جلب جهانگردی‌ بیشتر راهکارهایی ارائه گردیده است. امیدواریم مورد استفاده اهل فن و علاقه‌مند قرار گیرد.