اسرائیلیات از موضوعاتی است که در حوزه فرهنگ اسلامی از جایگاه مهم و قابل تأملّی برخوردار است و در بسیاری از تفاسیر قرآن کریم راه یافته است. در این مقاله به بررسی پیوند خلقت عددی اسرائیلیات با اسطوره آفرینش پرداختهایم. در این بررسی روشن شده که اسطوره به شکلهای مختلف در روایتهای دیگر تغییر شکل مییابد در مواردی که این روایتهای تغییر شکل یافته، از زبان راویانی نقل شده که غالباً پرورش یهودی داشتهاند با نام اسرائیلیات مشهور شده است، در حالی که همین روایتها سایقه قبل از یهود دارد و جزو اندیشههای تورات و یهود محسوب نمیشود. در نتیجه این پژوهش، از برخی تلاشها در اثبات صدق حقیقی یا اسلامیبودن این روایتها جلوگیری میشود همچنان که زمینه انکار مطلق آنها نیز برطرف میگردد.
در دوران پیروزی انقلاب اسلامی ایران این توفیق را یافته ایم که شهرداران و مسئولان خدمات به مردم، در کلیه سطوح لشکری و کشوری فراتر از وظایف عادی خود، گامهایی در راه اعتلای فرهنگ و اندیشه جامعه بر می دارند و با تلاشهای مناسب علمی و هنری، ایران را در جهان و در مقابل تاریخ سرافراز می کنند. امروز شایسته آن است که در روند تفکرات اسلامی و انقلابی ایران انسانهای لایق و برجسته تاریخ این مرز و بوم را به نسل خودمان و به جهانیان بشناسانیم و با برگزاری یادبودها و نوشتن مقاله و تهیه فیلمها بدین وسیله توطئه های امپریالیسم را در رابطه با محو فرهنگ جهان سوم خنثی نماییم؛ این خود انقلابی است در مسیر انقلاب اسلامی ایران......موضوع کتاب حاضر رجال اصفهان در علم و عرفان و ادب و هنر است که شامل رجال فقه و حدیث و تفسیر، رجال حکمت و فلسفه و عرفان و تصوف است و توسط سیدمحمدباقر کتابی تالیف شده است.
کتاب حاضر، تلاش و گامی است در راه خدمت به فرهنگ قرآنی که مسائل ادبی قرآن را با قلمی روان تنظیم و برای استفاده عموم نگارش شده است. در این کتاب آیات قرآن از نظر لغت، نحو و بلاغت مورد تفسیر قرار گرفته است. تفسیر هر آیه از قرآن در شش بخش تنظیم و بحث شده است؛ بخش اول: «نقل آیه و ترجمه آن»؛ در ترجمه آیات از ترجمه استاد عبدالمحمد آیتی استفاده شده است. بخش دوم: «لغت شناسی» در این بخش ضمن اشاره به ریشه و معنای آیه، معنایی را که در آیه مورد نظر است بیان شده است. بخش سوم: «صرف»، در این بخش به طور عمده به افعال، نوع و مصدر آنها پرداخته شده است. بخش چهارم: «نحو»، در این بخش ترکیبی ساده و آسان از آیات قرآن عرضه شده است. بخش پنجم: «بلاغت»، در بخش بلاغت به شمّه ای از تشبیهات و تمثیلات و فنون بلاغی و بدیعی موجود در آیات قرآن اشاره شده است.بخش ششم: «پیام آیه»، در این قسمت کوشش شده است که ماحصل محتوای آیه که حتی الامکان ناظر به اغلب مفاهیم آن باشد به طور فشرده تبیین گردد. مؤلّف در ابتدای هر سوره به خصوصیات آیه از قبیل مکی یا مدنی بودن، نام های مختلف سوره و فضائل آن اشاره و محورهای مورد بحث در هر سوره را بیان می کند. این تفسیر برای استفاده عموم به خصوص طلاب مبتدی و دانشجویان رشته های الهیات قرآن، و ادبیات عرب، مفید و ارزنده است. مؤلف گرانقدر تاکنون سه جلد از این تفسیر را تا سوره نساء به رشته تحریر درآورده است.
سنتی ژرف و پایدار هست که انسان امیدوار است کسی بیاید و او را از محنتها نجات بخشد. این فرد قهرمان آرمانی است. ویژگیهایی که به قهرمان آرمانی نسبت داده میشود متأثر است از آنچه انسان در آیینها و اسطورههایش درباره نمونه نخستین انسان میاندیشیده است و در پرتو آن آیین، راز آفرینش را تبیین میکرده است. در این کتاب با توجه به کارکردهای نخستین انسان، چگونگی و علت تغییر و تحول پیش نمونه نخستین انسان به نخستین شاه بررسی شده، آنگاه با توجه به علت پیوند قهرمان با نخستین آفریده، جابجایی اسطوره نخستین آفریده با قهرمان نجاتبخش توضیح داده شده است. ضمن اشاره به کسانی چون کیخسرو، طهمورث، جمشید، کیومرث و سیاوش که دارای ویژگیهای نخستین انسان و نخستین شاه هستند، به مسئله نجاتبخشی و قهرمانی آرمانی آنها نیز استناد شده و همچنین برای اثبات آیینی بودن این مسئله به نمونههایی از آن در قالب داستان سیمرغ، ققنوس و سگ آبی اشاره شده است.
«هاويه» نخستين مجموعه داستان كوتاه ابوتراب خسروي است. به منظور دريافت شيوه نويسنده و تحليل داستانها، به کمک روش ساختارگرايي تودوروف پس از استخراج پيرفتها، ژرف ساخت داستانها را تحليل کردهايم. ژرف ساخت اين مجموعه مبتني بر مبارزه با زمان و مظاهر آن است. بررسي ساختار روايتها نشان ميدهد نويسنده آگاهانه در پي آن است که ژرف ساخت را در شيوه و ساختار روايتها نيز بازتاب دهد و ميان روايت و ژرف ساخت تا حد ممکن تناسب ايجاد کند؛ در روايتهاي ساده و تک محور که ترکيب پي رفتها زنجيرهاي است نويسنده به کمک عناصر ديگر نظير ايجاد شک و تعليق، ژرف ساخت مبارزه با زمان را بازتاب ميدهد و در مواردي که ترکيب پيرفتها تناوبي است با ايجاد حالتي دوري، ژرف ساخت مذکور را همخوان ميسازد. فقط داستان «هاويه آخر» داراي روايتي چندمحور است و روايتي واحد به چند شکل تکرار شده تا با اين تکرار، ژرف ساخت مقابله با زمان به منظور براندازي يا بياعتبار کردن آن تداوم يابد.