یکی از وظایف مهم شعر در هر عصری همراهی با جامعه و تحولات آن است. شعر معاصر عربی نیز از این قاعده مستثنی نبوده بلکه بیش از پیش به این مسائل پرداخته است. بدین منظور شعرا برای بیان آمال و خواستههای خویش شیوههای متعددی را برگزیدهاند که سفرهای خیالی یکی از منحصر به فردترین آنها به شمار میآید. در این سفرها گاهی شعرا به جهانی دیگر سفر کرده و به مقایسه جامعه زمینی خویش با آن جامعه آرمانی میپردازند و گاهی بوسیله بال خیال به عالم آخرت رفته، با این تخیلات سعی در اصلاح جامعه خود داشتند. بسیاری از محتویات این سفرها همان چیزی است که در جهان معاصر عرب اتفاق افتاده است. این مقاله به بررسی انگیزه و اقسام سفرهای خیالی میپردازد.
نخل های سوخته مجموعه چند گزارش سفر به مناطق مرزی کشور است ... گذار از خرمشهر، آبادان اهواز ... چشم و دل را از تازگی ها ر نمی کند. هر گوشه از خاک مرزنشینان کشور هزار قصه تاریخی در خود نهفته دارد. دردها و آلام در این مناطق، کهنه و عمیق است... هنگامی که از چند شهر مرزی کشور برای اولین بار گذر کردم، کلمه محرومیت در فرهنگ شعور و ادراکم رنگ باخت، هزاران معنا پیدا کرد. چگونه می توان شهروندان محروم را که از فرط بی پناهی قانون شکنی می کنند، سرزنش کرد؟ اصلا قانون در زندگی افراد محروم، واجد کدام معناست؟ آنان که از فرط محرومیت مالی دل به دریا می زنند، قاچاق می کنند و آنان که از فرط محرومیت معنوی سر به کوه و بیابان می گذارند هر دو به تکدی می روند. هر دو خطر می کنند.... هر دو در بزنگاه تاریخ معاصر ایران وامانده اند، غریب و سرگردان، هر دو چشم انتظار ایستاده اند... راستی برای منتظران چه سوغاتی در راه است؟
بسیاری از نویسندگان عرب، اهداف و فعالیتهای صهیونیسم را در فلسطین در آثار مذهبی مورد بحث قرار دادند و نظریات پارهای از آنان بسیار ارزشمند بود. از جمله تفسیر «نجیب عازوری» از تبدیل کشمکش تازه به وجود آمده به مبارزهای جدی بین نهضت صهیونیسم از یکسو و بیداری ملت عرب از سوی دیگر و همچنین پیشبینی او که این کشمکش تا پیروزی نهایی یکی از طرفین ادامه خواهد یافت. در این کتاب به مسئله فلسطین و شعر معاصر عرب در شش فصل پرداخته شده است.
اسلام در جامعه جاهلی شبه جزیره عرب ظهور کرد؛ این امر پدیده تازه ای بود و می بایست برای اثبات حقانیت خود دلائل و یا معجزاتی را ارائه می کرد. قرآن کریم یکی از همین معجزات بود. در آغاز خواندن قرآن بیشتر جنبه کسب ثواب اخروی و انگیزه عبادی داشت اما در دوره های بعد، سرچشمه تحولات عظیم علمی واقع شد و تاثیر خود را در تمامی زمینه های عبادی، عقیدتی، فکری، عقلی و علمی و .. بجا گذارد. برای آشنایی با چگونگی این تاثیرگذاری درتمامی دانشگاهها در رشته های الهیات (علو م قرآن و حدیث) دو واحد درسی با عنوان "تاثیر قرآن در پیدایش علوم ادبی" گنجانده شده است که به بحث در این زمینه می پردازد. اما کتاب معینی برای این درس وجود ندارد که به طور کامل و منسجم، سرفصلهای موجود را مورد بحث قرار دهد. این مسئله باعث شد مولف کتاب اطلاعات مربوط به این واحد درسی را از منابع موجود گردآوری کرده و در کتابی تدوین نماید تا شاید بدین وسیله به احساس نیازی که در این زمینه وجود داشت پاسخ داده شود
در کتاب "تاریخ نحو "ابتدا کلیاتی در باب علم نحو، جمع و تدوین لغت، پیدایش نحو، واضع نحو، و مراحل پیشرفت علم نحو درج میگردد ;سپس وضعیت نحو در کوفه و بصره بررسی میشود ;همچنین عالمان نحو در دو مکتب کوفی و بصری، طی قرون اولیه، معرفی میگردند .در بخش دیگر کتاب به اختلافات نحویان و موارد اختلاف آنان در نحو عربی اشاره شده است .نحو در بغداد، نحو در اندلس و مغرب، نحو در مصر و شام، و معرفی آثار برجسته علم نحو از دیگر مباحث این کتاب هستند .