درباره جنبه‌های تاریخی، اجتماعی و فرهنگی دوره سامانیان، آثار مستقل ارزشمند تألیف شده‌اند که تا حدود بسیاری به علاقه‌مندی و کنجکاوی کسانی که به دنبال آشنایی و آگاهی بیشتر به جوانب مختلف زندگی اجتماعی و ساختار سیاسی این دوره‌اند، پاسخ می‌دهند. ما در این نوشته کوتاه سعی کرده‌ایم که بر پایه درونمایه آثار منظوم این دوره، تا حدودی فضای فکری و فرهنگی آن را ـ اعم از ارزش‌‌ها و ضدارزش‌ها، بیم‌ها و امیدها و مایه‌ها وزمینه‌های تأملات و دلمشغولی‌های حکیمانه ـ بررسی و ترسیم کنیم. طبیعی است که هر نوشته از این دست، کاستی‌ها و نارسایی‌های خاص خود را دارد و تنها از عهد بیان بخشی از واقعیت برخواهد آمد و اگر توفیقی نیز حاصل کند، نسبی و تقریبی خواهد بود.

منابع مشابه بیشتر ...

658982692aa2c.jpg

سرایندگان شعر پارسی در قفقاز

عزیز دولت آبادی

این کتاب دارای چهار فصل و مجموعا دربرگیرنده زندگی و آثار ۲۲۷ نفر از پارسی سرایان قفقاز است. هر فصل به شاعران یک منطقه قفقاز (آران، ارمنستان، داغستان، گرجستان) اختصاص یافته است. نخستین شاعری که زندگی و احوالش در این مجموعه معرفی شده، «ابوالعلای گنجه ای» متوفی به سال ۵۵۴ ه.ق و آخرین آنها، «ناظم ایروانی» متولد سال ۱۳۴۲ ه. ق است. در پایان کتاب نیز فهرست ماخذ و منابع به ترتیب الفبایی تخلص یا نام مولفان آمده است.

6390a59cc10de.png

در پیرامون رستم و اسفندیار: به همراه متن کامل از شاهنامه مسکو

میرجلال الدین کزازی, محمود عبادیان, سیروس شمیسا

رستم و اسفندیار برجسته‌ترین، نیک‌ترین و مهم‌ترین پهلوانان شاهنامه‌اند؛ از این‌رو برخورد این دو یل از وزن و حساسیت خاصی برخوردار است. اسفندیار شاهزاده‌ای جوان است، با چشم به تختی که شایستگی آن را دارد. او برخلاف گشتاسب، نه یک موجود آزمند و متزلزل و فریبکار، بلکه دلاور شکست‌ناپذیر و مقدسی اس تکه برای نیک‌ترین دین‌ها و اندیشه‌ها شمشیر زده است. رستم در مقابل او، پهلوان قرون و ابرمردی است که تبلور تکاپو و رنج مردانه یک تبار است. در این کتاب افزون بر مقدمه، سه مقاله پیرامون رستم و اسفندیار و همچنین متن آن از روی نسخه شاهنامه چاپ مسکو آمده است.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

6357d86d12056.png

فرهنگنامه رمزهای غزلیات مولانا

رحمان مشتاق‌مهر

آثار و نوشته‌های عارف بزرگ جهان اسلام حضرت مولانا، یکی از مصادیق بارز رمزوارگی زبان عرفانی است که به آت حیات جاودانه نیز بخشیده است. این کتاب کوشش پیگیری است برای نزدیک شدن به فضای ذهنی مولوی و به‌دست‌دادن تأویل‌هایی از رمزهای دیوان او به گونه‌ای که با جهان‌بینی و نگرش خاص عارفانه ـ عاشقانه او همسویی داشته باشد یا دست‌کم مغایرتی نداشته باشد. متن کتاب مشتمل بر مقدمه‌ای در باب موضوع زبان و بیان در عرفان و ادبیات عرفانی است و فرهنگ‌واره‌ای از رمزهای کلیات شمس تبریزی بر اساس متن مصحح استاد فروزانفر.

کلیات/فرهنگ ها مشاهیر ادبیات فارسی/مولوی/پژوهش درباره مولوی
کتاب
5958b1da62254.PNG

آیین جوانمردان و اصول جوانمردی از دیدگاه عارف انسان‌دوست، شیخ ابوالحسن خرقانی

رحمان مشتاق‌مهر

عرفان اسلامی بی‌گمان، از مهمترین عوامل سازنده و شکل‌دهنده فرهنگ و تمدن ایرانی ـ اسلامی است، از این رو برای آگاهی از بنیان‌های فکری و فرهنگی مردم مسلمان این مرز و بوم مطالعه همه جانبه آن، مخصوصا از جهت تأثیری که در زندگی اجتماعی و روابط انسانی و عاطفی مردم داشته است، ضرورت تام و غیرقابل انکار دارد. آگاهی اجمالی از حیات اجتماعی مردم این سرزمین در دوره‌های گوناگون تاریخی، کافی است تا هر محقق منصف و بی‌غرضی به نقش حیاتی و مؤثر عرفان اسلامی و تعالیم مثبت و شوق‌انگیز آن در زمینه‌سازی و جهت‌دهی هنر و ادبیات غنی و باشکوه این کشور، پی ببرد و بدان اعتراف کند.

پژوهش‌ها/پژوهش‌های عرفانی
مقاله