کتاب حاضر پژوهشی است درباره پیشینه جغرافیایی، تاریخی، سیاسی، اجتماعی و اعتقادی (اهل حق) برخی مطالب کتاب بدین قرار است: کیفیت پیوند معنوی صفویه و اهل حق ;پیوستگی و گسستگی خاندانهای اهل حق ;عملکرد شاه اسماعیل صفوی با قیامگران اهل حق ;آل حق در سرزمینهای اسلامی همچون مصر، عربستان و ترکیه به مثابه داعیان صفویه و مبلغان تشیع علوی ;گزارشی مستند از قیامهای پیدرپی داعیان اهل حق از دوره صفویه تا عصر حاضر در ایران، عراق، ترکیه به ترتیب سنوات تاریخی.
جلد پنجم از نامواره دکتر محمود افشار مقاله ها و گفتارهایی است در زمینه های مربوط به تاریخ ایران، قلمرو زبان فارسی، تحقیقات ادبی، مباحث شعر فارسی، مسائل فنی زبان فارسی، عقاید سیاسی دوره قاجار، اسناد تاریخی، وضع فرهنگی و اجتماعی یزد و یادداشتها و اسنادی است که با زندگانی دکتر محمود افشار متناسب است. مقاله ها به ترتیب تاریخ دریافت آنها به چاپ رسیده است.
محمد درخشش در مقدمه کتاب خطابه آقای سیدحسن تقی زاده می گوید: در طی سلسله سخنرانی های سال 1337 باشگاه مهرگان به علت آنکه، نهضت مشروطیت ایران قسمت مهمی از تاریخ کشور ما را تشکیل میدهد اینجانب برای روشن شدن نکات تاریک این نهضت تاریخی از دانشمند محترم جناب آقای تقی زاده درخواست نمودم مشاهدات و اطلاعات خودشان را ضمن یک یاد دو سخنرانی در باشگاه مهرگان برای معلمین بیان نمایند و بسیار از ایشان متشکرم که دعوت بنده را قبول فرمودند و در باشگاه مهرگان به ایراد یک سلسله سخنرانیهای مفید و مهم اقدام نمودند.
در این کتاب، شرح حال و خاطرات ((سید مرتضی نجومی)) از خوشنویسان معاصر به طبع رسیده است .در این کتاب از احوال و آثار شخصیتهای بزرگ در زمینههای علمی، دینی و هنری سخن به میان آمده است .یادآور میشود این کتاب حاوی تصاویر و نمونههای هنری متعددی است .
نویسنده در این کتاب به بررسی تأثیر کردها در تاریخ فرهنگ و تمدن ایرانی پرداخته است. مباحثی که در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته، عبارتند از: کردستان در بستر جغرافیای ایران بزرگ؛ کُرد در کتیبهها، کتابهای تاریخی و اسناد باستانی؛ کُردها و زبان و ادبیات فارسی؛ کُرد در شاهکارهای جاویدان ادب فارسی؛ کُردها و آیین و آداب و رسوم ایرانی؛ کُردها حافظان ادیان ایرانی؛ زبان، خط و آثار مکتوب کُردها در ایران.